W lětušim 3. čisle Praskeho časopisa Česko­-lužický věstník wozjewi Jan To­mášek prěni dźěl dosć wobšěrneho přinoška wo markhrabi Geru. Nětko w dóšłym aprylskim (4.) wudaću awtor jeho wosobu dale wobjednawa. Wustaja, zo běchu „w dobje hrabje wot spočatka 19. lět­stotka hač do kónca Druheje swětoweje wójny wuslědki jednotliwych studijow často wot narodnostneho a politiskeho zmyslenja wobwliwowane“. Tak steješe w čěskej historiografiji a pola Pavela Josefa­ Šafaříka wuraz „złowólny zabijak Słowjanow“. Jako złóstnik bu Gero tež w 1904 wušłej dźiwadłowej hrě Aloisa Jiráseka­ předstajeny. Hra bu wot Mi­kławša Andrickeho zeserbšćena a wuńdźe w Budyšinje 1906 jako čisło 14 w rjedźe „Serbska dźiwadłowa zběrka“. Jan Tomášek­ rysuje we woběmaj dźělomaj žiwjenje a skutki pod stawizniskimi pozadkami­ – boja němskich zadobywarjow ze słowjansko-serbskimi kmjenami. Gero­ bě so w lěće 897 abo 900 narodźił a 20. měrca 965 w starobje 65 lět zemrěł.

Busowe njezbožo na awtodróze A 9 z 18 mortwymi je dalšu, derje znatu diskusiju zbudźiło, ludźi, kotřiž při njezbožach sutaja a wobchad haća, čućiwišo chłostać. Redaktorojo SN su so někotrych Serbow za jich měnjenjom prašeli.

Andrea Šmitowa, jednaćelka Radworskeho Šmitec wozydłownistwa: Mam wyše pokuty tym, kotřiž na njezboža sutaja a wobchad haća, za prawe. Wosebje dyrbjeli tych pochłostać, kotřiž wuchowansku šćežku njewutworja. Runje ći maja sej wopačne postupowanje wuwědomić. Tomu móhło sylniše pochłostanje dopomhać. Wěm pak tež, zo hladaja ludźo z refleksa na njezboža.

Měrko Domaška, předsyda zarjadniskeho zwjazka Při Klóšterskej wodźe: Mam krućiše chłostanje za prawe, dokelž tajcy ludźo wohnjowych wobornikow, wuchowanskich sanitetarjow, lěkarjow a dalšich pomocnikow poćežuja. Sym časćišo na awtodróze A 4 po puću. Njewu­tworja-li šoferojo porjadnu wuchowansku hasku, je ćežko k městnu njezboža dojěć. Sym zasadnje za to, přihladowarjow při nje­zbožach čućiwje chłostać a jim jězbnu dowolnosć sćazać. Tež chłostanje z jastwom njeměło tabu być.

Z wjetšinu 393 z cyłkownje 623 hłosow je zwjazkowy sejm minjeny pjatk „mandźelstwo za wšitkich“ schwalił. Wjacori politikarjo maja kročel za historiski rozsud. Redaktorojo našeho wječornika chcychu wědźeć, kak Serbja wo „mandźel­stwje za wšitkich“ mysla, a su so trochu naprašowali.

Marcela Wowčerjowa z Radworja: Akceptuju, zo staj muž z mužom abo žona ze žonu hromadźe žiwaj. Nimam pak za prawe, to na samsnu runinu stajić kaž mandźelstwo mjez mužom a žonu. Z tym, zo móža tajke mandźelstwa nětko tež dźěći połnje adoptować, mam brjušebolenje. Wšako njeje hišće wědomostnje přepruwowane, kak so to na wuwiće dźěći wuskutkuje.

Eduard Luhmann ze Smjerdźaceje: Měnju, zo mamy w tymle kraju zawěrno hinaše problemy, kotrež měli nuznišo rozrisać. Wuchadźam z toho, zo Zwjazkowe wustawowe sudnistwo rozsud parlamenta jako njeprawniski zastopnjuje. A kusk žortnje so tež prašam, štó ha nětko na kotry nuznik póńdźe. Bě tola tež do toho móžno, zo staj/stej mužej/žonje hromadźe. Dwěluju na tym, zo je za to někajki zakoń trěbny.

Měrćin Wjenk z Drježdźan piše:

W swojim komentarje w rubrice „Mój wid“ (wudaće SN 28. junija) je Marko Wjeńka argumentował, zo diskusija wo mandźelstwje za wšěch jenož mało ludźi potrjechi a zo bychu dyrbjeli před zwjazkowymi wólbami wo po jeho měnjenju wažnišich temach rěčeć. Tutej argumentaciji chcu někotre mysle napřećo stajić:

Sprěnja: Je woprawdźe tomu tak, zo tuchwilna diskusija zajim zjawnosće do wólbow přejara wjaza? Myslu sej, zo je tola skerje tak, zo chcychu Zeleni a SPD z tutej temu do wólbneho boja hić, to woznamjenja, zo by nas wona hač do septembra přeco zaso chcyjo nochcyjo medialnje zaběrała. Z tym zo zapósłancy hižo dźensa wothłosuja a wo temje rozsudźa, je wona najprjedy jónu z blida – po jenož jednym tydźenju horceje diskusije. Snano pak je tež wothłós prosće pokazka na to, zo je tema mnohim ludźom po wšěm zdaću tola chětro wažna.