Z wudaća: srjeda, 26 apryla 2017

Sakska přewostaji buram wjace hač 50 milionow eurow za přestajenje

Drježdźany (dpa/SN). Po wšej Němskej widźomne wuwiće k wjace biologiskim ratarskim wudźěłkam so tež w Sakskej dale a bóle rozšěrja. Tuchwilu w swobodnym staće hižo 48 150 hektarow ekologisce wobdźěłuja, kaž ratarske ministerstwo zdźěla. To je 29 procentow wjace hač lěta 2015. Biologiske ratarstwo mjeztym na 5,3 procentach wšeje ratarskeje płoniny praktikuja. Tež ličba ekologisce dźěłacych předewzaćow je wo dźewjeć procentow na 604 rozrostła. „Tele wuwiće jara zwjesela. Dźeń a wjace ludźi biologiske ratarske wudźěłki kupuje. Burja­ njemóža ani telko nadźěłać“, rjekny tudyši ratarski minister Thomas Schmidt (CDU) powěsćerni dpa.

20 lět je w stawiznach poprawom jenož miknjenje. Hdyž pak pomysliš, zo Ra­dworska sportowa a wjacezaměrowa hala „Slavia“ hižo telko lět steji, so zaso raz prašeš, hdźe su lěta wostali. Z połnym prawom pak smě so rjec, zo běchu to dobre lěta, w kotrychž mějachu a maja šulerjo wulkotne wuměnjenja za sportowu wučbu a najwšelakoriše towarstwa za swoju wólnočasnu sportowu zaběru. Tež na wulke zarjadowanja njeměło so zabyć. Hala słuša wšitke lěta runje tak do wsy kaž šula a cyrkej w susodstwje. Najskerje jenož mało ludźi dźensa hišće wě, kajke wupadachu něhdyša šulska zahrodka a pódla njeje priwatne zahrodki, na kotrychž městnje „Slavia“ nětko steji. Zo so tehdyša­ inwesticija hač do dźensnišeho na gmejnske financy wuskutkuje, toho­runja jenož mało ludźi wě. Njemóže tuž škodźeć, sej tež tole při kulojtym jubileju wuwědomić. Marian Wjeńka

Brixen (dpa/SN). Při znjezboženju ćaha blisko Brennera w Južnym Tirolu staj minjenu nóc dźěłaćerjej žiwjenje přisadźiłoj. Třo so zranichu. Twarski ćah bě z dotal njeznateje přičiny wotsamo wotjěł. Na wozu bě nimo tony ćežkich betonowych dźělow tež něhdźe 30 dźěłaćerjow. Na nahłej čarje je jězdźidło do dalšeho twarskeho woza zrazyło, z kolijow wuskočiło a so zapaliło.

Budyšin (CS/SN). Něhdźe 30 Budyšanow je so wčera wječor za temu „Kak njewotwisne su medije“ zajimowało, kotraž steješe w srjedźišću prěnjeho zarjadowanja mjeztym štwórteho koła Budyskich rozmołwow. Kaž přeco běchu sej zarjadowarjo wysokorjadneju hosći přeprosyli, kotrajž na prašenja ludźi wotmołwještaj: Thomasa Bärscha ze sakskeho studija sćelaka ZDF a Thomasa Platza z krajneje centrale za politiske kubłanje. Prjedy hač wonaj na prašenja wotmołwještaj, předstaji Bärsch swój wid na tematiku.

Wučer, spisowaćel a narodny prócowar Fryco Rocha je 24. apryla 1942 w delnjołužiskim Klingmühlu zemrěł. K jeho 75. posmjertninam wuda Pětš Janaš w LND wobšěrnu zběrku jeho dźěłow prozy a jeho lyriki „A pó zemi libju te strusacki – Und überall flattern Blüten hin“, kotruž jutře­ w Smolerjec kniharni předstaja. Rocha­ bě so 19. januara 1863 w Šejnejdźe žiwnosćerskej swójbje narodźił. Wukubła so w Starej Darbni na wučerja a skutkowaše jako tajki w Gołkojcach, 24 lět w Turjeju a dźewjeć lět w Kibušu. Bě prěni delnjoserbski basnik za dźěći. Swoju, tež socialnokritisku lyriku wozjewi w časopisu Wosadnik, kotrehož redaktor šěsć lět bě, a 1928 w Časopisu Maćicy Serbskeje. 1928 wuńdźe tež kniha „Wěnašk dolnoserbskich pěsnjow“. Wjele lět bě městopředsyda Maśicy Serbskeje a wot lěta 1931 do 1933 redaktor Serbskeho Cas­nika. Spisa awtobiografiju „Wobraz mo­jego žywjenja“, kotraž wuńdźe 1955 jako knižka,­ kaž tež „Pěsni, wulicowanka a godanja“. Wnuk Peter Rocha zhotowi 1980 dokumentarny film DEFA wo swo­- jim dźědźe. Manfred Laduš

Před 20 lětami sportowu a wjacezaměrowu halu „Slavia“ přepodali

Radwor (SN/MWj). Kak spěšnje čas postupuje, wuwědomjeja sej tele dny wobydlerjo Radworja. Dźensa je tomu dokładnje 20 lět, zo su tam sportowu a wjacezamě­rowu halu „Slavia“ oficialnje přepodali. Wužiwali běchu ju šulerjo Radworskeju šulow hižo tydźenje do toho, zo móhli w njej program za pře­podaće nazwučować.

Tehdy bě so Radworčanam dawny són spjelnił, přetož staru sportownju pódla hrodu sy lědma tajku mjenować móhł. Spjelniła je so tohorunja nadźija, zo nowa hala jeno šulskemu sportej njesłuži, ale tež najwšelakorišim sportowym a kulturnym zarjadowanjam. Tak pře­wjeduja w „Slaviji“ sokołske volleyballowe turněry a kóždolětny Mikławšowy koparski turněr runje tak kaž dwulětne adwentne wiki Radworskeju šulow, ptačokwasne zarjadowanja Serbskeho ludoweho ansambla a dalše po­dawki. Dale wotměchu tam sakske mišterstwa zbrašenych blidotenistow, sakske mišterstwa w tekwando a judo kaž tež podobne sportowe eventy, kotrež hranicy Radworskeje gme­jny přesahachu.

Chrósćicy (JK/SN). Na njedawnym posedźenju Chróšćanskeje gmejnskeje rady jewješe so mjez druhim prašenje za tym, w kotrej měrje so twarske dowolnosće, kotrež gmejna wudawa, dodźerža. Nastork k tomu dachu wjacore priwatne twarske naprawy, kotrež so zdźěla wot toho rozeznawaja, štož bě gmejna dowoliła. W tym zwisku potwjerdźi předsyda zarjadniskeho zwjazka Při Klóšterskej wodźe Měrko Domaška, zo maja so ći, kotřiž dowolnosć gmejny za twarsku naprawu dóstanu, na to dźeržeć, štož je dowolene. W padźe, zo so woprawdźity twar wot dowoleneho rozeznawa, hrozy přikaz, zo ma so spotorhać. Wokrjesny twarski zarjad ma kóždy čas prawo, twarske naprawy kontrolować, po tym zo stej pak gmejna pak zarjadniski zwjazk twarskej próstwje přizwoliłoj.

Wojerecy (AK/SN). Lětušu Plaketu Konrada Zusy spožči město Wojerecy swojemu bywšemu wyšemu měšćanosće Horstej-Dieterej Brähmigej. To je měšćanska rada wčera jednohłósnje wobzamknyła. Z plaketu počesći město angažement Brähmiga za hajenje a šěrjenje namrěwstwa čestneho měšćana a wunamakarja kompjutera Konrada Zusy (1910–1995). Bywši wyši měšćanosta bě so bytostnje za zaměstnjenje noweho Zusoweho kompjuteroweho muzeja na Dietricha Bonhoefferowej we Wojerowskim nowym měsće zasadźał. Jako předsyda towarstwa Forum Konrada Zusy je Brähmig nastaće, wobsahowe wusměrjenje a financowanje muzeja hłownje sobu zmóžnił. Nimo toho je lěta 2007 Zusowy seminar za gymnaziastow do žiwjenja zwołał. Tehdy podachu so šulerjo w dźěłarničkach prěni raz na slědy wunamakarja kompjutera.

16 kolesow w awće měł

Budyšin. Na awtodróze A 4 blisko Budyšina je jězdźidłowe čisła awtomatisce spóznawacy system wčera popołdnju zwěsćił, zo bě tam do směra na Zhorjelc transporter z němskim čisłom po puću, za kotrymž policija hižo pytaše. Po wšěm zdaću běchu nje­znaći jězdźidło při zadobywanjach wužiwali. Zastojnicy zwjazkoweje policije su transporter při wotbóčce Budyšin-zapad zadźerželi a jón kontrolowali. W nim zwěsćichu wjetše mnóstwo kolesow, kotrež dyrbješe 63lětny ukrainski šofer z awta wućahnyć. Dohromady jednaše so wo 16 zdźěla rozebranych kolesow.­ Dźakowano ramikowym čisłam móžachu zastojnicy zwěsćić, zo běštej znajmjeńša dwě z nich pokradnjenej. Zwotkel tamne pochadźeja, spyta policija nětko wuslědźić.

Dwór Wulkodubrawskeje swobodneje srjedźneje šule njeskićeše dotal runjewon rjany­ napohlad, hdyž so tam po dešću wulke łuže tworjachu. Z tym pak je nětko kónc, přetož twarscy dźěłaćerjo tam pilnje dźěłaja. Hač do 25. junija njenastanje jenož nowy dwór, ale multifunkcionalne naměsto, hdźež budu so šulerjo w přestawce aktiwnje wočerstwjeć móc. Z ponowjenjom Šulskeho puća zwoprawdźeja runo­časnje dalšu twarsku naprawu. Foto: Heinz Noack