Budyšin (SN/bn). „Měšćanski kurs“ Budyskeho Schilleroweho gymnazija a Archiwoweho zwjazka sprjewineho města „polěkuje zrozumjenju, kak historiska wěda nastawa. W běhu 20 lět su šulerki a šulerjo žórła, kajkež měšćanski archiw a Serbski kulturny archiw wobchowujetej, přeslědźili a so – dalokož móžno – z časowymi swědkami rozmołwjeli. Rezultowace prezentacije su mjeztym z wažnym sposrědkowarjom regionalnych stawiznow a kulturneje geografije.“ Z tymle słowami zahaji měšćanski archiwar Rico Heyl wčerawše předstajenje wuslědkow lońšeho kursa na kopatej połnej žurli Kamjentneho domu. Pod hesłom „Budyšin w 1970ych lětach“ je so dohromady dźesać gymnaziastow dobje wěnowało, kotraž „bě jim dospołnje cuza“, nawodnica kursa Ulrike Wiezorek wuzběhny.

Porjedźenka

srjeda, 17. januara 2024 spisane wot:
W přinošku „Wuměłske a čłowjeske fa­sety Jura Mětška ...“ (SN 15. januara) jewi so zaměnjenje mjenow. Zarjadowanje bu wot Roberta Schalinskeho hudźbnje wob­rubjene, kiž je tež na foće widźeć. Redakcija prosy wo wodaće za misnjenje.

Budyšin (SN/bn). We wobłuku „Małeho rjadu Serbskeho instituta“ je wušła kniha „Am Ende wird von mir nur gesammelter Schabernack übrig bleiben“, portretowaca komponista Jura Mětška. Minjeny pjatk bu publikacija w kopaty połnym Budyskim Antikwariaće při tachantskej cyrkwi premjernje předstajena. Po powitanju so „přewšo nad wulkim zajimom za zarjadowanje“ wjeselaceho hosćićela Michaela Kunzeho jimaše so dr. Theresa Jacobsowa (SI), kotraž je knihu zhromadnje z Paulom Viebegom wudała, słowa a rozłoži „njewšědne stawizny nastawanja“ publikacije. Tak zhonichu wopytowarjo mjez druhim, zo bu wudaće „w nanajkrótšim času“ zwoprawdźene. Na iniciatiwu Viebega zestajachu je w běhu jeničkeho lěta. Wotpohlad njebě „wotpowědować wědomostnemu narokej“, ale wotbłyšćować „fasety Mětška jako čłowjeka a pokazać, kak su druzy jeho widźeli“. Wuslědk je wopominanska kniha, kotraž „njeby bjez angažementa wosebje Ulriki Mětškoweje“ móžna była.

„Bjez łamka“ z „wěsteje niše“

pjatk, 12. januara 2024 spisane wot:

Serbski institut (SI) je swój wědomostny profil w minjenym lětdźesatku jasnje rozšěrił. To wotbłyšćuje so na polu publikacijow runje tak kaž nastupajo projekty a kooperacije.

Prošu rěčće ze sobu!

pjatk, 12. januara 2024 spisane wot:
Kak póńdźe dale ze sorabistiku w Lipsku? Kotra kooperacija budźe mjez tamnišim institutom a nowym sorabistiskim poskitkom na Drježdźanskej uniwersiće? Přeco so praji, zo dźe w Lipsku prěnjotnje wo wukubłanje serbskich wučerjow – wulka wjetšina tych, kotřiž su zašłe lěta zrěčenje ze sakskim krajnym zarjadom za šulu a kubłanje podpisali, so pak w Lipsku njejewi. Wšako tež kóždy němski fachowy wučer germanistiku njestuduje. Bych sej přał, zo bychu (znajmjeńša) tute wosobiny za jednym blidom sedźeli, so wuměnjeli a něšto zhromadneho wupjekli: Prof. Edward Wornar (jednaćelski direktor sorabistiki w Lipsku), prof. Hauke Bartels (direktor Serbskeho instituta a profesor w Drježdźanach), Marko Suchy (předsyda Serbskeje rady Sakskeje), Dawid Statnik (předsyda Domowiny) a Katharina Jurkowa (předsydka Serbskeho šulskeho towarstwa), dr. Madlena Malinkec (społnomócnjena knježerstwa za serbske naležnosće) a zastupjerka towarstwa „Sorabije“. Marcel Brauman

Lajska dźiwadłowa skupina Bratrowstwa je składnostnje 125. róčnicy załoženja Kulowskeho zjednoćenstwa komediju „Tónkróć něšto z niwowom“ nazwučowała a wjacekróć wuspěšnje ducy po Hornjej Łužicy předstajiła. Zajutřišim, njedźelu pokaza ju posledni raz, a to w 16.30 hodź. w Njebjelčanskej „Bjesadźe“. Foto: Diana Fryčec-Grimichowa

Milan Hrabal, čěski basnik z Varnsdorfa, woswjeći dźensa w swojim ródnym měsće 70ćiny

Gerat Hendrich a Jurij Łušćanski, jako zastupjerjej Domowiny, staj za čas NDR čěskeho hosća Milana Hrabala z Varnsdorfa do Łužicy přeprosyłoj. Z toho časa słuša wón do wulkeho kruha přećelow Serbow. Milenka Rječcyna je so nim rozmołwjała.

Woswjećiće dźensa swoje 70ćiny. Što was runje zaběra?

M. Hrabal: Mnozy ludźo su so mje prašeli, hač, na kotre wašnje a hdźe swoje narodniny swjeću: we Varnsdorfje, w Budyšinje abo w Praze. Za mnje pak je najwažniša swójbna zhromadnosć.

Sće naspomnił Prahu, Varnsdorf, Budyšin. W kotrej měrje su města z Wašej wutrobu a dušu zwjazane?

M. Hrabal: Tute města steja we wuskim zwisku ze mojej najnowšej knihu, kotruž sym Serbam wěnował. Tutu móžeše wudawaćel Towaršnosć přećelow Serbow jenož wudać, dokelž su Serbja a Češa financowanje podpěrali. Wo tym dołho ničo njewědźach. Tuž nětko ćim lěpje wěm, kak mam z tutej pěkwapjenku wobchadźeć. Mam tuž nadźiju, zo móžu so bórze z podpěraćelemi w Budyšinje, Praze abo we Varnsdorfje zetkać.

Nowy, (a)typiski serbski format

wutora, 09. januara 2024 spisane wot:

Wojerecy (SN/bn). „SubSorb – Festiwal serbskeje subkultury“ rěka nowy format, kotryž „ma pokazać, zo je serbskosć wjace hač narodna drasta a jutrowne jejko.“ Zarjadowanje je „wuslědk zhromadneho dźěła mnohich organizacijow, zjednoćenstwow a iniciatiwow“, kaž na přikład Choćebuski Kolektiw Wakuum, Serbsko-Němska syć Łužycafilm kaž tež towar­stwje Meta Solis a barakka. Prěni raz wotměja festiwal, kotryž spěchujetej mjez druhim Załožba za serbski lud a akcija Simul+­, wot 19. do 21. januara we Wojerowskej Kulturnej fabrice. Program wopřijima dźěłarnički, wustajeńcu, filmowe předstajenja, podijowe diskusije a koncerty. Nimo toho wuhotuja lětuše zeńdźenje njewotwisnych łužiskich kulturnikow „SEŚ“ (delnjoserbsce: syć´).

„Program je tak koncipowany, zo móža sej zajimcy něšto wotkryć, štož so awtomatisce ze serbskej kulturu njeasociěruje“, wuswětla koordinator zarjadowanja Daniel Kamjenaŕ a připowědźi mjez druhim „serbski reggae, rock, hiphop a elektronisku rejowansku hudźbu“, film Grit Lemke „Pola nas rěka wona Hanka“ a rozmołwne koło „Serbske utopije“.

Budyšin (CS/SN). Aktualna inscenacija Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła „Schierzens Hanka“ bě instituciji z přičinu, we wobłuku rjadu „Łužiska literatura do připołdnja“ historiske pozadki „katolskeje Serbowki židowskeho pochada“ wuswětlić. Spisowaćel Jurij Koch bě młodej žonje takrjec literarny pomnik stajił. Jeho nowela „Židowka Hana“ bě awtorce a rěžiserce mjenowaneje hry Esther Undisz z inspiraciju a z wuchadźišćom, za slědami protagonistki slědźić. Předwčerawšim je wona zhromadnje z dramaturgowku Madleńku Šołćic wuslědki swojich wobšěrnych rešeršow w Budyskim Dźiwadle na hrodźe předstajiła. Scenisce čitajo podachu akterojo Petra-Marja Bulankec-Wencelowa, Měrko Brankačk, Anna-Maria Brankačkec, Julia Klingnerec, Aquina Žurec a Jurij Šiman wotpowědne wurězki z inscenacije.

W bróžni słowjanske spěwy klinčeli

wutora, 09. januara 2024 spisane wot:

W bróžni Smolic statoka w Hórkach knježeše minjenu sobotu wulkotna słowjanska nalada. Hač do pózdnjeje nocy běchu tam serbske, čěske, słowakske, pólske a dalše słowjanske spěwy słyšeć.

nowostki LND