Zwada Bismarcka dla w medijach
Drježdźany (ML/SN). „Kajki je to signal w dobje zjednoćeneje Europy?“ Takle cituje nowina Dresdner Morgenpost w swojim nastawku „Zběžk Serbow přećiwo pomnikej Bismarcka“ minjeny štwórtk předsydu Domowiny Dawida Statnika. Wón wupraja so w nowinskej zdźělence přećiwo planowanemu nowonastajenju pomnika za němskeho a pruskeho kanclera wjercha Otta von Bismarcka w Budyskim lěsu na Čornoboze při tamnišim hórskim hosćencu přez stronje Alternatiwa za Němsku (AfD) bliske spěwne towarstwo Bautzener Liedertafel. „Njehladajo wšěch napjatosćow su ludy Europy dźensa bohudźak daloko preč wot myslenja Bismarcka, zo je wójna wažny wobstatk politiki. Tohodla nochcemy Bismarcka ani darjeneho“, Dresdner Morgenpost Statnika cituje. Pokazuje na to, zo bě Bismarck přećiwo narodnym mjeńšinam kaž Serbam, Polakam a Danam w Južnym Schleswigu raznje postupował.
Zapósłane (18.10.21)
Měrko Šołta z Budyšina so słowa jima a skedźbnja na pomjenowanje:
SN nałožuja a zaměšeja wospjet pomjenowanja nastupajo cyrkej swj. Pětra w Budyšinje (hlej Předźenak z 8. oktobra, str. 1 a SN z 11. oktobra, str. 4). Zo rěkamy jako katolikojo Pětrowej cyrkwi w Budyšinje „tachantska“ je serbska wosebitosć a poćahuje so jenož na nju. Wot časa Jana Leisentritta bě tachant (dekan) kapitla swj. Pětra najwyša cyrkwinska awtorita Łužicy, a po nim tež kóždy jeho naslědnik, postajeny a wobkrućeny přez krajneho knjeza (čěskeho krala) a bamža. To so přiběrajcy pomjeńšowaše, poćahujo so na cyrkwinsko-prawnisku kompetencu ze spočatkom Třicećilětneje wójny a bu dale a bóle wobtřihowane, wosta pak hišće hač do kónca 18. lětstotka žórło stajnych rozestajenjow mjez tachantstwom a protestantami. Budyska měšćanska němska ewangelska wosada reklamowaše samsnu cyrkej jako swoju farsku. Zwada skónči so srjedź 19. lětstotka ze zrěčenjom mjez tachantstwom a měšćanskej radu, a prawniskim dźělenjom cyrkwje sameje.
Indirektne nuzowanje
Wotnětka maja ludźo koronatesty płaćić. Wuwzaća postaja testowanski porjad Zwjazka, kotryž je wčera płaćiwosće nabył. Što Serbja wo tym mysla?
Kira Hrjehorjec z Noweje Wjeski: Zo njejsu koronowe testy wjace darmotne, je w porjadku. Wšako móže so kóždy šćěpić dać. Nimo toho je logiske, zo dyrbja testy jednotliwe wosoby płaćić, kotrež je trjebaja, a zo njewotćahnu kóšty za nje město toho wot dawkow cyłkowneje ludnosće.
Bogusz Bujnowski z UIma: Myslu sej, zo je w porjadku, hdyž ma nětko jednotliwc kóšty za testy přewzać. Při tym pak mam za wažne so tež zawěsćić, zo jenož ći płaća, kotřiž to woprawdźe tež zamóža. Dale měli na to dźiwać, zo potrjecheni jenož test zapłaća a nic ludźi, kotřiž je přewjedu. W normalnym padźe test sam štyri do pjeć eurow płaći. Za ludźi, kotřiž maja na přikład wjac hač 2 000 eurow kónc měsaca w kapsy, je to akceptabelne. Hdyž pak tajki test za dźěło trjebaš, dyrbi so na kóždy pad dźěłodawar wo to starać.
Dominanca AfD wostrózbjaca
Wólby zwjazkoweho sejma su nimo. Štó móhł nowe knježerstwo wutworić, budźe so hakle w přichodźe pokazać. Serbske Nowiny su so wobhonili, što ludźo wo wólbnych wuslědkach mysla:
Měrka Pawlikowa z Berlina: Spěšne jednanje za škit klimy a wobswěta je mi najwažniša tema. Zeleni wustupuja najraznišo w zajimje přichodnych generacijow. Starosće a strachi dźěći a młodostnych, kiž so na přikład pola Fridays for Future angažuja, maja so wot knježerstwa chutnje brać! Tuž sym wjesoła, zo budu Zeleni w dobrej poziciji – nadźijomnje w ampli – přichod kraja sobu postajeć. Zo pak wolachu w Durinskej a Sakskej telko ludźi jednu prawicarsku, rasistisku stronu, je katastrofa.
Michael Harig, wokrjesny předsyda CDU Budyšin: Wuslědki wólbow su za Budysku wokrjesnu CDU njespokojace. Přičinje toho njejstej ani kandidat Roland Ermer ani situacija w Budyskim wokrjesu. Wuslědk wotbłyšćuje politiske debaty w Zwjazku a je wuraz njewotmołwjenych prašenjow a wopačnych ćežišćow, kotrež žiwjenskej woprawdźitosći tu bydlacych ludźi njewotpowěduja.
Judith Kubicec wuznamjenjena
Berlin (ML/SN). Časopis SUPER illu předstaja w čisle 37 „50 najwažnišich Wuchodoněmcow“. Z fotami a krótkotekstami zhoniš wo dźiwadźelnikach kaž Wolfgangu Stumphje z Drježdźan, spisowaćelach kaž we Worklecach rodźenym Lukasu Rietzschelu, wo sportowcach kaž Martinje Schulzu, molerjach kaž w Němskich Pazlicach rodźenym Georgu Baselitzu. Mjez politikarjemi su zastupjeni Angela Merkel a Michael Kretschmer (wobaj CDU) a Gregor Gysi (Lěwica).
Mjez pjećomi wuznamnymi hudźbnikami je tež dirigentka a bywša intendantka Serbskeho ludoweho ansambla Judith Kubicec. Wona je jako w Budyšinje rodźena Serbowka předstajena. „Je sobu najbóle renoměrowana dirigentka w Němskej a po cyłym swěće připóznata“, w SUPER illu rěka. Manfred Laduš
Zapósłane (23.09.21)
Damian Dyrlich, čłon CDU z Noweje Wjeski, piše njedźelne wólby nastupajo:
„Lětuše wólby su wažne směrodajne wólby za přichod“, čitamy w nowinach Die Zeit, FAZ a Die Welt. Tež Zeleni kaž Annalena Baerbock su to podobnje hižo prajili. Haj, zawěrno budźe wuslědk njedźelnych wólbow naš kraj a snano tež Europu sylnje formować.
K dwěmaj wobsahowymaj aspektomaj chcu so tule rady wuprajić: k hłosej na wólbnym lisćiku w Budyšinje a k wólbnym programam stron. Prěni aspekt drje wšitkich wolerjow w Budyskim wokrjesu potrjechi. Zašły raz bě sej Karsten Hilse wot AfD direktny mandat w Budyšinje zdobył a zastupuje tuž naš wokrjes w Berlinje. Bohužel je protestowy rozsud mnohich wolerjow tež w sejmje jenož protest wunjesł.
Zapósłane (20.09.21)
Bernadeta Göthowa z Wolfena wěnuje so dopisej Sonje Krječmarjoweje w SN ze 14. septembra:
„Je dopokazane, zo je šćěpjenje jenička móžnosć, ćežkemu přeběhej chorosće zadźěwać a pandemiju přewinyć.“ Wodajće – sym wćipna! Bych rady zhoniła, na kajku wědomostnu studiju so knjeni Krječmarjowa tu poćahuje?
Po słowach našeje zwjazkoweje kanclerki je pandemija resp. epidemija našeho kraja hakle nimo, hdyž su wšitcy šćěpjeni! Mediciniske dopokazy za to žane njeznaju. Čehodla dyrbi šćěpjenje j e n i č k a móžnosć być so před ćežkim přeběhom škitać? Njepišu tu wo ćežko schorjenych! Pišu wo normalnej ludnosći, kotrejž je date swój imunostny system woměrje trenować a so na njón spušćeć. Što je ze strowym zežiwjenjom, z hibanjom a sportom, ze sparom a swěcu? To su někotre z regulatornych mechanizmow našeho ćěła. Wšitcy wěmy, zo je něchtóžkuli ćežko schorjeł a někotři njejsu chorosć přežiwili. Cyłkowna smjertnosć našeho wobydlerstwa pak bě po datach Zwjazkoweho statistiskeho zarjadnistwa loni druha najmjeńša minjenych 20 lět.
Zapósłane (17.09.21)
Julian Nyča z Prěčec wupraja so k póndźelnemu wólbnemu forumej Domowiny a Serbskich Nowin:
Zo njehodźa so wšitke wotmołwy kandidat(k)ow wobmjezowaneho městna w ćišćanej nowinje dla naličić, je zrozumliwe. K wudospołnjenju pak skedźbnjam na tři konkretne dypki, w kotrychž so tuchwilny zapósłanc w zwjazkowym sejmje wot tamnych kandidat(k)ow rozeznawa.
Sprěnja chce wón najebać wuskutki na klimu jako jenički dale brunicu wudobywać, byrnjež prajił, zo nimaja so žane serbske a žane němske wjeski brunicy dla wotbagrować. Chibazo bychu so za to dalše wjeski zhubić dyrbjeli. Zo je pak dalewjedźenje tuchwilnych jamow po lěće 2038 jeničce móžno, jeli so dalše serbske wsy wotbagruja, je fakt. Zdruha bě wón jenički, kotryž při starym žadanju za dwurěčnymi taflemi při awtodróze jako prěnje na „přidatne kóšty“ mysli a nic na wysoku symbolisku hódnotu a widźomnosć našeje rěče. A střeća nima wón – zaso jako jenički – móžnosć, sej jako serbska žona serbske mjeno z prawej kóncowku tež do wupokaza zapisać směć, scyła za trěbnu. Haj, wón samo na tym dwělowaše, zo sej to scyła něchtó žada.
Starši ze swojej zmužitosću protestej prawu wahu dali
Lěto po tym zo běch so z předsydu Domowiny stał, stejach z podawkom Chróšćanskeho šulskeho zběžka před najćešim wužadanjom cyłeho swojeho jědnaćelětneho skutkowanja w funkciji na čole třěšneho zwjazka Serbow.
Wo wuznamje Chróšćan zběžka za nas Serbow bu w běhu časa tójšto prajene. Wuzběhnyć pak chcu hišće raz fakt, zo su starši tehdyšeho 5. lětnika ze swojej zmužitosću, wobsadźić šulsku rumnosć, protestej wo zachowanje šule prawu wahu dali a tak medije wšeje Europy na Serbow a na njeprawdu, kotraž bu nam tehdy přez saksku CDU načinjena, skedźbnili. Domowina sama ze swojim werbalnym protestom njeby ženje tajku kedźbnosć zbudźiła.
Kelko serbskosće chcemy my Serbja?
Dwaceći lět po Chróšćan zběžku je Domowina na městnje tehdyšeho jednanja – na dworje bywšeje srjedźneje šule w Chrósćicach – 6. septembra wuhotowała spominanske zarjadowanje na tehdyše podawki. Pokazali su film wo zběžku, ale tež wjacori časowi swědkojo a dalši Serbja su so słowa jimali, rozmyslujo wo tym, što je było a što dźensa ze zběžka mamy. Mjez druhim staj tón wječor tohorunja dr. Jana Markowa, kotraž bě před 20 lětami rěčnica staršiskeje iniciatiwy, a tehdyši předsyda Domowiny Jan Nuk k přitomnym rěčałoj a za swoje słowa tójšto připóznaća žnjałoj. Serbske Nowiny tuž narěči dr. Jany Markoweje a Jana Nuka dokumentuja.
