Nutřkokrajna wěstotna słužba ABW z wobšěrnymi prawami

Waršawa. Po Brüsselskich terorowych nadpadach je nowe narodnokonserwatiwne knježerstwo Pólskeje hnydom reagowało. W běhu jenož někotrych dnjow zdźěłachu nowy antiterorowy zakoń. Přichodne dny chcedźa jón w sejmje wobzamknyć. Po woli knježerstwa ma noworjadowanje wot meje płaćić.

Centralnu rólu w „boju přećiwo terorizmej“ změje pólska nutřkokrajna wěstotna słužba ABW. Institucija změje potom nowe, dotal njesłyšane prawa. Tak smědźa terorizma podhladnych wukrajnikow hnydom z Pólskeje wupokazać. Nimo toho smědźa bjez dowolnosće sudnistwa telefonaty wotposkać a bydlenja podhladnych kóždy čas, tež w nocy, přepytać – štož dotal móžno njebě. Zajatych smědźa 14 dnjow bjez sudniskeho wukaza do jastwa tyknyć a přesłyšować, dotal smědźachu to jenož 48 hodźin. Štóž chce sej mobilny telefon kupić, dyrbi wot meje swoje wosobinske daty zawostajić. Internetne­ strony, pozbudźace k tero­rizmej, budu zawrjene.

Wusaknje Čecham woda?

pjatk, 01. apryla 2016 spisane wot:
Praha (ČŽ/K). Brunicu z Turówskeje jamy wudobywaja drje w Pólskej, sćěhow wšak je tež na bliskej čěskej stronje. Wotmy­slene dalše nahladne rozšěrjenje jamy w kónčinje mjez čěskim Frýdlantom a Žitawu njewostanje po posudku wobstejaceje čěsko-pólskeje skupiny ekspertow bjez wuskutkow na podzemsku wodu. Tak je wočakować, zo wozmje so ně­hdźe 30 000 wobydlerjam Frýdlandskeho wuběžka pitna woda. Dalša ekspertiza ma tuž za móžne, čerpać jako narunanje pitnu wodu potom ze žórłow w Jizerskich horach. Trěbne připrawy kaž na přikład wodowody natwarić by wšak znajmjeńša dźewjeć lět trało a sej wjace hač 740 milionow eurow žadało. Tole čěske knježerstwo chětro starosći. Premier Bohuslav Sobotka pojědźe tohodla 8. apryla wosobinsce do Waršawy. „Budźemy so zasakle wo to prócować, zo docpěja so rozrisanja, kiž škitaja zajimy našich wobydlerjow a su tež na dobro wobswěta“, Sobotka praji. Spad dnowneje wody njeby jeno čěske­ wodarstwo trjechił, ale tež eko­systemy wohrozył.

Napjatosće a překwapjenja

štwórtk, 31. měrca 2016 spisane wot:

Peter Čačko z Bratislavy rozprawja za Serbske Nowiny

Lětuši nalětnik móža Słowacy woměrje mjenować měsac napjatosće a překwapjenjow – a to w zwisku z wólbami Wyšeje rady. Spočatk měrca bě napjatosć wulka była, kak drje wólby wuńdu. Wěste jenož bě, zo strona Smer-SD premiera Roberta­ Fica wjetšinu za samoknježenje hižo njedóstanje. Jako so z wólbnym wuslědkom dospołnje zašmjatana, za čas wobstaća samostatneje Słowakskeje hišće nihdy so njejewjaca situacija wukuli, zo ani zlěwa ani sprawa žaneje demokratiskeje wjetšiny njeje, so napjeće hódaše: kak dale? Do sejma bě wosom stron zaćahnyło, mjez kotrymiž ani njeje Křesćansko-demokratiske hibanje, kotrež bě wot prěnich swobodnych wólbow 1990 hač do njedawna politiske žwjenje w kraju postajało. Druhe wulke překwapjenje běše, zo zdoby so do parlamenta ekstremistiska Ludowa strona Naša Słowakska (LSNS), a to hnydom ze 14 sydłami. Nic jeno, zo podoba so uniforma tuteje strony tej, kajkuž běchu nosyli za čas słowakskeho stata z hnady Hitlera; hłosy dósta LSNS samo na wsach, kotrež bě němska Wehrmacht partizanow dla zničiła.

Karel Gott strowi swojich fanow

štwórtk, 31. měrca 2016 spisane wot:
Praha (ČŽ/K). Wo sławnym čěskim šlagrowym spěwarju Karelu Gottu njeje minjene měsacy wjele słyšeć było. Dowědźeć wšak bě so zjawnosć móhła, zo je wón lěkowanje raka z chemoterapiju derje znjesł a zo so tuchwilu bóle mandźelskej a swojimaj dźowčičkomaj wěnuje. Tele dny je dźenik Mladá fronta dnes publikował,­ zo bě sej 76lětny 30krótny dobyćer „Sołobika“ přez jutry z cyłej swójbu do wukraja wulećał. Wopytał je z njej Saksku, hdźež bě jeho na twjerdźiznu Königstein w Sakskej Šwicy wa­biło. Z njeje postrowi wón přez socialne syće wšěch swojich fanow. „Moji lubi přiwisnicy,­ jutrowne swjate dny sym sej ze swójbu prěni raz zaso jónu za hranicu wulećał. Přeju Wam krasne nalěćo, Waš Karel Gott“, napisa wón k fotografiji na twjerdźiznje z wuhladom na Łobjo. Wo dobrym strowotnym stawje spěwarja bě před někotrymi dnjemi tež hižo jeho managerka Aneta Stolzová rěčała. „Knjez Gott so jara derje čuje, a bych rjekła, dźeń wote dnja lěpje“, wona spomnjenej no­winje praji.

Čěska a China bok po boku?

srjeda, 30. měrca 2016 spisane wot:

Hospodarske zrěčenja w hódnoće miliardow eurow wotzamknjene

Praha (ČŽ/K). Dźensa popołdnju je prezident Chiny Xi Jinping zakónčił swój historisce wuznamny třidnjowski wopyt Čěskeje republiki. Wysocy reprezentanća kraja rozžohnowachu jeho na lětanišću „Václav Havel“. Dopołdnja bě wón w palasće Žofín hromadźe z prezidentom Milošom Zemanon hišće z inwestorami diskutował a po tym sej Strahovski klóšter wobhladał.

Wopyt chinskeho prezidenta bě po sudźenju čěskich medijow přewodźany wot zahorjenych owacijow, ale tež rozhorjenych protestow. Tysacy su jemu na dróhach z chorhojčkami přiwyskowali, tak mjenowani aktiwisća pak protest zwuraznjeli. Mjez druhim wopancachu chinske chorhoje abo projicěrowachu wobrazy a teksty na twarjenja hrodu, kritizowace wopyt Xija kaž tež wobchodne zwiski Prahi z Pekingom.

Hewak dósta so hłowje chinskeho stata njemało česće. Tak bu wón z 21 salwami z kanonow witany, štož bě so posledni raz w 50-/60tych lětach w tehdyšej Čěskosłowakskej stało. Wurjadne tohorunja bě, zo je prezident Miloš Zeman jeho w swojej rezidency w Lánach přijał.

Pólski biskop: Nimamy plan B

wutora, 29. měrca 2016 spisane wot:

Krakow (dpa/SN). Tež po terorowych nadpadach w Brüsselu nimaja organi­zatorojo swětowe zetkanje młodźiny z bamžom Franciskusom a 2,5 milionami wobdźělnikow kónc julija w Krakowje za wohrožene. „Nimamy plan B“, rjekny biskop Damian Muskus, hłowny koordinator swětoweho zetkanja, nowinarjam w Krakowje. „Hotujemy so na wulki swjedźeń wěry. Je nam jara wažne, zo so to, štož so dźensa w Europje a druhdźe na swěće stawa, ani přihoty ani wotběh swjedźenja njemyli.“ Teren njedaloko Wieliczki, hdźež ma so wulkozarjadowanje wotměć, je jenički, kotryž so za zetkanje w tajkej dimensiji hodźi.

Paweł Soloch, wěstotny poradźowar pólskeho prezidenta Andrzeja Dudy, bě namołwjał, po Brüsselskich atentatach koncept swětoweho zetkanja hišće raz přepruwować. Byrnjež Soloch z toho wuchadźał, zo so zarjadowanje wotměje, wón rjekny: „Njemóžeš ničo wuzamknyć.“ Pólska chce hišće do Krakowskeho zetkanja a Waršawskeho wjerška NATO nowe antiterorowe zakonje schwalić.

„Pólska njeje přihotowana“

štwórtk, 24. měrca 2016 spisane wot:

Debata wo wěstoće po bombowych nadpadach w Brüsselu

Waršawa. Chětro šokowane su pólske nowiny na bombowe atentaty w Brüsselu z 31 mortwymi a 300 zranjenymi reagowali. Mjez ranjenymi su třo Polacy. „Nadpad na wutrobu Europy“ tituluje Rzeczpospolita, „Brutalny dyr wosrjedź unije“ piše Gazeta Polska, mjeztym zo namołwja bulwarny dźenik Fakt „Europa, škitaj so!“, měnjo to skerje wojersce.

Pólskemu knježerstwu su nadpady přičina, swoju dotalnu politiku ćěkancam napřećo změnić. Chcyše-li kraj dotal sto migrantow w kwartalu přiwzać, je ministerska prezidentka Beata Szydło wčera „jasnje“ připowědźiła, zo Pólska najprjedy raz žanych ćěkancow njepřiwozmje.

Čěska wočakuje wysoki wopyt

štwórtk, 24. měrca 2016 spisane wot:
Praha (ČŽ/K). Druhi dźeń jutrow wočakuje Čěska republika wysoki wopyt. Wot 28. do 30. měrca pohosći wona chinskeho prezidenta Xi Jinpinga. Wuznam jeho wizity je tón, zo ma mjez Čěskej a Chinu k strategiskemu partnerstwu dóńć, kaž medije hódnoća. Tak póńdźe wo hišće wušu zhromadnosć w industrijnej produkciji, wědomosći a slědźenju, w powětrowym wobchadźe kaž tež strowotnistwje. Předwidźane je, zo podpisaja zrě­čenje wo strategiskim partnerstwje a k tomu dwaj dźesatkaj hospodarskich kontraktow. Za přewšo wobšěrne ekonomiske wotpohlady nazornje rěči, zo změje hósć w swojim přewodnistwje na wšěch 30 předewzaćelow. Z prezidentom Xi Jinpingom wopyta scyła prěni chinski najwyši statnik Čěsku republiku inkl. něhdyšeje Čěskosłowakskeje, podšmórnje telewizijny sćelak ČT24. Prezident Miloš Zeman je připowědźił, zo je chinskeho hosća na swoje hrodowe sydło w srjedźočěskich Lánach prosył. Tule česć změje Xi Jinping tohorunja jako scyła prěni prezident, sćelak zwěsća.

Koalicija wěsta

srjeda, 23. měrca 2016 spisane wot:
Bratislava (SŽ/K). 17 dnjow po wólbach parlamenta je nowe słowakske knježerstwo dozrodźene. Předsydźa stron Smer-SD, SNS, Most-Híd a Syć Robert Fico, Andrej Danko, Béla Bugár a Radoslav Procházka su wčera koaliciske zrěčenje podpisali, po tym zo běchu so na rozdźělenje zastojnstwow w knježerstwje kaž tež Narodnej radźe dojednali. Smer wobsadźi dźewjeć ministerstwow, SNS tři, Most-Híd dwě a Syć jedne. Premier wostanje po rozsudźe předsydstwa Smera-SD dale Robert Fico, z jeho naměstnikom stanje so minister za inwesticije Peter Pellegrini. Wonkowne ministerstwo budźe z Miroslavom Lajčákom tohorunja w rukach Smera-SD. Ze znominowanjom Petra Gajdoša přez SNS přewozmje ministerstwo za zakitowanje prěni raz profesionelny wojak, je dźě wón 1. naměstnik šefa generalneho staba. Lucia Žitňanská je jenička žona w kabineće a čłonka Mosta-Híd. Dotalne jednostronske knježerstwo socialnych demokratow premiera Fica wotstupi dźensa na konstituowacym posedźenju parlamenta. Naslědnje powoła prezident Andrej Kiska šefa noweho knježerstwa a čłonow kabineta.

Fachowcy witani

póndźela, 21. měrca 2016 spisane wot:
Praha (ČŽ/K). Čěske hospodarstwo hižo dlěši čas kćěje, štož wšak ma tež za sćěh, zo póčnu předewzaćam pobrachować fachowe­ mocy, předewšěm w specialnych industrijnych hałžkach. Zo bychu dalšemu haćacemu njedostatkej wotpomhali, su wot najnowšeho fachowcy z Ukrainy witani. Praske knježerstwo je tamnišim techniskim specialistam puć do kraja wotewriło, wudźělejo jim z pospěšenej proceduru dźěłowe wiza. Za bliši přichod je předwidźane, na te wašnje přiwabić mocy tež z mjenje kwalifikowanych powołanjow. Pytani su mjez druhim přemysłowi dźěłaćerjo, šwalče a busowi šoferojo. Ukrainscy inženjerojo resp. techniscy eksperća maja diplom swojeho kraja a su sej doma zwjetša hižo praktiske nazhonjenja nazběrali, dźěłać chcedźa nětko w Čěskej. Nowa naprawa knježerstwa jim to zmóžnja, zdobom je wona za tudyše zawody spomóžna, dokelž móža nětko swobodne městna z ukrainskimi­ specialistami wobsadźić a tak produkciju zawěsćić. Wuměnjenje pak je, zo su swobodne městno naj­prjedy na domjacych dźěłowych wikach poskićili.

nowostki LND