Na festiwalu w Danskej byli
Pjatk, 7. julija 2023
SERBSKE NOWINY – KÓNCTYDŹENSKA PŘIŁOHA
Hižo štwórty raz su sej serbscy młodostni pod nawodom Serbskeho młodźinskeho towarstwa Pawk na lětuši Roskilde-festiwal dojěli. To je jedyn z najwjetšich hudźbnych festiwalow w Europje, něhdźe 130 000 ludźi je tam přitomnych. Headliner bě lětsa Kendrick Lamar, tež Eminem, Cardi B a Gorillaz běchu w zašłych lětach live na jewišću. A to samo darmotnje! Přetož Serbja su dźěl wulkeje skupiny 30 000 dobrowólnych, kiž so wo to staraja, zo wostanje Roskilde ekologiski a socialny. Tak dźiwaja tam wosebje na škit přirody a wuhotuja festiwal z tójšto socialnymi a zhromadnymi akcijemi. Serbja su hromadźe z danskim mjeńšinowym młodźinskim towarstwom GFU za wobhospodarjenje zastawkoweje stacije zamołwići. Tu přiwzaja bleše, tyzy
a nopaški, rjaduja je a zastawk wupłaća. Za to běchu lětsa prěni raz tež wulku zastawkowu mašinu skazali.
Tež klětu chce so Pawk zaso na Roskilde podać a přeproša wšitkich, sej najwjetši hudźbny festiwal sewjerneje Europy lubić dać.
To budźe wot 29. junija hač do 6. julija 2024. Jakub Wowčer
100 lět sport w Delanach
Wjacore sta hosći pobychu kónc tydźenja w Ralbicach na jubilejnym swjedźenju „100 lět sport w Delanach“. Nimo tójšto turněrow za dźěći hrajachu sobotu delanscy młodostni hromadźe ze staršimi přećiwo wubrance ze Spalenych Pořic – to su čěscy přećeljo. Hra skónči so 3:2 za hosći.
W samsnym času wubědźowachu so wolejbulowe mustwa w pěsku wo pokal. Njedźelu popołdnju hraješe potom Serbske mustwo přećiwo tamnišemu prěnjemu mustwu kaž tež teamej z něhdyšich hrajerjow Sokoła. Mały turněr doby prěnje mustwo Sokoła Ralbicy/Hórki. Poslednja hra njedźelu nawječor běše žónska kopańca. B-młodostni z Biskopic hrajachu přećiwo žonam ze Złeho Komorowa. Młode koparki hru z 0:4 přěhrachu.
Tež nowe mjeno nětko stadion w Ralbicach ma. Tón nosy napis „Stadion Jurij Frencl“. Nimo toho pokazachu so koparjo Ralbičanskeho 1. mustwa w nowej „jubilejnej“ sportowej drasće. Na njej je prěni raz
w stawiznach delanskeho sporta serbskorěčny napis „Štó, hdyž nic my!?“ Kosntantin Hrjehor
321´´Ke klasiskej a modernej dujerskej hudzbje swjecili „Krass ...
2
1
´
´
Ke klasiskej a modernej dujerskej hudzbje swjecili
„Krass Brass“ rěkaše spočatk junija w Hórkach. Swjedźeń zwjazuje młodu a staršu generaciju w zahoritosći k dujerskej hudźbje.
Po tym zo běchu Chróšćanscy muzikanća swjedźeń popołdnju zahajili, smědźeše so publikum tohorunja na kapału Horjany wjeselić. Po nich hrajachu studenća wysokeje šule za hudźbu w Drježdźanach, tak mjenowani „Balkaneros“. Na wšelakich blachowych dujerskich instrumentach a na saksofonach 16čłonowski rytmusowy cyłk publikum wot spočatka sem sobu storhny.
Po krótkej přestawce slědowaše wustup skupiny „Brasswoofer“ z Hannovera. Urban-brass a hiphop-brass stej hudźbnej směraj, kotrymajž so skupina wosebje wěnuje. Wotměnjawy program wuklinča z DJjom „KrassBrass-Plattendreher“. Jeho hudźba je miks mjez klasiskej dujerskej hudźbu a technostilom. Organizatorojo swjedźenja Syman a Fabian Hejduška kaž tež Jakub Langa su z cyłkownym wotběhom zarjadowanja přewšo spokojom. tekst a fota: Jan Bogusz
Serbski hiphopowy album a party Serbska hiphopowa trójka Nowa Doba, ...
3
2
1
Nowa Doba – Stara Šula – Hiphop-album
„Słyš, ludo serbski, nowa doba kiwa!“, přiwoła młoda skupina Nowa Doba swojemu připosłucharstwu a čitarstwu. Florian Kießlich (FloJ), Pětr Dźisławk (Lil Handrij) a Syman Hejduška (SMAN) su 13 nowych titlow, zdźěla starše spěwy (sampling) wužiwajo, za prěni serbski hiphop-album produkowali. Podpěrali su jich při tym spěwarka Greta Čórlichec, skupiny Trojozynk, Přezpólni a Wólbernosće, rěčnik Beno Bělk a mnozy dalši. Nastała je hudźbnje a tematisce pisana zběrka, kotraž swědči wo sylnym serbskim sebjewědomju młodych rapperow, wo načasnej, do přichoda pokazowacej hudźbje, ale tež wo česćownosći napřećo staršim hudźbnikam-mištram.
Njech su tu mjenowani Günther Šwjentek, Rüdiger Fournee a Měrćin Weclich.
© Załožba za serbski lud
wudawaćel: skupina Nowa Doba
płaćizna:14,90 €
A štóž chce sej skupinu live naposkać, njech poda so sobotu na folklornym festiwalu w Chrósćicach na Zahrodnikec dwór. Tam Nowa Doba w 22.30 hodź. wustupi.
48hodzinska akcija
Pjeć šulerkow 7. lětnika z Ralbic je zhromadnje ze šulskej socialnej dźěłaćerku wotpadkowe sudobja pomolowało a do nich kwětki nasadźało, kotrež nětko šulski dwór pyša.
Wotrowscy młodostni su rumnosće w młodźinskim klubje renowěrowali.´Mjez něhdźe 900 wobdźělnikami 48hodźinskeje akcije spočatk junija běchu tež mnozy serbscy młodostni. Najwšelakoriše powšitkownowužitne, ekologiske, socialne a kulturne projekty su woni we wobłuku tutoho projekta zwoprawdźili. Tak na přikład wobnowichu abo porjeńšichu hrajkanišća, ławki, fasady abo busowe zastanišća.
Cyłkownje bě to přibližnje 21 600 hodźin čestnohamtskeho dźěła, kotrež su młodostni a jich pomocnicy bjezpłatnje za komuny wukonjeli. Wobličene z minimalnej mzdu wučinja to něhdźe štwórć miliona eurow.
Wulka mjerwjeńca při wodźe
Hosćo zbliska a zdaloka přichadźeja na wočerstwjenišćo při Budyskim spjatym jězoru
To jedne je fakt: Hłód tradać na wočerstwjenišću při Budyskim spjatym jězoru cyle wěsće nichtó njetrjeba. Zo bychu potrěbnosćam wopytowarjow hišće bóle wotpowědowali, su někotři předewzaćeljo swoje zakuskowe poskitki w nětčišej sezonje samo hišće rozšěrili. Jedyn přikład maš při krosnowanskej zahrodźe. Tam wočakuja hosći w chětro wutwarjenym wobłuku zakuskow nimo šnicla a pomazki z pječenju nětko mjez druhim pelmenije a mnohe dalše jědźe.
Pólna kuchnja na přibrjóžnej promenadźe, kotruž Doriet a Karl-Heinz Koban wobhospodarjataj, słuša k pućrubarjam zastarowanja z jědźu a napojemi při spjatym jězoru. Wot lěta 2005 přichadźeja tam ludźo rady na jaknu poliwku z gulašoweje kanony, kotraž hišće ze zestawy Narodneje ludoweje armeje pochadźa. „Hrochowu poliwku sej wopytowarjo tohorunja chwala“, Kobanec mandźelskaj potwjerdźataj.
Radnicu w Barlebenje pyša „Njebjeske wrota“
Zornowcowa skulptura z Njebjelčic, zhotowjena w Miłočanskej skale, je dar wjelelětnym přećelam w Barlebenje
Ručež je Robert Alger w Njebjelčanskej gmejnje po puću, so jemu mnohe durje wotwěraja. Tu sej z hospodarjom piwo popřewa, tam zaso přez płót z hospozu bjesaduje. Z tajkich zetkanjow, z kotrychž wón dušinje a duchownje čerpa, wuwiwa akademiski rězbar ze susodneje Čěskeje mocy za swoje wuměłske twórby. Tak tež za „njebjeske wrota“, kotrež steja mjeztym trochu dlěje hač měsac w Njebjelčanskej partnerskej gmejnje Barleben. „Mysl za skulpturu sym njedaloko žórła Łobja zrodźił. Wottam wjedźeše mje puć do Miłočanskeje skały, z kotrejež zornowc pochadźa. Nětko steja symboliske wrota w Barlebenje njedaloko srjedźneho Łobja. Kajki to připad!“, Robert Alger powěda. Wobhladowar twórby rozumi poměrnje spěšnje jeje symboliku, zwobraznjacu přećelstwo mjez gmejnomaj.
Zwjazowace Łobjo
Dźěłać tam, hdźež druzy na dowolu přebywaja 4. dźěl a kónc
Sym Jadwiga a dźěłach lěto w Grjekskej. Loni kónc měrca požadach so pola organizacije DJiA wo to, wukonjeć dobrowólne socialne lěto. Cyły projekt na kupje Rhodos bě němska žona Rose Pakakis organizowała.
Chětro pozdźe rozsudźich so po maturje za dobrowólne socialne lěto. Poprawom je z wašnjom, so lěto do toho za to rozsudźić a za prawej organizaciju pytać. Mějach zbožo, dóstach městno na grjekskej kupje. Rhodos je kupa słónca. Wjetšinu lěta mějachmy słónčne dny, a w zymje je so tež raz sněžiło. Ale to běše jónkrótny fenomen. To bě prěni sněh po 35 lětach.
Ze stawiznami kónčiny so zwjazany čuje
Hermann Fuchs z Delnjeje Frankskeje je towaršnostny nadawk přewzał a minjene 25 lět Minakałski hród ponowjał
Tež dźensa je Minakałski hród ze wšěch stron wot wody wobdaty a steji na dubowych stołpach. Prawdźepodobnje bě južna wěža twarjenja w lěće 1302 jako prěnja nastała. Krok po kroku wobsedźerjo hród dale rozšěrjachu. Wot lěta 1998 jón Hermann Fuchs wobsedźi a je tam mjeztym wjele zeskutkownił.
Ležownostne mjeno a pomjenowanje kultury
Njedawno zakónčena wustajeńca w Muzeju Budyšin wěnowaše so starožitnemu rownišću na Wowčej horje w Delnjej Kinje. W tutym zwisku pokaza so z archiwalijemi měšćanskeho archiwa na to, zo so hižo 1826 prěnje namakanki zapisachu. Tehdom zapisachu jich po starym ležownostnym mjenu „In den Lehden“. Tole mje pohnuwa so z tutym ležownostnym pomjenowanjom rozestajić:
Ležownostne pomjenowanje (pólne mjeno) „Lehden“ wotpowěduje staremu serbskemu „lědo“ (delnjoserbsce) resp. „lado“ (hornjoserbsce) za pustu, njepłódnu zemju, štož so wězo z wužiwanjom jako wowče pastwišćo derje hodźi. Za městnostne mjeno Lehde/Lědy w Delnjej Łužicy poda Ernst Eichler w druhim zwjazku knihi „Slawische Ortsnamen zwischen Saale und Neiße“ wotpowědne rozjasnjenja a kedźbliwje na to pokaza, zo wobsteji wobsahowa přiwuznosć k němskemu zapřijeću.
