Z wudaća: pjatk, 31 julija 2015

Huska (SN). Prawidłownje přewjeduja w Husce wodźenja po hrodźe, štož je hižo mjez mnohimi zajimcami, tež z Drježdźan, wulki wothłós žnjało. Wažne pak je, zo maja so hrodowe wodźenja znajmjeńša tydźenjej do termina knihować a zapłaćić. Wot apryla do oktobra je přeco­ prěni štwórtk w 16.30 hodź. zjawne wodźenje za jednotliwcow a skupiny hač do 20 ludźi. Pod telefonowym čisłom 035930/55 2 27 skazanki přijimuja.

Přitulny wječor na wěži

Budyšin (SN). Wěžerka Budyskeje Bohateje wěže wjeseli so na hosći, kotřiž chcedźa z njej 8. awgusta, w 20 hodź. wysoko nad sprjewinym městom přitulny wječor dožiwić. Lisćiki za to poskićeja w měšćanskej turistiskej informaciji.

Prózdninska dźěćaca atrakcija

Mały Wjelkow (SN). Hubicy a wodobule na so mjetać móža dźěći w Małowjelkowskim pra­zwěrjencu nětkole w prózdninach wšědnje w 12 a 15 hodź.

Wojerecy (SN/mwe). Wobchadny zwjazk Hornjo Łobjo (VVO), kotryž zasadźa busy nimo Drježdźan, Mišna, Sakskeje Šwicy a druhdźe­ tež we Wojerecach, pyta swójby za test. Pod hesłom „Z awta won, nutř do busow a ćahow“ přewjedźe VVO ze swojimi partnerami wot 21. do 27. septembra projektowy tydźeń. K tomu dóstanu swójby, kotrež je zwjazk z při­zje­wjenjow wuzwolił, wosebitu potuńšenu jězdźenku. Z njej móža wone wólnje z ćahami a busami VVO jězdźić a blisko­wob­chad testować. Hač do 4. septembra je móžno so pod adresu www.vvo-online. de/umsteigerfamilie přizjewić.

Na kóncu kiwa wobdźělnikam we wobłuku­ wubědźowanja­ myto, lětna jězdźenka­ w hódnoće 1 662 eurow.

Budyšin. Njeznaći su w nocy na štwórtk na Budyskej Friedricha Lisztowej šulske twarjenje z hokatymaj křižomaj pomórali. Bydlenske drustwo, kotrež dom wobhospodarja, je jeju hnydomne wotstronjenje postajiło. Decernat statneho škita njeskutk přepytuje.

Budestecy. Policija je w běhu dweju tydźenjow ćežke rubježnistwo wujasniła, kotrež bě so 16. julija w Budestecach stało. Tehdy njeznaty bě so do domu wuměnkarki zadobył, ju sputał a jej z nožom hrozył. Pokradnył je něšto mało pjenjez a ec-kartku žony, z kotrejž spyta bjez wuspěcha pjenjezy wotzběhnyć. 26lětny z Lubij­skeje kónčiny je nětko zajaty.

Marga Morgenstern Błóta jara derje znaje, je wo nich wjacore knihi napisała a wodźi zajimcow po „zelenym domje“, kaž swoju domiznu mjez Lubinom, Tšupcom, Bórkowami, Radušom a Lědami mjenuje. Mějach jónkrót­ne dožiwjenje, jako podach so z njej po hornich Błótach z awtom na něhdźe 60 kilometrow dołhe pućowanje.

Prěnja stacija dnjoweho wulěta bě Lubin – tam při hrodźe a k njemu słušacej hadźacej hrjebi. Tule Marga Morgenstern přeco swoje wodźenja zahaja. „W Lubinje je so wšitkich tysac kilometrow groblow (Fließe) zjednoćiło, zo bychu so podłu Lubina w delnich Błótach do hłowneje Sprjewje wuleli“, agilna wuměnkarka rozkładuje a dodawa, „Błótowčenjo so lětstotki prócuja, zo bychu wodu do horšće dóstali. Při suchoće ju trjebaja, při zapławjenjach chcedźa ju wotbyć.“

Raymond a Sandra Matthijetzec z Texasa we Wukrančicach złoty kwas swjećiłoj

„Kak je to móžno, zo mataj wonaj telko přećelow tule we Łužicy?“ Hans Lips ze Žarkow (Särka) njeje jenički, kiž so dźiwa. Něhdźe 60 ludźi je so 18. julija we Wukrančanskej wosadźe Swjateje Trojicy zhromadźiło, zo bychu z Raymondom a Sandru Matthijetzec złoty kwas swjećili. Złoty kwas njeje runjewon něšto wšědne; tule pak njejedna so jenož wo něšto wosebite, ale wusahowace: Mandźelskaj-jubilaraj pochadźataj z Texasa. To wězo tež cyle tak njetrjechi, hewak njebyštaj swój čestny dźeń hromadźe ze synomaj Michaelom a Scottom we Łužicy swjećiłoj. Sandra a Raymond Matthijetzec by­dlitaj na farmje we Winchesteru, dźesać milow južnje Serbina, hdźež bě sej ně­hdźe 600 Serbow pod nawodom fararja Jana Kiliana 1855 nowu domiznu wu­tworiło, inkluziwnje prěnjeje wosady ewangelsko-lutherskeje cyrkwje w Americe.

Někotryžkuli je drje so hižo dźiwał, widźo wulki pućowanski bus Ra­dworskeho Šmitec wozydłownistwa a za wodźidłom młodu šwižnu šoferku. 25lětna Diana Šmitec njeje jenož wodźerka busa, ale je zdobom zamołwita za marketing w Šmitec předewzaću.

Přeće, raz tajki bus wodźić, měješe Diana hižo jako dźěćo. Njeboh nan Mikławš Šmit bjerješe ju stajnje zaso na klin, hdyž je busy na dworje firmy w Radworju zaparkował. Pozdźišo, jako młodostna w Erfurće studowaše, wožeše tam ludźi hdys a hdys z transporterom.

Po maturje na Budyskim Serbskim gymnaziju pak poda so Diana lěta 2009 najprjedy na lěto do Awstralskeje a Nowoseelandskeje, zo by po krajomaj pućowała a tam runočasnje dźěłała. Při tym zezna tójšto ludźi a nawukny jendźelšćinu. „Móžu tajke něšto kóždemu jenož radźić“, je jeje rezimej. Nazhonjenja tohole časa drje wona nihdy njezabudźe.

Jonas Šołta (34), Martina Bačová (36) a jeju dźowka Greta (4) přebywaja rady na Šołćic burskim statoku w Njebjelčicach, byrbjež to rědko było. Młoda swójba bydli hižo wjacore lěta w Brüsselu. Swoje korjenje pak ma we Łužicy, w Drježdźanach a Bratislavje. Milenka Rječcyna je so ze staršimaj Grety rozmołwjała.

Sće z Łužicu wusko zwjazany, hačrunjež tu njebydliće. Kotry poměr maće k swojej poprawnej domiznje?

Wotstawk k podawkam, kotrež jako młody dožiwiš, drje je z kóždym lětom wjetši, z pomjatka pak so ći wone njepominu. Runje k róčnicam kaž tuchwilu k mjeztym sydomdźesatej po kóncu Druheje swětoweje wójny nawróćeja so tež dopomnjenki na wony struchły čas a na nowozapočatk po wójnje.

Njenadźicy so łopjeno zwjertny

Njewočakowane pjenježne zamóženstwo zemrěteje bjezdomneje žada sej nětko Düsseldorfski socialny zarjad. Město bě starušce měsačnje 1 500 eurow płaćiło, mjez druhim za podruž, rentu a hladansku słužbu, kaž město zdźěli. Nětko sej pjenjezy wróćo žadaja. Po smjerći žony běchu w jeje tobole 45 000 eurow, dalše pjenjezy, debjenki a zubne złoto našli.­ Priwatny pokład njebě 83lětna nihdy­ naspomniła. Socialny zarjad je so tři lěta wo žonu starał, kotraž bydleše w domje za bjezdomnych.

Jako najmłódši čłowjek scyła chce jědnaćelětny Tyler Armstrong z Kaliforniskeje na Mount Everest zalězć. Kaž jeho staršej informowaštej, chce so klětu w meji na to zwažić. Potom budźe wón dwanaće lět a štyri měsacy stary. Dotal najmłódši krosnowar na najwyšej horje swěta bě 13 lět a dźesać měsacow. Tyler je hižo na wjacorych wysokich horach był, kaž w Argentinskej a Tansaniji.