Na rozmołwje pola fararja Wita Sćapana
Dmitrij Kapitelman, němskorěčny spisowaćel, žurnalist a hudźbnik, běše jako dźěćo židowskeje swójby do Němskeje přišoł. Na štyri njedźele přesydli so wón z Berlina-Neuköllna do Budyšina. Za nowinu Die Zeit spisa w tym času kolumnu „Unter Deutschen“, w kotrejž tematizuje zadźěwki integracije. W 10. slědźe wozjewi renoměrowana nowina reportažu „W patchworkowym Božim domje dožiwjam nana Sćapana połneho přećiwkow“.
Tři rysowanki tworja horni ramik přinoška: Tachantska cyrkej pozběhuje so nad domami a wěžemi k pomróčenemu njebju, srjedźa zwobraznja moderny wuměłc wupřestrětu ruku a pódla steji katolski tachantski farar, dekan a prelat za wołtarjom simultaneje cyrkwje.
Wo wustajeńcy wo reformaciji
Lipsk (ML/SN). „Wulka próca tči za wustajeńcu. Wysoko hódnoći wona kulturne herbstwo, zbudźa hordosć na serbskich prjedownikow we Łužicy a dopokazuje jednotu mjez rěču a wěru. Muzejownica Andrea Pawlikowa k tomu rjekny: ,Bjez wěry njebychu mnohe tradicije byli. Wustajeńca je dźěl cyłkowneho projekta Wobliča reformacije w Hornjej Łužicy, Čěskej a Šleskej.‘“ Takle piše Andreas Kirschke w tydźeniku Ewangelsko-lutherskeje krajneje cyrkwje Sakska Der Sonntag pod nadpismom „Reformacija po serbskim“ wo nowej wosebitej wustajeńcy Budyskeho Serbskeho muzeja „Pjeć lětstotkow – Serbja a reformacija“.
Zapósłane (30.05.17)
Sieghard Kozel ze Stróže piše ze swojeho dowola wo dožiwjenjach na kromje wjerška G 7:
Sicilska bě minjeny kónc tydźenja hosćićelka wjerškoweho zetkanja statow G 7. Smědźach tole jako „wočiswědk“ sobu dožiwić. Wočakowanja na podawk njeběchu hižo wulke, a wuslědki wostachu daloko pod nimi. Nawal kołowokoło tohole zetkanja sebjewuzwolenych najsylnišich sydom statow swěta pak bě enormny. Hdźežkuli sy był, wšudźe bě sćin podawka pytnyć. Nowina La Sicilia we wosebitym wudaću wulce wozjewi „G7 Taormina – kupa drje je centrum swěta“.
Na zwonkownosćach njeje pobrachowało. Taormina, městačko z 11 000 wobydlerjemi na wyšinje horin Peloritani, je mjez turistami jara woblubowane. Tež ja sej rady tam dojědu, sym-li na Sicilskej. Naraz pak bě wšo hinak. Hižo na lětanišću Catania mjerwješe so z wojakami. Dróha do bliskeho předměstačka Letojanni bě zdźěla zaraćena a wobsadźena z wojakami w połnym wuhotowanju a z mašinowymi třělbami. W hotelu Antares-Olimpia bě dohromady 600 policistow a wohnjowych wobornikow. Dwaj dnjej bě pobrjóžna dróha zjawnosći zakazane pasmo – kaž oficialnje wozjewichu.
Zapósłane (26.05.17)
Trudla Malinkowa z Budyšina piše:
Rubrika „Spomnjeće“ w Serbskich Nowinach z 22. meje bě wěnowana Korli Awgustej Fiedlerjej, zasłužbnemu serbskemu wučerjej a hudźbnikej składnostnje jeho stotych posmjertnin. Při tym so tež naspomnja, zo je w Budyšinje dróha po nim pomjenowana. Budyska Fiedlerowa dróha je w nowym měsće njedaloko Mosta měra. Nažel pak njeje po zasłužbnym Serbje pomjenowana, ale po prawizniku a dobroćelu města Budyšina. Na to pokaza wučer a domizniski slědźer Felix Wilhelm 1935 w swojim spisu „Die Bedeutung der Gassen- und Straßennamen im alten und neuen Bautzen“, hdźež rěka: „Fiedlerstraße. Carl Traugott Fiedler, Kgl. Sächs. Auditeur und Oberamtsgerichtsadvokat in Bautzen, hinterließ sein Vermögen im Gesamtbetrage von 135 665,08 Mark unter dem 4. Oktober 1826 den Stadtarmen, den Zöglingen des Waisenhauses und den Bürgerschützen.“
Wo runoprawosći w napisach
Drježdźany (ML/SN). Čehodla njeje móžno serbske mjeno na wjesnu taflu w samsnej wulkosći kaž němske pisać. Tole praša so zadźiwana zapósłanča Zelenych w Sakskim krajnym sejmje Franziska Schubert. Nowina Dresdner Morgenpost wěnowaše problematice wobšěrny přinošk pod nadpismom „Zwada wo 35 milimetrow“. Němske mjena na wjesnych taflach su mjenujcy 105 milimetrow wulke, serbske jeno 70, „dokelž njeje tole pječa normowaneje wulkosće dla hinak móžno“. Tak cituje nowina sakskeho wobchadneho ministra Martina Duliga (SPD). Tón wšak přiznawa, „zo by runje tak wulke pismo hódne było a Serbskemu zakonjej a sakskej wustawje wotpowědowało“.
Zapósłane (12.05.17)
Lothar Röhr, hudźbny nakładnik z Niederhausena pola Frankfurta nad Mohanom, je předstajeni oratorija „Serbske jutry“ w Drježdźanach a Budyšinje sobu dožiwił. Wón piše:
Hižo někotre lěta mam wjeselo, z Janom Cyžom hromadźe dźěłać, hač při wobstaranju notow za Serbski ludowy ansambl abo jako nakładnik jeho kompozicijow. Tak sym tež noty za jutrowny oratorij wudał. Jako mi komponist zdźěli, hdy so twórba předstaji, sym spontanje do Budyšina jěł. Činjach to tež, dokelž je Budyšin jara rjane město. Tam mi zmóžnichu, z hudźbnicami a hudźbnikami w busu ansambla sobu do Drježdźan jěć směć. Wšitko přijomni ludźo z wjele humorom. Dožiwich zwučowanje, kak měłoj so chór a orchester we wołtarnišću Dwórskeje cyrkwje prawje zestupać a zesydać, hladajo na wulku ličbu po cyrkwi běhacych turistow njebě to zawěsće jara přijomna naležnosć. W 15.30 hodź. so koncert skónčnje zahaji.
Dalše kapacity trěbne
Dźěłanišćo za serbske kubłanske wuwiwanje (ABC) w Choćebuzu zhladowaše wčera ze swjatočnosću na 25. róčnicu załoženja. Milenka Rječcyna je měnjenja přitomnych gratulantow zestajała.
Claudia Kosacowa, referentka za serbske naležnosće w ministerstwje za kubłanje, młodźinu a sport: Před tydźenjomaj móžach so wo bohatosći nadawkow a wo projektach ABC přeswědčić. Sym přeco hišće połna zaćišćow wo angažemenće a motiwaciji, z kotrejž tu dźěłaja. Skutkowanje sobudźěłaćerjow ma nošnu rólu při posrědkowanju delnjoserbšćiny wosebje při zwoprawdźenju we wučbje, a to tež dalše 25 lět.
Cornelia Orphal, zastupowaca nawodnica statneho šulskeho zarjada Choćebuz: Dr. Christiana Piniekowa předstaji wuknjenske a wuwučowanske srědki, kotrež ABC wuwiwa. Byrnjež jara měrnje wustupowała, namołwi wona cyle wědomje šulski zarjad, skutkować jako multiplikator. Prošu wo dalše dobre zhromadne dźěło mjez wšitkimi partnerami, zo by so w našim regionje serbskosć zachowała. Jako šulski zarjad smy wjeseli, zo podpěruje nas ABC při pytanju a zdobywanju wučerskeho dorosta.
Kulowčenjo najmjenje zasłužeja
Drježdźany (ML/SN). „4 610 eurow za jednoho, 1 621 eurow za tamneho, sprawne to njeklinči.“ Takle piše dźenik Dresdner Neueste Nachrichten w swojim dwustronskim kónctydźenskim přinošku „2 989 eurow wjace nječini druheho zbožownišeho“. W nastawku přirunuje nowina zasłužbu a žiwjenske poměry w městomaj Wolfsburgu a Kulowje. We łužiskim měsće zasłužeja ludźo tak mało kaž w žanym druhim. „Runohódnej njemóžetej Kulow a Wolfsburg ženje być: katolske městačko z něhdźe 6 000 wobydlerjemi we wuchodoněmskej diasporje z wjerškowym karnewalom a delnjosakske industrijne město ze 124 000 wobydlerjemi, kotřiž su stajnje na dobro abo zło z Volkswagenowym koncernom zwjazani. Móža pak ludźo we woběmaj městomaj někak runohódnje žiwi być?“
Z projektom přeće wutroby spjelnili
Wuknjenski program „Serbšćinu online wuknyć“ (SOL) je wot zańdźeneho pjatka w interneće přistupny. Z prezentacije w Budyskim Serbskim domje je Milenka Rječcyna měnjenja zestajała.
Jednaćelski direktor Lipšćanskeho Instituta za sorabistiku prof. Edward Wornar: Wuznam toho, štož je so tule zdokonjało, njehodźi so scyła prawje trochować. Sym sej wěsty, zo su tež dźěći wobkuzłane, zo pohonja program k rěčenju a pisanju. Zaběra ze serbšćinu na načasne wašnje je dobry input a słuži zwyšenju prestiža Łužicy. Wobjim našich kursow za rěč njeznajacych njedosaha za hłuboke zanurjenje do rěče. Nětko tak přijomnje wuhotowany projekt při tym pomha.
Nawodnica Rěčneho centruma WITAJ dr. Beata Brězanowa: Sym zahorjena a dźakuju so wšitkim wobdźělenym. Je to rjana zakładna ideja, zapołožene nadawki su hač do detaila přemyslene a ze sobu zwjazane, zdobom wuhotowanje jara wabi. Za mnje je jasne, zo změje SOL mnohich wužiwarjow. Mamy telko zajimcow, kotřiž chcedźa serbsku rěč tež online wuknyć. Nětko to móža. Sće nam přeće wutroby spjelnili.
Zapósłane (13.04.17)
Jan Nuk z Radworja so praša: Euforija Serbow po schwalenju nowele šulskeho zakonja woprawnjena?
W nowinskim wozjewjenju wupraja předsyda Domowiny Dawid Statnik składnostnje schwalenja nowele šulskeho zakonja dźak kubłanskopolitiskimaj rěčnikomaj Lotharej Bienstej (CDU) a Sabinje Friedel (SPD) za podpěru při zdźěłanju zakonja. Je tónle dźak woprawnjeny?
Wězo jewi so w zakonju za Serbow wjace prawow, směć w šulskich naležnosćach słyšani być. Słyšany być pak njerěka sobu postajeć. Ani w jednym postajenju zakonja njeje zapisane prawo weta. Nastupajo šulske stejnišća rěka pod § 23a, zo maja so planowanja šulskeje syće stać „im Benehmen“ ze zastupjerku zajimow Serbow po § 5 Serbskeho zakonja. Rěka „im Benehmen“ w přezjednosći abo w dojednanju? Čehodla so to potom konkretnje tak njezapisa?
