Mnohotnosć zaruča wšelakorosć žiwjenja

štwórtk, 29. awgusta 2019 spisane wot:

Hišće njeje přepozdźe wotemrěću družin zwěrjatow a rostlin zadźěwać

Wulka mnohotnosć našeje zemje zastaruje nas z cyrobu, kotruž jěmy­, z wodu, kotruž pijemy, a z powětrom, kotryž zadychamy. Dale stara so wona wo njeličomne wokomiki wo­so­binskeje inspiracije, kotruž ludźo do­­žiwjeja, hdyž přebywaja w lěsach abo na ho­rach, hdyž zeznawaja so z rěkami a pobrjohami, ale tež jenož w ćichim wokomiku, hdyž słuchaja na spěw ptačka.

Wopřijeće biodiwersita steji za biologisku diwersitu a wopisuje połnosć a wšelakorosć žiwjenja na swěće. Definicija wopřijima wjace hač jeno zwěrjata a rostliny, kotrež zamóžemy widźeć. Wona saha­ wot móličkich genow a bakterijow přez rostliny a zwěrjata hač k wulkim ekosystemam, kaž stej to na přikład dešćo­wy lěs Amaconasa abo awstralski Great Barrier Reef. To poćežuje biodiwersitu po ličbach wopisać. Hišće ćešo je ju posudźować. Tučasnje znajemy něhdźe 1,5 milionow porjadnje wopisanych družin; wědomostnicy wšak trochuja, zo je jich něhdźe dźesać milionow družin. Skerje pak móhła so jich ličba bližić miliardźe.

Zapósłane (19.08.19)

póndźela, 19. awgusta 2019 spisane wot:

Hdy přińdźe přichodna přidatna hodźina? To praša so Lukáš Novosad, předsyda Towarstwa přećelow Serbow (SPL) nastupajo připowědźene rozšěrjenje serbskorěčneho rozhłosoweho programa MDR:

Wot klětušeho 6. januara maja so wusyłanja Serbskeho rozhłosa wo šěsć hodźin tydźensce rozšěrić. To ma swoje přičiny: třicetu róčnicu prěnich wjacehodźinskich serbskich wusyłanjow 1989 a wjetši zajim připosłucharjow w zašłymaj lětomaj, kotryž je k tomu wjedł, zo je so ćišć na MDR z politiskej temu Domowiny stał. Přidatna wusyłanska hodźina wob dźeń ma tež swoje slědy: žuranlisća hižo hladaja, z čim móža ju pjelnić, hač budu so snano wjace na dźěći myslić (te dźě wob tydźeń rano chwile maja), na młodźinu a nowu generaciju posłucharjow, hač rozšěrja prezentaciju w syći atd. Na kóždy pad zběra redakcija tuchwilu ideje, što móhła wusyłać, a je zasadnje wšemu wotewrjena.

Zapósłane (09.08.19)

pjatk, 09. awgusta 2019 spisane wot:

Křesćan Krawc z Hrubjelčic pisa pod hesłom­ „Sej statok stajiła“:

Legendarna wosobina serbskeho jewišćoweho wuměłstwa je nětko ze zemju swojeje domizny na wšě časy zjednoćena. Zaćichim su jeje popjelnicu na Slepjanskim pohrjebnišću do zemje pušćili, bjez ceremoniela, zawěsće cyle po jeje přeću. Bych tam rady pódla był, ale to by my­liło. Tydźeń do jeje poslednjeho zdychnjenja, snadź tež posměwka bych ju skoro hišće raz w jeje bydlenju w starowni wopytał, swoje přilubjenje spjelnił a wot njeje pomjenowanej žonje z Bu­dy­šina sobu wzał, na bjesadu. Ale přepozdźe. Bych jej prajił, zo sym runje zakónčił jeje „Statok“ do němčiny přenjesć a zo sym tak hišće raz dožiwił jeje py­tanje a namakanje hódnotow žiwjenja.

Zapósłane (08.08.19)

štwórtk, 08. awgusta 2019 spisane wot:

Mikławš Krawc z Budyšina chwali wuhotowarjow swjedźenja w Sernjanach:

Njepřećelskosće dokumentowane

póndźela, 05. awgusta 2019 spisane wot:

Rozhłosowy sćelak Deutschlandfunk Kultur je so tele dny z nowej wustajeńcu serbskeje wuměłče Iris Brankačkoweje w Muzeju Budyšin zaběrał, ro­ze­stajacej so z temu „Rasizm přećiwo Serbam­“. Interview z wuměłču wjedł je žur­nalist Vladimir Balzer.

Zapósłane (26.07.19)

pjatk, 26. julija 2019 spisane wot:
Swójba Tomaša Wjesele z Radworja piše: Dźakujemy so přećelnemu knjezej Zarjenkej, kotryž je nas zańdźeny pjatk njedaloko města Brandenburg nad Habolu při jĕzoru Beetzsee najskerje na našim lipowym­ nalěpku jako Serbow spó­znał a nam postrow na awto přityknył: Wutrobny dźak! Smy so jara wjeselili! Luby postrow wróćo!

Spokojnosć hosći připóznaće

pjatk, 12. julija 2019 spisane wot:

Lětuši mjezynarodny folklorny festiwal je nimo. Štož zwostanu, su dopomnjenki na wuběrny swjatk z přemóžacej kulturu ze wšeho swěta. Alfons Handik je so po swjedźenišćach w Budyšinje, Hochozy a Chrósćicach rozhladował a so wopytowarjow festiwala za měnjenjemi prašał.

Marja Gotšalowa z Konjec: Smój so z mandźelskim prěni raz tež do Hochozy podałoj. Byrnjež drje tu telko ludźi njebyło, kaž dožiwjamy to sobotu na Chróšćanskich statokach, so namaj atmosfera tu lubi. Tróšku parujemoj, zo po Choćebuzu lědma něšto na wulki podawk w Hochozy pokazuje. Wjace wabjenja njeby na škodu było. Hochoženjo drje su so prócowali štyri statoki wotpowědnje wuhotować, wjes pak móhła přiwšěm hišće rjeńšo wupyšena być.

Na požadanje města w třikrajowym róžku wo titl europskeje kulturneje stolicy zhladuje z per­­­spektiwy lońšeje kulturneje stolicy, zapadofriziskeho Ljouwerta, Onno Falkena

Wosom městow w Němskej, kotrež chcyli so Kulturna stolica Europy 2025 stać, so tuchwilu wo zestajenje bidbooka prócuje. Mjez nimi su wulke stolicy zwjazkowych krajow, kaž Drježdźany, Hannover a Magdeburg. Ale tež wjele mjeńše města, kaž Gera, Hildesheim a Žitawa, so wo titul požadaja. Zmužite wokrjesne město Žitawa blisko mjezy k Pólskej a Čěskej je ze swojimi 25 000 wobydlerjemi z wotstawkom najmjeńše mjez požadarjemi. Žitawa 2025 – to pak njeje jeno čestny narok wyšeho měšćanosty Thomasa Zenkera a jeho marketingoweho šefa Kaija Grebascha. Přetož 26. meje stej 74,2 procentaj wobydlerjow w oficialnym wobydlerskim rozsudźe z ,haj‘ za požadanje Žitawy wo ti­tul „kulturna stolica“ hłosowałoj. Tajka jasna wjetšina překwapja, wšako je so­ AfD w paralelnje wotměwacych so europskich wólbach z 28,7 procentami w tym měsće najsylniša politiska móc stała.

Atmosfera hosći přeswědčiła

wutora, 09. julija 2019 spisane wot:

XIII. mjezynarodny folklorny festiwal „Łužica 2019“ je njeličomnych hosći z najwšelakorišich kónčin přiwabił. Alfons­ Handrik je so mjez wopytowa­rjemi kaž tež mjez sobuskutkowacymi a pomocnikami festiwala naprašował, kajki zaćišć je swjatk w nich zawostajił a što je so jim na štyrjoch dnjach połnych kultury we Łužicy wosebje lubiło.

Dominik Krötel, předsyda młodźinskeho kluba z Hochozy: Derje so hišće dopominam, kak smy jako dźěći před 12 lětami wot dwora k dworej běhali a so wjeselili měć we wsy telko wukrajnych kulturnych skupin. Dźensa je nas we wsy něhdźe 60 młodostnych, a smy so hižo w přihotach z našimi móžnosćemi wo to prócowali dobri hosćićeljo być. Staramy so na wšěch štyrjoch dworach w Hochozy wo dobry wotběh. Sam jara wobžaruju, zo njejsym, kaž mojej dźěd a wowka to hišće móžetaj, serbšćinu nawuknył.

Serbja njejsu w rozsudnych gremijach kaž we wuhlowej komisiji abo w parlamentach Němskeje demokratisce reprezentowani. Wo tym je serbski spisowaćel Benedikt Dyrlich přeswědčeny, kaž no­wina Leipziger Volkszeitung rozprawja. Žurnalistka Anita Kecke bě z Dyrlichom interview wo jeho nowej knize „Doma we wućekach 1“ wjedła, w kotrejž rysuje awtor swoje žiwjenje w NDR. Tak Dyrlich powěda, zo njeje za čas NDR typiski žiwjenski běh serbskeho intelektualneho měł a zo njebě na přikład na gymnaziju był. Maturu dyrbješe na wječornej šuli nachwatać.

Čitar zhoni, kak je so Dyrlich do wizěra stasi dóstał, dźěłajo ze serbskim spisowaćelom Kitom Lorencom, kiž jeho w dźěłowym kruhu serbskich spisowaćelow spěchowaše. W lětach 1970 do 1989 je cyłkownje 25 wosobow informacije wo Dyrlichu stasi dawało. Mjez nimi běchu Němcy runje tak kaž Serbja, zdźěla wulcerjadni zastupnicy Domowiny a dalšich serbskich institucijow. Přiwšěm je sej Dyrlich wěsty, zo běchu aktiwity stasi napřećo małej horstce kritisce nastajenych Serbow dospołnje přehnate.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND

Nowe poskitki knihow LND namakaće w lětušim wudaću Nowinkarja!

Nowinkar 2025