Rozsud brachi njerozrisa
Wčera je sakske ministerstwo za kultus zdźěliło, zo skrótši lětuše zymske prózdniny a zo maja šulerjo dlěje wot doma wuknyć. Smy so staršich prašeli, što za nich přerjadowanje zymskich prózdnin woznamjenja.
Jan Budar z Budyšina: Poprawom njesměli prózdniny přerjadować. To swójby přidatnje wobćežuje. Prózdniny su planowane, tež za čas pandemije, a słuža wočerstwjenju a wodychnjenju. Wšako su mnozy starši swój dowol hižo planowali. Tež hdyž woni doma dźěłaja, dźěło wuwučowanja a dohladowanja dźěći dla zdźěla ležo wostanje. To je njeefektiwne. Wažnišo by było wučerjow wukmanić, zo móhli po digitalnym puću swojich šulerjow dale a lěpje wuwučować.
Rěčny kurs z Benom Bělkom
Dokelž dyrbješe za lońši awgust planowany kurs serbskeje rěče w Budyšinje wupadnyć, zarjadowa Praske Towarstwo přećelow Serbow za swojich krajanow tydźenski kurs w małej wsy Budislavje blisko Litomyšla. Předsyda towarstwa Lukáš Novosad bě Radworčana Bena Bělka zazwonił a próstwu wuprajił, hač njemóhł z čěskimi přećelemi někotre rěčne rozmołwy přewjesć. Bjez wulkeho wahanja něhdyši rozhłosownik připraji a poda so 31. julija na jězbu do susodneho kraja. Tam měješe Bělk „bjez pedagogiskeho wukubłanja“, kaž w najnowšim wudaću časopisa Česko-lužický věstník pisa, ze skupinu zajimcow w serbšćinje „lekcije, přednoški wo serbskej hudźbje, medijach, folklorje a stawiznach a samozrozumliwje zabawu“. A w rjanym domje čěskeho PEN-centruma je so samo horstka serbskich młodostnych lóštnej bjesadźe a spěwanju přidružiła.
Recensija knihi„Židowka Hana“
Zapósłane (21.12.20)
Eduard Luhmann ze Smjerdźaceje poćahuje so na njedawne wuprajenje sakskeho ministerskeho prezidenta Michaela Kretschmera w zwisku z wopytom kemšow Božu nóc, zo běštaj tež Marija a Jězus w tej nocy samaj:
Jako pobožnemu wěriwemu dyrbjała našemu ministerskemu prezidentej Hodowna stawizna ewangelista Lukaša staw 1–20 wjace hač znata być. Z njeje njewuchadźa, zo bě swjata swójba tu nóc sama. Jako prěni bě tam jandźel, kiž blisko hródźe přebywacym pastyrjam powěsć wo narodźe Jězusa přinjese. Tući so na to hnydom k hródźi podachu. Jandźelej přidružichu so bójske syły, kotrež Boha sławjachu a powěsć pokoja wozjewichu. A nic jenož to: Tež woł a wóslik tam běštej. Potajkim wšo druhe hač „samaj w tutej swjatej nocy“. Tež w hewak skerje měrnym Betlehemje je so w tej nocy „porjadnje něšto stawało“, zo bych w rěčnym duktusu našeho časa wostał.
Zapósłane (16.12.20)
Anna Měrćinowa z Berlina:
Snano bě „Mój wid“ raz zajimawa rubrika Serbskich Nowin, ale wokomiknje skići wona jeničkim a swojim pozicijam jewišćo. Mamy swobodu měnjenja, to je prawje a derje tak. Ale swoboda měnjenja njerěka, zo dyrbju ja Marka Wjeńkowe teorije tež přeco zaso w SN čitać: wone teorije wo tukanjach, přemyslowanjach wo tym, kak je so něšto stało; wone prašenja, komu něšto słuži, kajke lěpšiny něchtó z něčeho ma – přeco zaso z rezultatom, zo dyrbja ći, kotřiž wot krizy profituja, ći „knježacy“, wina na njej być.
Najhusćišo pak njeda so mjez dobrym a hubjenym rozeznawać. Mnohe wěcy su kompleksniše, tak tež měnjenja a rozsudy. Rozsudy móža wěstym ludźom škodźeć, runočasnje druhim pomhać. Zapřisahanske teorije to njewobkedźbuja, wone rozeznawaja jenož mjez dobrym a złym. Wone praja, zapřisahancy su ći zli a wopory ći dobri. Zapřisahanske teorije kompleksne prašenja potajkim zjednorjeja. Někotre zapřisahanske teorije njejsu strašne.
Zapósłane (27.11.20)
Anna Měrćinowa z Berlina piše:
W tutych časach nažel přewjele směšneho njeje. Politiske debaty njejsu směšne, a hišće mjenje komentar Marka Wjeńki „Hody zakazać“ w rubrice „Mój wid“ 25. nowembra w SN. Hižo dlěje storču so na wobchadźe SN z koronapandemiju.
W Berlinje dosćahnu mje Serbske Nowiny regularnje dźeń pozdźišo. W nazymskich měsacach zdaše so mi pak, zo su nowiny z dwěmaj tydźenjomaj zapozdźenja k nam dóšli. Kajke swjedźenje su so swjećili a planowali!
Problemy a strachi, kajkež mějachmy, tam we Łužicy njeznajachu. Serbska Łužica zdaše so nam być kupa bjezstarostnych! Wjeršk cyłeho pobrachowaceho rozestajenja z pandemiju bě cyła nowinska strona wot horjeka hač dele plestrowana z wobrazami firmowanjow po wšej Łužicy.
Što najbóle parujemy?
Lockdowna dla je mjenje kontaktow k swójbnym a přećelam, njesměmy žane kulturne zarjadowanja a hosćency wopytać. Adwentne wiki su tohorunja wotprajene. Mnozy wot doma dźěłaja. Runje nětko w ćmowym počasu su wobmjezowanja koronawirusa dla ćežko znjesć. Serbske Nowiny su so mjez čitarjemi wobhonili, što tuchwilu najbóle paruja.
Syman Pöpel z Chrósćic: Derje je, zo směmy so zwonka domu na čerstwym powětru pohibować. Jako młodostny pak paruju zarjadowanja předewšěm reje, hdźež nowych ludźi zeznach. Přez cyłe lěćo bě mjez druhim tež wotprajenych wjesnych swjedźenjow dla mało móžnosćow so zetkawać. Wulka nadźija je, zo změjemy snano hody móžnosć so we wjetšim kruhu zeńć, jeli je dowolene.
Zapósłane (25.11.20)
Sara Mičkec z La Pli de Mareja piše:
W přinošku „Pomnikaj cyrkwje so sypnyłoj“ w SN z dnja 20. nowembra wužiwana njeakceptabelna formulacija njemóže takle stejo wostać. Homoseksualita nima ničo z pedofilnosću činić a nawopak. Za přinošk njebě wuprajenje relewantne, zo bě arcybiskop Gulbinowicz homoseksualny, ale zo je so na dźěćoch přešoł. Wšojedne hač wuchadźa znjewužiwanje dźěći wot hetero-, homo- abo biseksualneje wosoby, wone je šamałe a chłostajomne. Žana wosoba njeje swojeje seksualneje orientacije dla awtomatisce pedofilna.
W samsnej naležnosći wupraja so Benjamin Hrjehor z Wiena:
Mam za wažne, zo so Serbske Nowiny tež tajkim njepřijomnym temam wěnuja. Tohodla so najprjedy raz za Wašu rešeršu dźakuju.
Zapósłane (02.11.20)
Měrko Šołta z Budyšina:
Wutoru. 27. oktobra, překwapichu nas Serbske Nowiny z powěsću, zo prócuje so Domowina wo wosebitu póstowu znamku składnostnje 150. posmjertnin Handrija Zejlerja a 200. narodnin Korle Awgusta Kocora. Jako přičina mjenuje so při tym, zo je „najwažniši wuslědk lětdźesatki trajaceho přećelstwa Zejlerja a Kocora serbska hymna ‚Rjana Łužica‘“ (!), a zo předsyda Domowiny Statnik w namjeće na to skedźbnja, zo płaćitaj wobaj jako „załožerjej narodneho wozrodźenja serbskeho ludu ...“! Zo njebě to někajke misnjenje, pokaza němske wudaće SN (November 2020, str. 1), hdźež cituja Statnika z tym, zo płaćitaj wobaj jako „Begründer der nationalen Wiedergeburt des sorbischen Volkes“. Zo so tajki njezmysł tež hišće němsce šěri je wosebje fatalne. Ludźo, kotřiž za sebje reklaměruja, zo w mjenje a za Serbow „rěča“, měli so lěpje a wosebje dale kubłać.
Čěska knižka wo „Hance z Łužicy“ w Rumburku wušła
W sewjeročěskim Rumburku bydlaca 70lětna Zdeňka Ondrušová je zestajała knižku wo swojej maćeri Hanje (Annje) Žaludovej, rodźenej Šimanec z Radworskich Młynskich chěžow. Na spodobnje wuhotowanych 120 stronach wuběrneje papjery zhonimy z tekstom a wobšěrnej zběrku fotow tójšto ze žiwjenja Serbowki, wosebje wo jeje přebywanju w Čěskej wot lěta 1946 hač do kónca žiwjenja w lěće 2007. W lisće do Budyšina pisa dźowka Zdeňka, zo měješe mać zajimawe žiwjenje. Sama so jako Połserbowka wuznawa, kotraž so rady na wopyty pola dźěda a wowki dopomina.
