Čěske hódnoćenje Kita Lorenca
Hakle nětko dóšłe oktoberske čisło Praskeho časopisa Česko-lužický věstník ma dwě wobšěrnišej spominani na zemrěteho Kita Lorenca. Předsyda Towarstwa přećelow Serbow Lukáš Novosad mjenuje jeho „najwjetšeho serbskeho basnika druheje połojcy 20. lětstotka“, ale tež „jednoho z najwažnišich přełožowarjow a editorow“. Novosad wustaja, zo je Lorenc tójšto wuznamjenjenjow „poetiskeje přeswědčiwosće dla“ dóstał, zo „w čěšćinje nimo sorabistow so jeho basnjam wěnowachu tak znaći přełožowarjo kaž Jan Skácel a Ludvík Kundera“. Milan Hrabal z Varnsdorfa dopomina so na „mnohe wosobinske zetkanja z Lorencom, kiž je njezapomnity“. K smjerći přećela stwori wón baseń „Básnik se loučí“ („Basnik so rozžohnuje“). Z pjera Kita Lorenca stej wozjewjenej basni „Čas njebě“ (z přełožkom Radeka Čermáka do čěšćiny) a „Melodija“ (přełožk Milan Hrabal). Časopis wozjewi foto zemrěteho a wobraz něhdyšeho młyna we Wuježku.
Zapósłane (12.01.18)
Stani Statnik z Ralbic ma kritiske přispomnjenje k rozprawnistwu Serbskich Nowin z 9. januara 2018 wo „wažnych“ temach:
Wutorne wudaće Serbskich Nowin měješe na titulnej stronje dosć wobšěrny přinošk (nimale třećina strony) wo hwězdnym pochodźe přećiwo „wuhlowej politice“ z markantnym (a tu měnju kwalitu wobraza) a wulkim titulnym wobrazom. Dokelž sym słužbnje hižo dlěši čas w potrjechenych kónčinach po puću, zwěrju sebi prajić – bjez toho zo chcył wosobinske dóńty potrjechenych złahodnić –, zo znaju mjeztym wobě stronje měnjenjow k problematice. Tohodla bych sebi přał wot redaktora přinoška wotmołwy na prašenja: Kelko z wulkeje syły trochowanych 300 wobdźělnikow je woprawdźe z potrjechenych wsow było? Abo bě traš wjetšina „aktiwistow“ ze zdalenišich (njepotrjechenych) kónčin, kaž njedawno wokoło wjelčeje problematiki we Łazku?
Njeje tu samsny zjaw, zo spyta absolutna mjeńšina (hlej wuslědki lońšich wólbow) swoje zajimy z pomocu politiskich lobbyistow přesadźić?
Zapósłane (10.01.18)
Toni Ryćer ze Šunowa radźi, hladajo na problemy našeje towaršnosće, tež raz k čěskim susodam pohladać:
Spočatk kóždeho noweho lěta bědźimy so přeco zaso z předewzaćemi, kotrež smy sej z dobrym wotmysłom a hustodosć jara optimistisce nabrěmjenili. We wokomikach suroweje přemocy ćěła nad rozumom wudani so pohlad k susodej, a hižo su indiwidualne njedostatki jako powšitkowne problemy towaršnosće spóznajomne, štož naše poćežene swědomje zaso do pozitiwneho směra diriguje.
Serbskosć dale spěchować
Lěto 2017 so nachila a nowe lěto steji na proze. Što na nas čaka, to wě jenož Bóh Knjez sam. Kóždy pak ma zawěsće te abo tamne přeće a wočakowanje na lěto 2018. Redaktorojo Serbskich Nowin su so mjez ludźimi naprašowali, čeho so woni w nowym lěće w serbskim swěće nadźijeja.
Diana Šmitec z Radworja: Přeju wšěm Serbam wjesołe a spektakularne lěto 2018. Wosebje wažne pak je, a to sej kupić njemóžeš, zo wobchowaja sej wšitcy krutu strowotu. Našemu wozydłowniskemu předewzaću přeju dale swěrnych sobujěducych, kotřiž sej wulki swět w busu sedźo a wot našich sobudźěłaćerjow derje zastarani, wotkrywaja.
Handrij Henčl z Pančic-Kukowa: Nadźijam so předewšěm w serbskim wobswěće na wjac ludźi, kotřiž swoje dźěło z wulkim idealizmom a wjeselom spjelnjeja. Dale přeju sej za tych, kotřiž hižo po tej zasadźe skutkuja, zo bychu tež wotpowědne připóznaće za swoje njesebične skutkowanje dóstali.
Kak serbska je serbska telewizija?
W decembrje mějachmy jónkrótnu móžnosć, nimale kóždy kónc tydźenja telewizny program w našej rěči sćěhować, – a to dźakowano synchronizaciji noweho historiskeho filma wo stawiznach našich prjedownikow we wuchodnej Němskej. Tak skićeše nam zjawnoprawniski sćelak MDR město „normalneje“ poł hodźiny Wuhladka wob měsac hnydom połdra hodźiny serbskorěčneho programa, a to hišće wo wažnej a zajimawej temje, kotraž so tak husto w němskej telewiziji njewobjednawa. Za to dyrbjeli poprawom dźakowni być – abo?
Praktiske měli być a z wutroby měli přińć
Hody so z wulkimi kročelemi bliža, a wjetšina je zawěsće hižo wšitke dary lubym pod božodźěsćowy štom wobstarała. Su pak ludźom wulke hodowne dary wažne? Serbske Nowiny su so mjez Serbami naprašowali.
Měrko Korjeńk z Pančic-Kukowa: Jako dźěsću běchu mi wulke hodowne dary wažne. Čim starši pak sy, ćim njewažniša wulkosć darow je. Skerje měli praktiske być, a wobdarjeny měł je woprawdźe tež trjebać móc. Darowacy dyrbjał sej tuž tróšku hłójčku łamać, što komu dari. Nimo toho měnju, zo měli dary k hodam z wutroby přińć, potom tež wjeselo wobradźeja.
Měrćin Schünemann z Drježdźan: Wulke dary poprawom za tak wažne nimam. Mi bóle na wutrobje leži, zo so k hodam z bratrom, ze sotru a z přiwuznymi zetkam. Mjez sobu sej wjele njedarimy, chiba zo su přiležnostne wuwzaća. Ale to nas tak jara njemyli. Město toho wažu sej rozmołwu w kruhu swójby, dokelž so tak husto njewidźimy.
Zapósłane (14.12.17)
Jadwiga Pjacec z Radebeula wupraja so k rubrice Rozmyslowane we wudaću SN z 1. decembra:
Prawy bok pod kandaru wzać
Wčera bu Michael Kretschmer (CDU) za noweho ministerskeho prezidenta Sakskeje wuzwoleny. Serbske Nowiny su mjez někotrymi Serbami naprašowali, što měł nowy načolnik swobodneho stata jako prěnje změnić.
Monika Süßowa z Wopakeje: Mam za jara wažne, zo njesteja inwesticije do twara dróhi wjace na prěnim městnje, ale zo pjenjezy wróćo do kubłanja běža. Dokelž su inwesticije do dorosta woprawdźite nałožby do přichoda. Personal na šulach a w pěstowarnjach ma so wotpowědnje zapłaćić a z tym ma so tež jich dźěło připóznać.
Benjamin Hrjehor ze Sulšec: Přeju sej, zo naš nowy ministerski prezident jasniše słowa přećiwo prawicarstwu namaka hač swój předchadnik a tež skónčnje prawy bok swójskeje strony pod kandaru wza. Nuznje trjeba je znajmjeńša zawjedźenje winowatosće nošenja woznamjenjenskeje cyfry za kóždeho policista, kaž tež wutworjenje kontrolneje instancy zwonka policije. Miliardy k financowanju hamtskeho statusa wučerjow njech radšo do modernizacije šulow inwestuja.
Wěste naležnosće stajnje znowa do prašenja stajeć
Jan Nuk z Radworja jima so w diskusiji wo koncepciju 2plus słowa a měni pod nadpismom „Tak to w Serbach je!“ k diskusijnemu přinoškej wučerskeho kolegija Šule Ćišinskeho Pančicy-Kukow 30. nowembra w SN wozjewjenym:
Njeje lochko w Serbach, wosebje w zjawnych forumach abo medijach, zastupować měnjenje, kotrež njewotpowěduje powšitkownje płaćiwemu nastajenju k wšelakim serbskim naležnosćam. To sy spěšnje jako njeměr budźacy fanatikar wotkołkowany. Tak znajmjeńša skutkuje na mnje wulke čerwjene nadpismo „Njetrjebamy njeměr abo fanatizm“ nad přinoškom wučerskeho kolegija Šule Ćišinskeho Pančicy-Kukow wo koncepće 2plus w SN z 30. nowembra.
Je stara wěrnosć, zo dyrbja so wěste naležnosće stajnje znowa do prašenja stajeć, (po nowym so praji nowelěrować), hdyž so njedostatki jewja. Zo ćerpja naši maćeršćinarjo w někotrych serbskich šulach w maćernorěčnym kubłanju pod nadwahu dźěći, kotrež njejsu z maćernorěčnych swójbow, běše hižo tema, jako běch ja hišće předsyda Domowiny. Zo so to nětko zaso tematizuje, tež w našich medijach, je wulki čas.
Zapósłane (05.12.17)
Gmejnski radźićel Swobodneho wolerskeho zjednoćenstwa Delany Jan Hrjehor z Róžanta wěnuje so w swojim připisu pod nadpismom „Tež srjedź tunla swětło było“ rozprawnistwu wo gmejnskej radźe w Serbskich Nowinach z 23. nowembra a měni:
