Gorbačow za „nowu dowěru“

štwórtk, 23. julija 2015 spisane wot:
Moskwa (dpa/SN). Najebać hospodarske sankcije a druhe wobmjezowanja krizy na Ukrainje dla nadźija so něhdyši prezident Sowjetskeho zwjazka Michail Gorbačow bórzomneho „nawróta dowěry“ mjez Němcami a Rusami. „Dyrbjeli tomu zadźěwać, zo so našej ludaj dale wotcuzbnjatej“, apelowaše 84lětny wčera w Mo­skwje. Rusojo a Němcy su „k wulkim wukonam“ kmani a běchu stajnje zwólniwi, zamołwitosć přewzać. „Čehodla smy zwadu mjez ludomaj dopušćili? Dyrbimy zaso k tomu přińć, štož smy hižo docpěli. Njedopušćmy, zo so wšitko zniči“, rjekny Gorbačow składnostnje knižneje prezentacije. Knježerstwje w Berlinje a Moskwje dyrbjałoj so „mudrej wopokazać a nowy dialog zahajić“, praji Gorbačow po informacijach ruskeho telewizijneho sćelaka Ren-TV. Politikarjo njesměli dalši čas brojić. Hladajo na spochi pohubjeńšacy so poměr mjez Němskej a Ruskej so Gor­bačow „hłuboko starosći“, kaž rjekny. Po najnowšich informacijach wo swojim pozdatnym schorjenju wón rjekny­, zo čuje so w dalokej měrje fit.

Razne reakcije na gestu ministra

srjeda, 22. julija 2015 spisane wot:

Praha (dpa/SN). Gesta wujednanja naměstnika čěskeho ministerskeho prezidenta Pavela Bělobrádeka napřećo wuhnatym je w Praze razne reakcije zbudźiła. Křesćanski demokrat bě minjeny pjatk jako prěni minister Čěskeje Dom sudetskich Němcow w Mnichowje wopytał. W Praze rěčnik knježerstwa na to skedźbni, zo njebě wopyt w knježerstwje dorěčany. Bělobrádek sam powěsćerni ČTK potwjerdźi, zo chcyše „wopory namocy w prěnim rjedźe jako stronski předsyda a křesćan počesćić“.

Čěski ministerski prezident Bohuslav Sobotka pokaza swoje zrozumjenje za gestu wujednanja. Zdobom pak namołwješe na přičiny wuhnaća njepozabyć. „Bě to nacistiska Němska, kotraž je Čěskosłowaksku rozbiła a Druhu swětowu wójnu započała.“ Komunisća z kritiku napřećo Bělobrádekej njelutuja. Wón njeměł tych česćić„ kotřiž su Hitlera zaho­riće witali“, rjekny stronski šef Vojtěch Filip.­ Po Druhej swětowej wójnje běchu něhdźe tři miliony Němcow z tehdyšeje Čěskosłowakskeje wuhnali.

Demonstracije w čěskej stolicy

póndźela, 20. julija 2015 spisane wot:
Praha (dpa/SN). Demonstracije za a přećiwo ćěkancam su sobotu centrum čěskeje stolicy Prahi dominowali. Po informacijach powěsćoweho portala Novinky.cz wobdźěli so něhdźe tysac wosobow na wot prawicarskoradikalnych Narodnych demokratow organizowanym zarjadowanju přećiwo imigrantam a za wustup Čěskeje z Europskeje unije. Wulkozasadźenje policije je tomu zadźěwało, zo dóńdźe k zražkam ze stami přećiwnymi demonstrantami. Tući běchu swoje zarjadowanje hižo prjedy zahajili hač prawicarjo. Tak dóńdźe jenož k werbalnym duelam mjez skupinomaj. Z městnami so tež ćělnje rozestajachu. Před nimale měsacom bě w słowakskej stolicy Bratislavje k namócnosćam mjez prawicarskoradikalnymi a antifašistiskimi sku­pinami dóšło. Prawicarjo běchu něhdźe 5 000 přiwisnikow mobilizowali, zo bychu přećiwo přiwzaću ćěkancow a přećiwo „islamizowanju Europy“ demonstrowali. Něšto stow přećiwnych demonstrantow so jim do puća stupi. Policija bě z městnami přežadana.

Pólske medije analyzuja financnu krizu w Grjekskej

Waršawa. Jara dokładnje pólska zjawnosć tele dny wobkedźbuje, što so w Grjekskej a w tym zwisku po wšej Europje stawa. Žurnalisća stajnje zaso spytaja ludźom rozkłasć přičiny krizy, kotraž hrozy wšu Europsku uniju střasć.

Wěsći sej při tym su, zo njeje Grjekska sama wina na dramatiskim wuwiću, ale zo ma tež EU swój podźěl na nastatej krizy.­

Dosć intensiwnje w rozhłosu wo połoženju w Grjekskej rozprawjeja. We wšědnym wusyłanju „Hospodarstwo“ z fachowcami debatuja, mjez druhim wo wulkej bjezdźěłnosći a hoberskim zadołženju Grjekskeje, kotrež dźeń a wjace ludźi do chudoby ćěri. Eksperća su sej přezjedni, zo je jedna z přičin pobrachowaca moralka Grjekow při płaćenju dawkow. Tež ludźo, kotřiž su jako swědcy sami dožiwili­, zo njedóstanješ w grjekskich hosćencach a wobchodach ani kwitowanku, so słowa jimaja.

Dźěći: handy – alkohol – tołstosć

pjatk, 17. julija 2015 spisane wot:

PRĚNI HANDY do rukow dóstanu čěske dźěći w starobje wosom do dźesać lět. Z dwanaćelětnych ma mobilny telefon w susodnym kraju kóždy dźewjaty z dźe­sać. Dobre 20 procentow młodostnych wupruwuje pjeć a wjace modelow handyjow abo smartphonow. Tole je te­lewizija ČT 24 publikowała, powołujo so na relewantne zwěsćowanja agentury NMS market Research mjez respondentami hač do 19 lět. Za přemóžacu wjetšinu šulerjow je handy njeparujomny wobstatk wučby. Nic mjenje hač 95 procentow woprašanych nimo toho wudawa, zo wužiwa mobilny telefon za słanje SMSkow resp. MMSkow. Za telefonowanje trjeba jón procent mjenje.

„Polacy, wostańće doma“

pjatk, 10. julija 2015 spisane wot:

Nadpady na turistiske srjedźišća wuskutkuja so na dowolowe planowanje

Waršawa. Polacy su w runje zahajenych wulkich prózdninach hladajo na planowanje dowola chětro bjezradni. Přede­wšěm arabske kraje, dotal mjez Polakami dosć woblubowane, steja mjeztym na „čornej lisćinje“. Najpozdźišo po krawnym terorowym nadpadźe na sławny muzej Bardo w tuneziskej stolicy Tunisu z třomi zatřělenymi Polakami je so nalada ludźi změniła. Byrnjež Polacy wot najnowšeho atentata w tuneziskim měsće Sousse z 38 mortwymi direktnje potrjecheni njebyli, boja so jara dalšich atentatow. Hakle tele dny je pólske wonkowne ministerstwo před jězbami do tutych krajow warnowało, dokelž móže tam kóždy čas k dalšim nadpadam přećiwo turistam dóńć. Mjeztym je so tež minis­terska prezidentka Ewa Kopacz – tuchwilu je we wólbnym boju po wšěm kraju po puću – w naležnosći słowa jimała. „Polacy, wostańće doma“, wona njedawno apelowaše. Pućowanske předewzaća su mjeztym reagowali, poskićejo ludźom dowol w Turkowskej a Bołharskej.

Jana Husa wopominali

štwórtk, 09. julija 2015 spisane wot:
Praha (ČŽ/K). W Čěskej su wopominali 600. róčnicu spalenja Jana Husa w Konstanzu. Najwobšěrniše zarjadowanja wotměchu so w Husinecu njedaloko Prachatic, hdźež bě so wón wokoło lěta 1369 narodźił. W centrumje městačka z 1 400 wobydlerjemi swjećachu ekumenisku Božu słužbu. Dźiwadłowe předstajenja rysowachu Husa a znazornjachu žiwjenje w 15. lětstotku, znate formacije interpretowachu hudźbu srjedźowěka. Njedźelu zdemonstrowa swjedźenski ćah wašnja a nałožki z Husoweho časa. Štyri dny trajace zarjadowanja přiwabichu tysacy wopy­towarjow. Wopominanje Husa ma w Husinecu tradiciju wot lěta 1869, załoženu tehdy składnostnje jeho 500. narodnin. Jan Hus bě so jako jedyn z prěnich zastupnikow katolskeje cyrkwje wo jeje reformowanje prócował. Wustupowaše přećiwo wotpuskej a měnješe, zo měło Swjate pismo jeničke žórło wěry być. Cyrkej jeho wustorči a swětna wyšnosć zasudźi jeho kecarstwa dla k spalenju na šćěpowcu. Bamž Jan Pawoł II. je 1999 Husowu „tra­gisku smjerć hłuboko“ wobžarował.

Waršawa (dpa/SN). Pólski financny minister Mateusz Szczurek ma krizu wGrjekskej zdobom za „lekciju“ Pólskej. To je zdobom nowa informacija tym, kotřiž chcyli europasmu spěšnje a bjez změnow přistupić, rjekny Szczurek wčera wpólskim rozhłosu.

Pólska njeje dotal datum za zawjedźenje zhromadneje europskeje měny postajiła, byrnjež knježerstwo tole stajnje zaso nastorčiło. Přiwšěm chcył so kraj nadiskusiji wo połoženju w Grjekskej wobdźělić, Mateusz Szczurek potwjerdźi. „Njejsmy drje z čłonom europasma, mamy pak wulki zajim na dalewobstaću pasma. Smy móžny nowy čłon a tak hospodarski partner. Tuž so na diskusiji wobdźělamy“, wón rjekny. Wuslědk grjekskeho referenduma zawčerawšim, njedźelu, njeje jeho jara překwapił.

Cyrkej chce pomhać

póndźela, 06. julija 2015 spisane wot:
Praha (ČŽ/K). Čěscy biskopja poskićeja knježerstwu skutkownu podpěru při rozrisanju wobćežneje naležnosće dale a wjac zapućowarjow. Chcedźa wosady namołwić, přiwzać křesćanske swójby ćěkancow. Caritas měła při tym sobu dźěłać. Namjet wuchadźa ze schadźowanja Konferency čěskich biskopow na Velehradźe, rozprawja serwer iDNES. Solidarnje pomhać „je naša winowatosć“, rjekny kardinal Dominik Duka. Z wosadami pak ma so jednać, zo njeby k napjatosćam dochadźało, praji Olomoucski arcybiskop Jan Graupner. Ewangelska strona je so tohorunja w naležnosći imigrantow wuprajiła. Čěskobratrowska ewangelska cyrkej ma za to, zo njejsu čěscy politikarjo nastupajo ćěkancow zmužići. Wona jich namołwja, spěšnišo jednać. W Praze pokazowachu minjenu srjedu na demonstraciji přećiwo ćěkancam a islamej šibjeńcu, čemuž je policija přihladowała. Nutřkowny minister Milan Chovanec mjenuje to chłostajomny čin. Ministerski prezident Bohumil Sobotka: „Njeakceptujemy, zo so někomu ze smjerću hrozy.“

Prezident njedostatki šwikał

wutora, 30. junija 2015 spisane wot:

Peter Čačko rozprawja z Bratislavy za Serbske Nowiny

Zašły tydźeń bě tomu lěto, zo je Andrej Kiska zastojnstwo prezidenta Słowak­skeje nastupił. Prěnju róčnicu swojeho skutkowanja wuži wón k tomu, jimać so w parlamenće słowa a zrysować połoženje stata ze swojeho wida. Ze swojim hódnoćenjom wšak Kiska zapósłancow njepřekwapi. Tež prezident widźi w strowotnistwje, šulstwje a justicy njemało problemow. Kritizował je wón njejasnu strategiju ministerstwa za zakitowanje při nakupje moderneje wojerskeje techniki. Naležnje zwěnowa so hłowa stata wot EU napołoženej kwoće migrantow, pačacej słowaksku towaršnosć. Podpěru přilubi wón ćěkancam, kotřiž wuchowaja sej žiwjenje z tym, zo domiznu wopušća. Kwotu za hospodarske migrantstwo nima Kiska za spomóžnu ani za perspektiwne rozrisanje, z čimž je samsneho měnjenja kaž knježerstwo a mnozy zapósłancy. Přiwšěm podawa prezident ruku wšitkim ćěkancam, přetož jako wuspěšny kraj ma Słowakska moralisku winowatosć, ludźom pomhać, kotřiž su w nuzy.

nowostki LND