Sorabistika wěsty job
Hamburg (ML/SN). „W Lipsku móžeš sorabistiku za wučerstwo studować abo studij z bachelorskim abo masterskim zakónčenjom wolić. Za semester zapisuje so mjez pjeć do dźesać studowacych sorabistiki. Tohodla wuknu woni w jara małych skupinach. Po studiju sorabistiki skići so jim garantija za powołanske městno.“
Tak zhoniš w tydźeniku Die Zeit na stronje dźěłowych wikow pod rubriku „Wysokošulski swět“. Dale čitar zhoni, zo móže absolwent w serbskim sydlenskim rumje we Łužicy na šulach w statnje zaručenej wučbje serbšćiny tónle předmjet podawać. Móžno pak tež je, po tym w muzeju abo nakładnistwje dźěłać. Časopis cituje prof. Edwarda Wornarja w Lipsku: „Za sorabistiku maš na zwjazkowej runinje jenož jednu profesuru. Wězo njehodźi so wobšěrnosć předmjeta tak zaručić. W slědźenju a wučbje koncentrujemy so tuž na zachowanje rěče hornjo- a delnjoserbšćiny.“
„Zabsolwowach Serbski gymnazij a studuju nětko sorabistiku, zo bych sobu pomhała swoju wohroženu maćeršćinu wuchować“, praji studentka Hańžka Wjeselic.
Zapósłane (16.03.21)
Dr. Pětr Nawka wěnuje so hišće raz diskusiji wo knize serbskeho archetypusa dr. Křesćana Kessnera a so praša: Chcemy bóle wo prežiwjenje wojować, abo radšo žiwi być?
Benjamin Hrjehor je telko temow narěznył, zo bych za wobšěrnu wotmołwu wjac městna trjebał, hač móža je nowiny skićić. Koncentruju so tohodla na tři čłowječe zapřijeća: Swoboda, zamołwitosć a lubosć ćahnu so kaž čerwjena nitka přez twórbu Křesćana Kessnera. Tež Benjamin Hrjehor je so jich jimał.
Spytam za tele tři zapřijeća podać krótke přikłady. Wone su dźělene do dweju móžnosćow wjedźenja žiwjenja: a) přežiwić a b) žiwy być.
1. Swoboda a) prawo sylnišeho a manipulatora a b) prawo na dostojnosć kóždeho čłowjeka, potajkim tež prawa mjeńšin.
2. Zamołwitosć móžemy a) přenjesć na druhich, z tym zo změni so skućićel na wopor. A b) přewzamy zamołwitosć sami, tak zo stej naša swoboda a zamołwitosć jenak derje wuwitej.
Zapósłane (12.03.21)
Regina Šołćina z Konjec so pjera jima:
Mějach rjany són, njewěm čehodla, ale tón mje k pisanju pohnu. Spěwachmy z někotrymi młodymi žonami nimale zabyty spěw „Budź bož’mje, moja lubčička“. Mam česćownosć před hudźbnje nadarjenymi młodymi ludźimi, kotrychž nowe hudźbne twórby w našim rozhłosu publikuja, a te dadźa so po wěstym času tež na priwatne nastroje dele sćahnyć. Ale njezabudźmy při tym prošu tež na herbstwo ludoweho spěwa našich prjedownikow, kotrež bu nam jako zawostajenstwo a zdobom nadawk daty, njesć jón do přichoda jako drohotne kubło.
Modernizować naše serbske pismowstwo we wšěch jeho fasetach njedosaha, hdyž budźe paralelnje naša drohotna ludowa hudźba dale ćerpjeć a snano samo mrěć. Njejsym hišće „stara dosć“ rozeznawać, kajka hudźba móže wutroby zhrěć. Horju so samo za jendźelske melodije – byrnjež teksty njerozumiła, su-li tak mjenowane wuchopleńčaki.
Zapósłane (11.03.21)
Pod nadpismom „Moje nazhonjenja jako spěwar chóra Lipa z Judith Kubicec“ so tule Wendelin Brězan ze Smječkec słowa jima:
Mějach zbožo, zo sym runje za čas přihotow a předstajenjow „Serbskeho rekwiema“ a oratorija „Israelowa zrudoba a tróšt“ w chórje Lipa sobu spěwał. Dožiwich dirigentku, kotraž wukonja wot prěnjeho wokomika koncentrowana, z disciplinu a wulkej wuměłstwowej wědu swoje dźěło – z profijemi a z nami lajskimi-spěwarjemi. Zahoritosć, kotruž sym pola njeje začuwał, njepokazuje wona jeno z mimiku a gestiku. Pytnješ, zo je jej wažne hudźbny kruch we wuběrnej kwaliće nazwučować a přednjesć.
Zapósłane (10.03.21)
Maria Untchowa z Bóšic měni k rozmołwje z Handrijom Henčlom, wozjewjenej 1. měrca w Serbskich Nowinach:
W februaru 2021 je Załožba za serbski lud wozjewiła, zo so intendanca Judith Kubicec w Budyskim Serbskim ludowym ansamblu 31. julija skónči. Tale powěsć je mje chětro zadźiwała a zdobom tróšku zrudźiła, wosebje za wuměłske dźěło ansambla. A njemóžach sej prawje předstajić, čehodla njewidźi knjeni Kubicec w SLA „za zwoprawdźenje swojich narokow přichod“. Wšako běch zas a zaso nazhoniła, kak hnujace a wozbožace zhromadne dźěło z njej je. Z rozmołwy redaktorki z předsydu zawodneje rady knjezom Henčlom wučitam, zo wón intendantku njerespektuje. Cyle nawopak knjez Henčl měni, zo ma intendantka swoju koncepciju wo skutkowanju SLA kóždemu sobudźěłaćerjej we wšitkich swojich fasetach wotkryć a rozjimać. Poprawom pak dyrbjało być w zajimje kóždeho sobudźěłaćerja, wužadanjam intendantstwa a tak cyłeho nawodnistwa wotpowědować a wšědnje swoje najlěpše dać. Nimo toho měli nadawki w dźěłowych zrěčenjach sobudźěłaćerjow jasnje wopisane być.
Zapósłane (05.03.21)
Direktor Załožby za serbski lud Jan Budar pisa k přinoškej „Zjawne wumjetowanja abo dialog?“ z wčerawšich SN:
Zapósłane (03.03.21)
Chrystofer Wjenka z Konjec wěnuje so kritice Benjamina Hrjehorja z Wiena na nastawk dr. Pětra Nawki w SN z 23. februara:
Česćeny knježe Hrjehorjo, čitajo Wašu kritiku na knize „Swjate su mi twoje hona“ dr. Křesćana Kessnera a na recensiji dr. Pětra Nawki su mi sprawnje prajene słowa falowali. Rěč Kessnera wo psychologiskim archetypusu Serbow zjawnje w nowinje jako rasizm wuwołać a k tomu hišće fašistiskej rasowej ideologiji nacionalsocialistow přirjadować je wjace hač jenož „dyr z heju“. Je to prosće lózyskosć.
Njewěm, hač je Wam to wědome, ale jedna so wo jasny rozdźěl mjez postulowanjom psychologiskeho archetypusa ludu a propagowanjom ludoweje rasoweje čistoty, kaž to fašisća činjachu. To poslednje so mjenujcy pola dr. Kessnera na žane wašnje njejewi. Wšako njewužiwa wotpowědny wokabular, a po zmysle wón něšto dospołnje hinaše hač etniju měni.
Zapósłane (02.03.21)
K přispomnjenjam Benjamina Hrjehorja w SN z 23. februara wo knize dr. Křesćana Kessnera měni Damian Dyrlich z Noweje Wjeski:
Pola přispomnjenjow Benjamina Hrjehorja wo artiklu dr. Pětra Nawki wo knize „Serbskeho archetypusa“ dr. Křesćana Kessnera přihłosuju wuprajenju, zo njebu kniha kritisce dosć předstajena. K tomu pak dyrbju přispomnić, zo by powšitkownje derje było, bychu-li nowiny abo serbske medije powšitkownje bóle kritiske strony wšelkich zjawow narěčeli. To by strowy diskurs był, sej myslu. Kritiki nowin wo schadźowance dla smy so jako studenća často mjerzali. Přiwšěm nas wone pohonjowachu, zo wobsahi stajnje dale na wysokim niwowje dźeržachmy, kaž kabarety, chór abo Šeršeń.
„Dyrbimy dale kedźbliwi wostać“
Hodźeli so k jutram škitne naprawy korony dla zmjechčić, abo měli kruty kurs, kaž sej jón někotři nawodni politikarjo žadaja, podlěšić? Za tym a što sej čitarjo SN k lětušim jutram přeja, smy so naprašowali.
Sigrun Nazdalina z Němcow: Nadźijam so wolóženja naprawow k jutram, zo bychu so swójbni w mjeńšim kruhu wopytać móhli. Nimam pak za spomóžne wšitke wobmjezowanja zběhnyć. To by incidenca spěšnje zaso stupała. Jara přeju sej křižerjow dožiwić, tež hdyž we wobmjezowanym ramiku. Hłowna wěc, zo poselstwo zrowastanjenja wozjewjeja. Jutry bjez křižerjow, to něšto pobrachuje.
Marek Wuško z Hamburga: Su-li škitne naprawy přećiwo koronawirusej trěbne, měli wone tež přez jutry wostać. Njerozumju, zo chcedźa ludźo na kóždy pad do wukraja na dowol jěć, hdyž mamy tajke problemy. Jutry bych rady do Łužicy přijěł. Toho so hišće nadźijam.
Zapósłane (26.02.21)
Marcel Brauman z Łuha wěnuje so widej „Pisane mjeńšiny“ w SN ze 17. februara wo fotowej protyce FUEN:
