Souda (dpa/SN). Krótko do zahajenja strašneho zasadźenja němskeje fregaty „Hessen“ w Čerwjenym morju je zakitowanski minister Boris Pistorius (SPD) dźensa něhdźe 240 wojakow na łódźi wopytał. Minister je wčera wječor na kupu Kreta dolećał, hdźež je 143 metrow dołha wójnska łódź po puću z Wilhelmshavena do krizoweje kónčiny pozastała. Dyrbjał-li zwjazkowy sejm misiji kaž planowane pjatk přihłosować, chce so „Hessen“ hnydom po tym po Suezowym kanalu do Čerwjeneho morja podać.
Wonkowni ministrojo čłonskich statow EU běchu hižo wčera zelenu swěcu za operaciju „Aspides“ dali. Je to dotal najstrašniše zasadźenje mariny w stawiznach zwjazkoweje wobory. Prěnjotny nadawk misije je škit wikowanskich łódźow před nadpadami militantneje islamistiskeje milicy Huthi z Jemena. Milica chce sej z nadpadami na ciwilne łódźe kónc israelskich nadpadow na Gazaske pasmo wunuzować. Nastork wójny w Gazskim pasmje bě masaker islamistiskeje Hamas a druhich palestinskich skupin 7. oktobra 2023 w Israelu.
Wustróžane reakcije na smjerć kritikarja Krjemla Alekseja Nawalnyja w jednym z ruskich chłostanskich lěhwow su dospołnje woprawnjene. Prezident Wladimir Putin opoziciju a wšěch, kotřiž njejsu jemu derje zmysleni, bjez hnady jako agentow a teroristow přesćěhuje. Kritiske medije su dawno womjelkli. Lisćina zasudźenych abo na mysteriozne wašnje zemrětych opozicionelnych je prosće předołha, hač zo by hišće něchtó do připada wěrić móhł.
Rozhorjenje zapada po smjerći Nawalneho je pak jenož potom wěrjomne, hdyž we Washingtonje, Brüsselu, Berlinje a druhdźe ze samsnej měru měrja. Tutón tydźeń rozsudźi sudnistwo w Londonje wo dóńće Juliana Assangea, kiž je wójnske złóstnistwa USA wotkrył. Za to chcedźa jeho w USA 175 lět do jastwa tyknyć a takrjec žiweho pohrjebać. Zwjazkowe knježerstwo měło sej wot USA žadać, zo Assangea dlěje njewobskorža. Hewak njewostanje žałosćenje Nawalnyja dla ničo druhe hač falšne. Marko Wjeńka
Něhdźe 60 000 litrow drohotneho wina w hódnoće 2,5 milinow eurow rozkidał je njeznaty w španiskej winicarni. Pozdatny sabotažny njeskutk sta so w nocy na njedźelu w Castrillo de Duero, 150 kilometrow sewjernje stolicy Madrida. Nahrawanja wěstotnych kamerow pokazuja, kak so zakukleny njeznaty w nocy do pincy zadobudźe a cyle zaměrnje honače pjeć hoberskich winowych tankow wotwjertnje. Wočiwidnje je so skućićel w pincy derje wuznawał. Wobsedźer winicy móhł sej myslić, štó je jemu to načinił, nochce pak nikoho wobwinować.
Paduchow pyšneho kobołka (Bärlauch) je policija w Lipšćanskim łučinowym lěsu lepiła. Tři žony a dwaj mužej běchu wjace hač 50 kilogramow kobołka wuryli. Jich wočakuje chłostanje. Pyšny kobołk je woblubowana rostlina, smě pak so jenož w snadnych mnóstwach žnjeć.
Vatikan (B/SN). Anglikanska biskopka Jo Bailey Wells je kardinalnej radźe we Vatikanje wospjet wo „nazhonjenjach ze swjećiznu žonow w jendźelskej cyrkwi rozprawjała, a bamž a jeho poradźowarjo su kedźbliwje připosłuchali“. Po jeje měnjenju bě bamž Franciskus na minjenym posedźenju spočatk februara diakonatej žonow wotewrjeny.
Metropolita wupokazali
Tallinn (B/SN). Hłowa ortodoksneje cyrkwje w Estiskej, metropolit Eugenij Rešetnikow, je wospjet rusku wójnu přećiwo Ukrainje zjawnje wusprawnjał. Knježerstwo Estiskeje je tuž metropolita nućiło, kraj wopušćić. Dowolnosć přebywanja w Estiskej je za 66lětneho staćana Ruskeje 6. februara wotběžała a njebu podlěšena. Metropolit Eugenij pak wostanje dale hłowa tamnišeje cyrkwje.
Přichod měšnistwa
Kijew (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj je spokojny z Mnichowskeje wěstotneje konferency wotjěł. „Naš ukrainski wid na globalne wuwiće su partnerojo na europskej runinje podpěrowali“, rjekny Zelenskyj w swojim wšědnym widejowym poselstwje. W rozmołwach běchu jemu w Mnichowje stajnje zaso podpěru w boju přećiwo ruskim nadpadnikam přilubili, wón rjekny. Połoženje na frontach pokazuje, „zo dyrbi bój přećiwo Ruskej dale hić“.
Wuradźuja z von der Leyen
Berlin (dpa/SN). Předsydstwo CDU je dźensa dopołdnja w Berlinje zhromadnje z prezidentku komisije EU Ursulu von der Leyen wuradźował. Wobkedźbowarjo wočakowachu, zo rěča mjez druhim wo móžnej dalšej dobje zastojnstwa von der Leyen na čole komisije EU. Předsydstwo CDU dyrbi ju europskej stronskej swójbje EVP formelnje jako kandidatku namjetować. Doba namjetowanja móžnych kandidatow so srjedu skónči.
Putin: Ukraina přewšo wažna
Mnichow (dpa/SN). Palestinski ministerski prezident Mohammed Schtaje je mjezynarodne statowe zhromadźenstwo namołwjał, zdźěłać program za nowonatwar ćežko zničeneho Gazaskeho pasma. „Trjebamy Marshallowy plan za Gazaske pasmo“, rjekny Schtaje powěsćerni dpa na kromje Mnichowskeje wěstotneje konferency. Plan měł tři dźěle wobsahować: Nuzowu pomoc, twar bydlenjow a wožiwjenje hospodarstwa. „Wěmy z wobrazow satelitow, zo je 45 procentow wšeho Gazaskeho pasma zničenych. To rěka 281 000 dospołnje abo zdźěla zničenych bydlenjow.“ Spěšne porjedźenje by hižo w běhu někotrych tydźenjow abo měsacow móžne było. „To rěka, zo trjebamy za to tójšto pjenjez.“ Zhromadnje z UNO tuchwilu přepytuja, kak móhli najwjetšej nuzy wotpomhać, wón rjekny.
Ministerski prezident Israel warnowaše, wojersku ofensiwu rozšěrić a hišće wjace ciwilistow wućěrić. Ludźo trjebaja nuznje dalše pomocne srědki, kaž tež milinu, wodu a bencin. „Wšo tole Israel ze swojim wójskom dotal blokuje.“