Fenki mudrje zasadźeć

Donnerstag, 22. Oktober 2020 geschrieben von:
Zo spyta čłowjek swoje pjenjezy najefektiwnišo zasadźeć, zo by prawje wjele wuno­ška z nich měł, je normalne. To tež na komunalnym polu hinak njeje, wšako dyrbja sej tež města a gmejny dwójce přemys­lić, na kotre wašnje swoje fenki zasa­dźeja. Rjany přikład za to maš nětko w Chrósćicach. Tam dźě je gmejna w na­lě­ću 250 000 eurow ze sakskeho wubě­dźo­wanja Simul+ dóstała. Z tejle sumu žno móžeš něšto započeć. Hišće wjace wuskutkuješ, hdyž wužiwaš ju jako swójski podźěl při najwšelakorišich projektach, za kotrež so wo spěchowanske srědki prócuješ. Tak přida gmejna nětko 28 000 eurow za nowu krjepjensku připrawu na Chróšćanskim sportnišću. Tamny dźěl cyłkowneje sumy 68 000 eurow dóstanu na přikład ze sportoweho spěchowanja. Na te wašnje su swójski podźěl takrjec wjace hač po­dwojili. Hdyž tež ze zbywacymi dobyćerskimi pjenjezami takle mudrje wobchadźeja, budu na dobro gmejny tójšto zeskutkownić móc. Marian Wjeńka

To a tamne (22.10.20)

Donnerstag, 22. Oktober 2020 geschrieben von:

Zhubjenu mólbu w bydlenju susodki namakała je wopytowarka New Yorkskeho Metropolitan Museum. Žona bě sej tam wustajeńcu ameriskeho wuměłca Jacoba Lawrenca (1917–2000) wobhladała a zwěsćiła, zo so mólba susodki perfektnje k tematice hodźi. Wona móžeše susodku přerěčeć, so z muzejom skontaktować. Fachowcy jej wobkrućichu, zo je wobraz, kotryž 60 lět w bydlenju žony wisaše, dźěl serije Lawrenca a jara drohotny.

Swoju mandźelsku na awtodróhowym parkowanišću zabył je Norwegčan nje­daloko Göttingena. Žona bě so z toalety wróćiła a dyrbješe zwěsćić, zo je muž ze synom hižo wotjěł. Swójba bě ze Španiskeje po puću domoj. Připadnje přitomny cłownik so wo žonu staraše a informo­waše policiju. Zastojnicy awto 50 kilometrow dale zadźeržachu. Muž a syn twjerdźeštaj, zo žona na zadnjej ławce awta spi.

Söder za jednotne směrnicy

Mittwoch, 21. Oktober 2020 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Bayerski ministerski ­prezident Markus Söder je swoje žadanje za wjace cyłoněmskimi prawidłami w boju přećiwo koronawirusej potwjerdźił. W sćelaku ZDF sej nawoda CSU dźensa žadaše, zakoń za škit před infekcijemi aktualnemu wuwiću pandemije přiměrić. „Wažne je, zo nimamy jenož rozdźělne regionalne koncepty, ale zo jednamy tež po cyłoněmskich směrnicach“, wón rjekny. Federalizm w Němskej je w zwisku z pandemiju „swoje mjezy“ docpěł, wón rjekny.

Wobmyslenja k studiji

Berlin (dpa/SN). Předsyda zwjazka kriminalnych zastojnikow Němskeje, Sebastian Fiedler, ma zasadne wobmyslenja přećiwo studiji k rasizmej w rjadach policije po předstawach zwjazkoweho nutřkowneho ministra Horsta Seehofera (CSU). „Poprawom dyrbjał minister problem wopisować a wědomostnikam přepytowanje přewostajić“, rjekny Fiedler w rańšim magacinje ZDF. Minister bě přepytowanju přihłosował, zdobom pak na přiběracy dźěłowy ćišć zastojnikow pokazał, kiž měli tohorunja přepytować.

Material asteroida brała

Do jutřišich nowych tarifowych jednanjow za zjawnu słužbu su dźěłarnistwa a při­stajeni dźensa ćišć na dźěłodawarjow hišće raz zwyšili. Kaž tule w Erfurće złožichu přistajeni zjawneje słužby we wjacorych zwjazkowych krajach swoje dźěło. Dźěłarnistwo ver.di žada sej 4,8 procentow wjace mzdy. Foto: dpa/Martin Schutt

W EU so na reformu ratarstwa dojednali

Mittwoch, 21. Oktober 2020 geschrieben von:
Luxemburg (dpa/SN). Čłonske staty EU su so na reformu ratarskeje politiki dojednali. Zwjazkowa ministerka za ratarstwo Julia Klöckner (CDU) rěčeše dźensa rano w Luxemburgu po nimale dwaj dnjej trajacych jednanjach wo „změnje systema“. Dojednanje je po jeje słowach dopokaz, zo je móžno, ratarstwo hišće bóle na wobswětoškitne směrnicy nastajić a při wšěm zastaranje ludnosće ze žiwidłami zaručić. Europska unija chce ratarjow pohnuć, produkciju po ekologiskich zasadach organizować. Za to móhli ratarjo wosebite premije dóstać. Tak chcedźa wobswětej a klimje přichilene ratarstwo atraktiwniše sčinić. Němska chce za to jednu miliardu eurow přewostajić.

Komuny žadaja sej jasnosć ćěkancow dla

Mittwoch, 21. Oktober 2020 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Po zetkanju ze zwjazkowej kanclerku Angelu Merkel (CDU) žadaja sej komuny spěšne přiwzaće „snadneje ličby wosebje potrjechenych ćěkancow“ z grjekskich lěhwow. Tole drje europski migraciski problem njerozrisa, rjekny Christoph Landscheidt, wiceprezident zwjazka městow a komunow nowinarjam. „Tola tutón signal čłowjeskosće dyrbjał Zwjazk we wothłosowanju z krajemi a zwólniwymi městami a gmejnami zmóžnić.“ Nětko chcedźa so spěšnje wo kontingentach ćěkancow dojednać. Jako přikład mjenowaše Landscheidt dźěći a młodostnych kaž tež chorych a zranjenych. Merkel bě wčera z komunalnymi politikarjemi wo ćěkancach rěčała.

Ruska ke kompromisam zwólniwa

Mittwoch, 21. Oktober 2020 geschrieben von:

Moskwa (dpa/SN). W zwadźe wo podlěšenje poslednjeho wulkeho atomoweho zrěčenja wo wotbrónjenju z USA je Ruska ke kompromisam zwólniwa. Moskwa je wčera přilubiła, zo chcyła ličbu nuklearnych rozbuchadłow lěto dołho na dźensnišim stawje zachować. Dyrbjeli-li so zrěčenje wo najprjedy raz dwanaće měsacow podlěšić, by Ruska tutomu politiskemu zawjazkej přizwoliła, zdźěli wonkowne ministerstwo w stolicy Moskwje. Tole pak je jenož potom móžno, hdyž USA „žane přidatne žadanja njestajeja“.

Tak mjenowane zrěčenje „New Start“ z lěta 1991 wo wobmjezowanju jadrowych bróni spočatk februara wuběži. Ruski prezident Wladimir Putin bě minjeny pjatk namjetował, zrěčenje bjez wuměnjenjow wo dalše lěto podlěšić. Tutón čas měł so po předstawach ruskeho prezidenta za dalše jednanja wužiwać. USA namjet hnydom wotpokazachu a sej žadachu, zo měła Ruska ličbu atomowych rozbuchadłow „zamjerznyć“. Přizwolenje Putina maja wobkedźbowarjo w Moskwje za poražku ruskeho prezidenta.

Swět so zasadnje změnił

Mittwoch, 21. Oktober 2020 geschrieben von:
Dopominam so hišće derje, kak mi huškaše, jako lěta 1991 prezident USA George Bush a sowjetski „prezident“ Michail Gorbačow za tehdyši čas historiske zrěčenje wo atomowym wotbrónjenju a wo wobmjezowanju atomowych bróni podpisa­štaj. Strach, zo wšitcy zhromadnje w atomowej wójnje zahinjemy, bě naraz trochu snadniši. Derje wědźo, zo składy atomowych bombow dosahaja, naš swět wjacore razy rozbuchnyć, čujach so tola wolóženy, dokelž běštej so najwjetšej atomowej mocy swěta najebać zymnu wójnu do­jednałoj, zo chcetej radšo žiwej wostać. 30 lět pozdźišo je so swět zasadnje změnił. Prezident USA Donald Trump stajnje zaso dopokazuje, zo so mjezynarodnych zrě­čenjow wohlada. Prawidłowne styki mjez USA a Sowjetskim zwjazkom, kotrež za čas zymneje wójny tomu zadźěwachu, zo tola něchtó na wony čerwjeny knefl tłóči, hižo njeeksistuja. Nadźijam so, zo je sej ­Trump znajmjeńša instinkt přežiwjenja wobchował. Marko Wjeńka

Köpping so korony dla starosća

Mittwoch, 21. Oktober 2020 geschrieben von:

Dalše wobmjezowanja zjawneho žiwjenja w někotrych kónčinach

Kamjenica/Drježdźany (dpa/SN). W Sakskej maja wot najnowšeho štyri rizikowe kónčiny koronawirusa dla. Po tym zo běchu Rudnohórski wokrjes hižo minjeny tydźeń jako tajki zastopnjowali, přińdźeštej mjeztym hišće Zhorjelski a Budyski wokrjes a město Kamjenica k tomu. Nawoda strowotniskeho zarjada třećeho najwjetšeho města Sakskeje, Harald ­Uerlings, mjenowaše wuwiće „přičinu k starosćenju“.

To a tamne (21.10.20)

Mittwoch, 21. Oktober 2020 geschrieben von:

Kanadiske městačko Asbestos (asbest) chce so po woli wobydlerjow na Val-des-Sources (Dolina žórłow) přemjenować. Něšto wjace hač połojca wobydlerjow města w prowincy Quebec je so při woprašowanju za nowe mjeno rozsudźiła. Měšćanska rada bě přemjenowanje nastorčiła, dokelž stare mjeno inwestorow wottrašuje a městu skerje škodźi. Město 170 kilometrow wuchodnje stolicy Montreala běchu po surowiznje pomjenowali, kotruž tam lětdźesatki wudobywachu.

Swój posledni wustup před přihladowarjemi změje Němski telewizijny balet 31. oktobra. Wulku rozžohnowansku show sćelak MDR wusyła. Ćěleso běchu 1962 w NDR załožili. Wuměłcy wustupowachu prawidłownje we wusyłanju „Kotoł pisaneho“. Kónc lěta balet, 58 lět po jeho załoženju, rozpušća. Zamołwići běchu tole w februaru wobzamknyli.

Neuheiten LND