Hdźe namakaja so jědźe z tradiciju, lětstotki wróćo sahacej? Wobsteji europska jědźna tafla? Što su kulinariske wosebi­tosće regionow? Prašenja to, z kotrymiž zaběra so awtor telewizijneje serije „Der Geschmack Europas“ Lojze Wieser. Ideja, so filmisce rozestajeć z jědźemi w jed­not­liwych regionach Europy, zakorjene­nymi w nazhonjenjach jeje wobydlerjow a zwěčnjenymi w literaturje a spěwach, słowjenskeho nakładnika z korutanskeho Celoveca hižo mnohe lěta zaběra.

Dźensa swjeća w Ruskej Dźeń dobyća nad hitlerskim fašizmom. Politiski poměr Němskeje k Ruskej je tuchwilu přewšo chłódny. SN su so mjez Serbami prašeli, kak na to zhladuja.

Judith Wjenkec z Budyšina: Dopominajo so na swoje zetkanja z ruskimi wobydlerjemi, hač za čas swojeho přebytka w Jaroslawje abo w Němskej, dožiwich rozdźělne wuprajenja. Negatiwne měnjenje napřećo Němskej pak so njejewješe. Hladajo do Ruskeje škoduju, zo je so poměr mjez njej a našim krajom pohubjeńšił a zo je wid na Rusku tajki negatiwny. Nadźijomnje zamołwići spóznaja, zo njejsu konfrontacije a sankcije prawy puć k měrliwemu zhromadnemu žiwjenju. Bytostnej stej dialog a wuměna – kaž w Europje, tak po cyłym swěće.

Nětko dóšłe februarske čisło časopisa Če­sko­-lužický věstník ma na titulnej stronje baseń „Serbske fible“ („Lužické slabikáře“). K tomu poda so najprjedy tele­ wujasnjenje: „We łužiskich Chrósćicach w februaru 1938 Kamjenski šulski ins­pek­tor Otto a jeho pomocnicy serbske fible a čitanki roztorhachu a do wohenja ćisnychu.“ Baseń bu 18. junija 1938 w nowinje „Naše hlasy“ wozjewjena. Awtor twórby z dźesać štučkami je Karel Sedláček. (Přispomnjenje: Karel Sedláček [1875–1939], přełožowaše basnje Ćišinskeho a druhich serbskich basnikow, bě čłon towarstwa Adolf Černý – M.K.). Najprjedy je w teksće rěč wo tym, zo so wučer nad swojimi rjenje serbsce rěčacymi šulerjemi wje­seleše. Po žadanjach knježerstwa pak dyrbješe so „młody serbski dorost hny­dom do němskeho změnić“. Serbskemu wučerjej boli wutroba, jako inspektor do rjadownje zastupiwši widźi, zo maja „serbske dźěći njeněmsce pisane knižki“. Hnydom pokaza swoju móc, wolu, hrabny jednu, ju na połojcy roztorha, na zemju ćisny, na jej teptaše.“ Na kóncu basnje­ awtor Bohu prašenje staja: „Čehodla twój lud, twoji Serbja, dyrbja to wšitko wutrać, sami hinyć, dźěći zhubić?“

Jurij Łušćanski z Budyšina ma přispomnjenje k přinoškej pod nadpismom „Dźěłaja na ekskluziwnym časopisu“ wozjewjenym w Serbskich Nowinach póndźelu, 23. apryla:

W artiklu čitarstwo na prěnjej stronje zhoni, zo dźěłaja „w Chorwatskej a Słowjenskej tuchwilu na časopisu wo Kra­baće ...“ A zo „dźěła so z wulkim entu­ziazmom na nowym časopisu z mjenom Krabat Svet – Krabatowy swět ... Časopis ma w štyrjoch rěčach – w chorwatšćinje, słowjenšćinje, němčinje a jendźelšćinje – w třiměsačnym rytmusu wuchadźeć. Wězo běše tež serbšćina tema, Monika Bračika wuswětli. Tola za přełožk su pjenjezy trěbne, kotrež tuchwilu lědma dosahaja.“ Tak daloko citaty z nastawka, ­kotrymž so jara dźiwam. To rěka, zo serbšćina njeje ekskluziwna dosć za ekskluziwny časopis wo Krabaće, wo wosobje, kotraž je we Łužicy a w Serbach tak abo hinak skutkowała a zwotkelž so dźeń a bóle legenda wo nim do swěta nosy. A dale w SN zhonimy, zo „w přichodnym wudaću měł to potom hosćenc z Łužicy być“, potomnica Jana Šadowica rozkła­duje. Prima, to nas wšitkich wjeseli, ­znajmjeńša to. Ale bohužel nic po serbsku.