Zapósłane (17.04.24)
Měrko Šołta z Budyšina:
Hižo něšto króć pod kritizowach, zo Serbske Nowiny šěrja, zo hodźa so w „drjewjanej“ pjecy chlěby pjec. Štwórtk, 11. apryla, twjerdźachu na 4. stronje wospjet, zo zamóže to pjekar w Kubšicach. Bě tajku pěc samo najprjedy „na někak 300 stopni wutepił“ měnjo, zo dyrbi „horcota ... dokładnje trjechić“, zo njeby so chlěb „wonkownje“ spalił. Kajki dźiw to – spaleny chlěb, drjewjana pěc pak cyła wostanje?! Samo w pincy swojeho domu pjekar hejgn tajku pěc ma! Hač ju tam tež pali, wo tym SN mjelča. Derje by było, bychu-li SN při wšěch „sotrach“ a hinašich přełožowanskich programach tež wužiwali strowy serbski rozum. Přispomnjenje redakcije: Naš čitar ma wězo prawje, ale „sotru“ njewužiwamy.
Zapósłane (12.04.24)
Daniel Nuk z Drježdźan piše:
Jako rozprawjach swojim kolegam na dźěle, što je so jutry njedźelu w nocy w Šunowje stało, su so mje prašeli, hač wěm, čehodla sej prawicarjo – a to ći bičcy běchu – do Šunowa dojědźechu? A ja přemyslowach.
Zapósłane (11.04.24)
Jan Bart sen. z Budyšina: Sakska chce zdźěłowanje w pěstowarnjach polěpšić:
Pod tutym napismom přizjewi sakske kultusowe ministerstwo w dźeniku Sächsische Zeitung ze 6./7. apryla na stronje 8 nowy zdźěłowanski plan za pěstowarnje. Nowy plan ma konkretne wuknjenske wobsahi w zwjazowacej formje postajić. Sakski kultusowy minister Piwarz chce rozdźěle we wuwiću zakładnych šulerjow wurunać. Kubłanski plan z lěta 2011 dyrbi so předźěłać, praji tež Burkhard Naumann, předsyda dźěłarnistwa za kubłanje a wědomosć w Sakskej.
Kompetentni wědomostnicy a nazhonići praktikarjo maja za to ekspertizu wudźěłać. Měnju – haj, žadam sej –, zo do tuteje dźěłoweje skupiny na kóždy pad serbska wosobina słuša, kotraž zajimy a potrjeby serbskich kubłanišćow wěcywustojnje zastupuje a zakituje.
Dwurěčnosć je bjezdwěla njeparujomny wobstatk wědy w dwurěčnej Łužicy. Róla serbskeje imersije we Witaj-pěstowarnjach abo -skupinach ma so w nowym planje zakótwić. Přechod dźěći z pěstowarnje do šule ma so tak rjadować, zo dźěći łamk w swojim wuwiću lěpje zmištruja.
Zběra tajne a pozabyte nałožki
Andreja Pawlikowa je wočiswědka. Tak znajmjeńša pomjenuje ju Fabian Hillebrand w powěsćowym magacinje Der Spiegel z 28. měrca 2024. Pod titulom „Mnohe nałožki so tajnje wotměwaja“ rysuje wona swoje nazhonjenja a dopóznaća wo žiwjenju z kulturu Serbow a jich wosebitych jutrownych tradicijach. 57lětna serbska muzejownica naspomni, zo chce w jutrownej nocy z fotoaparatom po Łužicy pućować – wšako so mnohe nałožki skradźu w času dnja, w kotrymž turisća hišće po puću njejsu, wotměwaja. Su to na přikład: jutrowne spěwanje, chodźenje po jutrownu wodu, jutrowne třělenje abo jutrowne tryski – tu blokuja młodźi mužojo durje do statokow holcow, za kotrymiž so žedźa. W swojim přinošku wopisuje Hillebrand jutrowne jěchanje a mjenuje wšelake techniki debjenja jutrownych jejkow w Serbach. Pawlikowa praji, zo je hišće wo wjele wjace jutrownych nałožkow, tež dawno pozabytych. Tute wona „zběra“.
Wulki zajim za Wotrowski „dźiw“
Drježdźany (ML/SN). Podawk wokoło postawy Jězusdźěćatka blisko Wotrowa, z kotrehož wobliča kapki čerwjeneje kapaliny padaja, je w Sakskej šěroki zajim zbudźił. Po tym zo rozhłós a telewizija MDR kaž tež Serbske Nowiny a Sächsische Zeitung wo tym rozprawjachu, sćěhowachu dalše dźeniki. Drježdźanska nowina Dresdner Morgenpost je tohorunja na třoch stronach wo tutym podawku pisała. Na prěnjej stronje wozjewi so hižo wot SN a SZ wužiwane foto a nowina so prašeše „Jutrowny dźiw we Łužicy?“ a wozjewi dale napismo „Hódančko wo krawjace Jězusdźěćatko“. Na dalšimaj nutřkownymaj stronomaj rozprawjeja pod „Potajnstwo krawjaceje madony“ wo „Wotrowskim dźiwje“.
Zapósłane (26.03.24)
Christiana Piniekowa z Choćebuza piše wo rešerši Benedikta Dyrlicha:
Z wulkim zajimom čitach w SN z 21. měrca 2024 na stronje 3 wobšěrnu rešeršu wo „Zatrašenjach tež w Serbach“ Benedikta Dyrlicha, hdźež rozprawja wo wjelorakich dóńtach komunalnych politikarjow a politikarkow, kiž su wosobinskim nadběham wustajeni. Raznje zasudźuju tajke počinanje a sym solidarna z politiskimi zamołwitymi, kiž hustodosć čestnohamtsce na dobro komunalnych naležnosćow dźěłaja. Wosebje zrudźił a zdobom rozhorił je mje citat w katolsko-křesćanskim duktusu prawdźepodobnje serbskeho muža-wobsedźerja „wosom třělenskich brónjow“. Kajka zaničowanska energija so tule pokazuje! Słowa móža hojić, słowa móža morić, kaž nošer Nobeloweho myta za literaturu Heinrich Böll přispomni.
Zapósłane (25.03.24)
Susann Šenkec: Serbski lud z prawniskim statusom awtochtoneho ludu!
Redaktor MDR Jakub Wowčer zijmaše 3. serbsku debatu pod prašenjom wječora: Štó smy – indigeni, awtochtoni – abo něšto druhe? Ze sćěhowacej wotmołwu: Štó smy? Wjetšina přitomnych bě sej přezjedna: Serbski lud z prawniskim statusom awtochtoneho ludu!
Waw! Přez tutón bonmot běch zadźiwana kaž zawjeselena. Dyrbjach so takrjec najprjedy sydnyć a pasažu wjacekróć wotposkać: To je tola raz programatiska připowědź. Wězo, diskusija wo statusu Serbow jako indigeny lud w zwisku z ILO-konwenciju 169 bě wažna, wuwažena, derje wobswětlena, serbskorěčnje přewjedźena, derje wopytana – zbudźi tež zwonka serbskich kruhow čiły zajim.
Mi wšak wuwědomi dr. Rein hižo na spočatku – na swoje njezaměnliwe a Serbam často njewotchilene wašnje – što smy, štož je naš (prawniski) status: Smy narodna mjeńšina škitani přez dokumentaj Europskeje rady z 90tych lět minjeneho lětstotka (!!!), ratificěrowany přez Němsku a zwoprawdźeny w federalnym systemje. Nic wjace a nic mjenje. Wšojedne kak so mjenujemy.
Podawk we Wotrowje zajim zbudźił
„Što chowa so za Wotrowskim dźiwom?“ Pod tymle nadpismom zaběraše so dźenik Sächsische Zeitung w swojim wudaću předwčerawšim, štwórtk, z „krawjacej“ postawu Jězusdźěćatka we Wotrowje, wo kotrymž běchu spočatnje socialne medije a pozdźišo tež Serbske Nowiny rozprawjeli. Nowinarka Ina Förster je so k tomu na puć do Wotrowa podała a z wobydlerjemi rěčała, kotřiž běchu so při postawje swjateje Marije před małej kamjentnej kapałku zwonka wsy zešli.
Rěčała pak je wona tež z rěčnikom Drježdźansko-Mišnjanskeho biskopstwa Michaelom Baudischom. Tón hišće raz wospjetowaše, štož bě wón tež Serbskim nowinam hižo rjekł: Katolska cyrkej je při posudku tajkich zjawow jara kedźbliwa a nima tuchwilu za trěbne jednać – snano pozdźišo. Runje tak kedźbliwy je redaktor Katolskeho Posoła Rafael Ledźbor. „Radšo tysac njepřipóznatych dźiwow hač jedyn dźiw, kiž žadyn njebě“, wón praji. Rozsudźić wo dźiwje dyrbjał wšak na kóncu bamž w Romje, awtorka piše, pokazujo w tym zwisku tež na rozprawnistwo Serbskich Nowin. „To pak traje lěta abo hišće dlěje“, Ledźbor podšmórny.
Zapósłane (19.03.24)
Julian Nyča: Dodawk k rozprawje wo posedźenju Serbskeho dźěłoweho kruha w Budyšinje:
Witajće, rjenje, zo namaka projekt dwurěčnych připowědźow w regionalnych busach pozitiwny wothłós we wšelakich kónčinach a zo přeje sej Budyski dźěłowy kruh tajke připowědźe tež za měšćanske linije. Wězo su Budyske zastanišća wobstatk tutoho projekta. Po prěnich 12 linijach přihotujemy tuchwilu hižo nahrawanja za dalše, při čimž orientujemy so na stawje paralelneho wuhotowanja zastanišćow samych z dwurěčnymi taflemi, zo njeby so žane dźěło dwojiło. Hač dotal je so hakle poměrnje mało zastanišćow w Budyšinje samym přełožiło, mjeztym zo je projekt w druhich gmejnach hižo wotzamknjeny. To zaleži zawěsće tež na tym, zo ma Budyšin ze swojimi měšćanskimi linijemi wosebje wulku ličbu zastanišćow. Najebać toho změjemy klětu tež w měsće dwurěčne připowědźe.
Zapósłane (18.03.24)
Dr. Robert Lorenc ze Zhorjelca wěnuje so w swojim dopisu „serbskej iniciatiwje za měr w Ukrainje“ a pohódnoćenju połoženja we wójnje:
Je po mojim měnjenju zmysłapołne, w prašenju ruskeje nadpadoweje wójny přećiwo Ukrainje, kotraž ludowe prawo zrani, „česćeneho knjeza prezidenta“ Putina po słowje brać. Dnja 13. měrca 2024 rjekny tutón w interviewje jara jasnje, što tuchwilu wo měrowych jednanjach mysli. Putin rjekny po słowje: „Nětko jednać, jenož dokelž jim municija wuńdźe, by z našeje strony někak absurdne było.“ Něšto dnjow do toho bě wón nimo toho wozjewił, zo by tež za pad jednanjow na žadyn pad zwólniwy był, někajke wot nadpada 2022 wobsadźene dźěle Ukrainy zaso spušćić. Widźimy tu imperialistisku dobywansku wójnu, kotrejež zaměry su, tež tu staj Putin a jeho stab jara jasnaj, rozpušćenje Ukrainy jako suwereny stat a přiswojenje dalšich dźělow jeje teritorija a rusifikacija tutych.
