Měrćin Wagner z Radworja zwuraznja swoje měnjenje k přinoškej „Šamotownju we Wětrowje zawru“:

Za mnje běchu pjatk, 2. meje, wozjewjenja w nowinach chětro wostrózbjace. Rano čitach w Sakskich Nowinach (SZ) wo zawrjenju Wětrowskeje šamotownje, wječor potom tu w našim wječorniku, zo na wšěch 200 ludźi swoje dźěłowe městno zhubi.

A hišće krótke potwjerdźenje ze stron dźěłarnistwa w SZ: Kónc je wobzamknjeny, zawod wuchować móžno njeje! Potajkim njejsu tež žanežkuli prócowanja wo zdźerženje tohole něhdy tak wuznam­neho dźěłodawarja w našich serbskich wjesnych kónčinach!

Kak to začuwam, hdyž tola sam wosobinsce docyła potrjecheny njejsym? Po dokónčenju studija 1964 bě nowa Wětrowska šamotownja moje prěnje dźěłowe městno jako absolwent Inženjerskeje šule Budyšin. Zhladujo na wony wuspěšny čas w zawodźe mam tola hišće wěsty emocionalny poměr k zawodej a k aktualnemu wuwiću.

Regina Šołćina z Konjec: Lube „rady być“-jěcharki:

Sćěhuju pro a kontra tuteje tematiki w Serbskich Nowinach. Njedawa da woprawdźe žanych wažnišich temow hač swoje česćelakomne „ego“ na tajke wašnje spytać do dwělomneho swětła stajeć?

Lube žony a holcy, kotrež wojujeće wo tónle jedyn dźeń, jutrowničku, z konja dele hladać a wupyšeneho „pod rić“ (!) měć? Kajke wupadaja potom waše zbywace 364 dnjow lěta, nabožnje a narodnje?

Dopominam so na jutry před někak pjeć lětami, jako koronapandemija woprawdźe kćěješe a jěchanje bě zakazane. Tu so skupina Konječanskich muži zmužiće jako křižerjo pěši(!) na puć do Kulowa po­da (SN rozprawjachu – wobraznje!). Po pobožnosći tam so zaso domoj wróćiwši hišće po wsy kročo jutrowne kěrluše zanošowachu!

W Serbach je mnoho ludźi, kotřiž mějachu składnosć, bamža Franciskusa wosobinsce zetkać abo zbliska dožiwić. Takle­ so na njeho dopominaja:

Luisa Hančikec, šulerka Serbskeho gymnazija: Sym jara dźakowna, zo smědźach so loni na putnikowanju ministrantow do Roma wobdźělić. Wjeršk bě, bamža na Pětrowym naměsće cyle blisko widźeć. Dožiwjenje to, kotrež tak spěšnje njezabudu. Wosebje w pomjatku wostanje mi, kak je wopytarjow z wulkej přećelnosću a měrliwosću witał.

Rafael Ledźbor, redaktor Katolskeho Posoła: Sym jara dźakowny, zo smědźach bamža Franciskusa loni spočatk lěta we Vatikanje njeposrědnje dožiwić a zwěsćić, zo wón woprawdźe na čłowjeka hlada. Wón njeje za tym hladał, hač sy zastupjer někoho wulkeho, ale je so tomu přiwobroćił, kotryž tam runje bě. Něšto zwostanje mi wosebje w pomjatku: Jako sym jemu rjekł, zo sym zastupjer časopisa małeho słowjanskeho ludu w Němskej, je wón mje krućišo přimnył a so na mnje po­smjał a mi z tym pokazał, zo je jemu tež tole wažne a zo wón tole jara hódnoći.

Dawid Statnik, předsyda Domowiny:

Antonija Wjeselic z Radworja: Jutrowne jěchanje – Křižerstwo: Žiwa tradicija trjeba wšěch Serbow:

Serbske jutrowne jěchanje – křižerstwo je sylne znamjo našeje wěry a našeje identity. Mnozy z nas su z tym wotrostli – ze zwukom kopytow a swjatočnym spěwanjom.

Serbske křižerstwo je jedna z najwočiwidnišich a najwuznamnišich tradicijow našeho ludu. Hižo wjacore generacije jěchaja mužojo spěwajo po wsy a polach, zo bychu Chrystusowe zrowastanjenje wozjewjeli.

Mnozy zwjazuja z tutym nałožkom hłuboke emocije a swójbnu zwjazanosć. Tola runje dokelž nam tutón ritual telko woznamjenja, njeměli změny wotpokazać, ale so prašeć: Koho runje wuzamknjemy? A čehodla so młodym holcam hač do dźensnišeho praji: Ty njesměš jěchać – dokelž sy žona.

Jako Serbowki lubujemy jutrowne jěchanje. Plećemy, myjemy, sedłujemy – a chcemy tež jěchać. Přetož tradicija je ­žiwa, hdyž rosće.

Je na času, zo jako Serbja a Serbowki zhromadnje swoje nałožki wuhotujemy.