Z wudaća: srjeda, 28 septembera 2016

Kajki ma přichod we Łužicy być, bě wčera tema rozmołwy Łužiskeho kruha ze zwjazkowym hospodarskim ministrom Sigmarom Gabrielom (SPD). Wažne wšak je, zo so minister skónčnje z regionom zaběra a starosće ludźi chutnje bjerje. Njewěstosć kak w regionje hospodarsce dale póńdźe, mnohich znjeměrnja. Škoda pak, zo so ideje Łužiskeho kruha mjenje bóle tajnje wobjednawaja­. Jasne dotal jeničce je, zo wotpohladuja komunalni zastupjerjo Łužicu jako europski modelowy region wuhotować. Kak ma tón wupadać, mi scyła jasne njeje. Mam za wažne, zo zjawnosć wo idejach zhoni, wšojedne hač su dozrawjene abo nic. Wosebje potrjecheni w brunicowym regionje, kotřiž na njewěsty přichod zhladuja, maja so zapřijeć. Wšitkim drje je jasne, zo so wudobywanje brunicy nachila. Snano maja ludźo sami dokładne předstawy wo strukturnej změnje we Łužicy. Bianka Šeferowa

Berlin (dpa/K/SN). Wo impulsach za dalše zdigitalizowanje europskeho hospodarstwa chce zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) dźensa ze za to přisłušnymi ludźimi wuradźować. Tohodla je wona do swojeho zarjada w stolicy na zhromadnu wječer nimo francoskeho prezidenta Françoisa Holllandea a prezidenta komisije EU Jeana-Claudea Junckera přeprosyła 20 šefow wuznamnych europskich předewzaćow. Z Němskeje wobdźěla so zastupnicy Siemensa a BASF. Hłownje ma hić wo wusměrjenje na inowacije a wubědźowanjakmanosć europskeho hospodarstwa. Ćežišćo při tym je, zdigitalizować wšitke pola­ ekonomije.

Frankfurt n. M. (dpa/K/SN). Lufthansa chce swoju tunju dźowku Eurowings nahladnje wutwarić. Dohladowanska rada dźensa rozsudźi, hač ma so wot konkurenta Air Berlin 40 mašinow z wobsadkami trajnje wotnajeć. Pozadk je dezolatne financne połoženje Air Berlina, kotryž je nimale z miliardu eurow zadołženy. Eurowings by potom była třeća najtuńša lětanska towaršnosć Europy.

Berlin (dpa/K/SN). Do wopyta prezidenta Europskeje centralneje banki (EZB) Marija Draghija su wjacori politikarjo politiku niskich danjow EZB kritizowali. „Draghi dawa ze swojej politiku wopačny signal za fiskalnu politiku, orientowanu na stabilnosć“ rjekny Hans Michelbach (CSU). „EZB dyrbi so na swój hłowny nadawk orientować, na politiku hódnoty pjenjez.“

Singapur (dpa/K/SN). Po tym zo bě płaćizna nafty naposledk spadowała, je wona zaso snadnje postupiła. Rano płaćeše barrel (159 litrow) sewjeromórskeje družiny Brent 46,22 dolarow a tak 25 centow wjac hač wčera. W Algieru schadźuja so zastupnicy zemski wolij wudobywacych krajow (OPEC). Spekuluje so wo tym, zo móhli někotre kraje wudobywanje nafty wobmjezować.

Hižo 17. króć je Domowinska župa Delnja Łužica na swoje woblubowane zarjadowanje „superkokot“ přeprosyła. Lětsa wotmě so swjedźeń zaso na Běłej Górje we wokrjesu Dubja-Błóta.

Běła Góra (HA/SN). „To bě lóštne zarjadowanje, kotrež je so nam jara lubiło.“ Takle hódnoćachu wopytowarjo lětuši swjedźeń „superkokot“ w serbsko-němskej wsy Běłej Górje. Cyłkownje 17 młodźencow ze 16 wsow, kotřiž běchu lětsa na znatym žnjowym swjedźenju, łapanju kokota, jako dobyćerjo wušli, je nětko wo titul­ „superkokota“ nastupił. Dwě hodźinje so wobdźělnicy na konju prócowachu, kokotej hłowu abo křidło wottor­hnyć. Jako najlěpši wopokaza so při tym, kaž hižo loni, Rico Noak z Běłeje Góry. To rěka,­ zo budźe tež klětuši „superkokot zaso tam. Titul druheho krala zaruči sej Kevin Fritz z Hochozy, třeći bu Benjamin Trogisch z Noweje Niwy. Přewodźało je jěcharjow 19 žnjowych kralownow w serbskej swjedźenskej drasće.

25. septembra 1991 zemrě bywši 2. župny sekretar, ludowy awtor a antifašist Jurij Šěn-Šunowski. Narodźił bě so 27. septembra 1922 swójbje žiwnosćerja a skałarja w Šunowje. Nawukny w Kamjencu po­wołanje mulerja. W Norwegskej, hdźež dyrbješe jako wojak słužić, podpěrowaše wón spjećowarjow a zajatych juhosłowjanskich partizanow w koncentraciskich lěhwach. Běše za nich tajny kurěr a pomhaše někotrym jatym do neutralneje Šwedskeje ćeknyć. Jako připóznaty wojowar přećiwo nacizmej bu 1975 do Juhosłowjanskeje a 1978 do Norwegskeje přeprošeny. Po wójnje dźěłaše w Čěskej a studowaše na Radworskim Serbskim wučerskim wustawje. 1955 powołachu jeho za hłownohamtskeho funkcionara a 2. sekretara župy „Michał Hórnik“, štož bě hač do­ lěta 1964. Po tym dźěłaše jako šofer. Tójšto lět hraješe sobu lajske dźiwa­dło, bě aktiwny kulturnik a 1963 załoži wón Róžeńčan­ kružk pisacych dźěławych. Z pjera Jurja Šěna pochadźa tójšto při­noškow a pěsnjow, tež woblubowana hymna „We Šunowskej hospodźe“.

Manfred Laduš

Prezident Sakskeho krajneho sejma dr. Matthias Rößler (CDU) je njedawno wopytał Budysku serbsku pěstowarnju „Jan Radyserb-Wjela, kotraž je w nošerstwje Miłočanskeho Křesćansko­socialneho kubłanskeho skutka CSB. Milenka Rječcyna je so z dr. Rößlerom wo kubłanskich naležnosćach rozmołwjała.

Što sće sej z wopyta sobu wzał?

M. Rößler: Tworjach sej zaćišć wo tym, kak w tymle kubłanišću serbsku rěč a kulturu spěchuja. Z tym wšak ma so cyle deleka, pola tych najmjeńšich započeć. Witaj-projekt bu hižo před mnohimi lětami zahajeny, a widźu, zo wón funguje. Njejsu to jeno serbske dźěći, kotrež so w rěčnych kmanosćach sylnja a w swojej kulturje zakorjenjeja. Tež němske dźěći zdobywaja sej tele krasne bohatstwo Łužicy. Dwurěčnosć jako symbioza serbskeje a němskeje kultury je bjezdwěla něšto wulkotne a jónkrótne, štož tule w Sakskej mamy. Mam tele kubłanje w dwěmaj rěčomaj paralelnje za móst k susodnym narodam w Europje.

Hižo někotre lěta wobdźěla so Serbski gymnazij Budyšin (SGB) na lochkoatletiskich wurisanjach we wobłuku wubědźowanja „Młodźina trenuje za olympiju“, a to dotal stajnje z dobrym wuslědkom. Loni je sej holče mustwo we wuchodosakskim finalu druhe městno zawěsćiło, a to z jeničce dźesać dypkami zastatka.

Lětsa witaše rjane słónčne wjedro wšitkich sportowcow na Budysku Młynkec łuku. Hnydom w prěnim wubědźowanju poradźi so Terezy Pöpelec wusahowacy běh na 100 m (12,67 sek.), štož je zdobom nowy šulski rekord. Třeća najlěpša bě Kira Hrjehorjec z 13,4 sek. We wysokoskoku docpě Lea Krječmarjec najlěpši wuslědk wšitkich holcow. Wona přeskoči łatu 1,51 m wysoko. Holcy wubědźowachu so hišće w kulostorku, dalokoskoku, mjetanju hlebije, w staflowym běhu a w běhu na 800m.

Prěni raz wu­bědźichu sej holcy SGB prěnje městno a po­jědu klětu na sakske krajne finale do Kamje­nicy.

Kónčny staw lětušeho šulskeho loch­koatle­tiskeho wubědźowanja „Młodźina trenuje za olympiju“ w holčej starobnej klasy II je slědowacy:

1. Serbski gymnazij Budyšin (6 495 dyp.)

2. Gymazij Scholl Lubij (6 364)

3. Foucaultowy gymnazij Wojerecy (6 362)

Wokrjesna koparska liga stafla II

Hory II – Mód.-běli Njeswačidło 0:2 (0:1)

HZ Wulke Ždźary – ST Radwor 3:3 (2:1)

Ralbicy/Hórki II – Rakecy II 1:3 (1:1)

1. HZ Wulke Ždźary 6 19  :  9 16

2. ST Ćisk II 6 14  :  5 15

3. ST Radwor 6 21  :  8 13

4. HZ Łaz/Běły Chołmc 6 19  :  8 10

5. ST Lubuš 6 10  :  8 10

6. Rakečanske ST II 6 9  :  12 10

7. Wojerowski FC II 6 12  :  17 9

8. LSV Bluń  6 11  :  8 8