To a tamne (05.08.20)

Mittwoch, 05. August 2020 geschrieben von:

Psyče howno na čriju je so w Saksko­Anhaltskej wo bijeńcu młodeho porika w awće postarało. Krótko do wotjězda bě 23lětna mylnje do hromadki stupiła. Po tym­ zo bě so do awta sydnyła, dóńdźe k zwadźe z 32lětnym šoferom. Po wer­balnym rozestajenju wza žona črij a bi­ješe z nim muža. Na to so wobaj biještaj. Hakle policisća móžachu zwadu skónčić. Wobaj mataj nětko ze skóržbu ranjenja ćěła dla ličić.

Z kosćemi mandźelskeho we wačoku su Armenjanku na Mnichowskim lětanišću zadźerželi. Žona bě po puću z Grjekskeje do swojeje domizny, zo by lěta 2008 zemrěty mandźelski tam swój posledni wotpočink nadešoł. Zastojnicy cła, lě­karka a statny rěčnik pak njemóžachu žane přeńdźenja zwěsćić a su 74lětnej dowolili, z powostankami mandźelskeho do Kawkaza dale jěć.

Kühnert zastojnstwo spušći

Dienstag, 04. August 2020 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy předsyda mło­dźinskeje organizacije Juso Kevin Küh­nert chce swoje zastojnstwo dočasnje spušćić a klětu za zwjazkowy sejm kan­didować. 31lětny na zwjazkowym kongresu kónc nowembra wotstupi, rěčnica SPD potwjerdźi. Kühnert, kiž je zdobom městopředsyda SPD, chcył klětu nazymu w Berlinskim Tempelhofje-Schönebergu za wólby zwjazkoweho sejma nastupić.

Kral Španisku tajnje wopušćił

Madrid (dpa/SN). Bywši španiski kral Juan Carlos je kraj tajnje wopušćił. Po informacijach medijow je 82lětny nan krala Felipy VI. hižo minjeny kónc tydźenja wupućował. Španiska justica přećiwo Carlosej korupcije dla přepytuje. W skandalu dźe wo płaćenje wobtykanskich pjenjez při twarje železniskeje spěšnočary w Sawdi-Arabskej přez španiski konsorcij lěta 2008. Tehdy bě Juan Carlos wot Sawdičanow pječa sto milionow dolarow dóstał. Jako kral bě wón hač do 2014 před přesćěhanjom škitany.

Witaja cofnjenje wojakow USA

Italski ministerski prezident Giuseppe Conte je so wčera na poswjećenju noweho awtodróhoweho mosta w Genuwje dźě­ła­ćerjam za dobre dźěło z awtogramom na nahłowniku dźakował. Nowy móst steji na městnje stareho z mjenom „Morandi“, ­kotryž bě so 14. awgusta 2018 zwjezł a 43 ludźi do smjerće storhnył. Foto: dpa/Attili/Ho Chigi Press Office

Lambrecht za demonstracije

Dienstag, 04. August 2020 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa justicna minister­ka Christine Lambrecht njeje ­za to, protestne demonstracije přećiwo wobmjezowanjam koronawirusa dla w nuzy wot wšeho spočatka zakazać. „Mam za jara wažne, zo su demonstra­cije zaso móžne a zo smědźa tam ludźo swoje měnjenje k aktualnej po­li­tice knježerstwa w koronakrizy swobodnje a zjawnje zwuraznić“, rjekny politikarka SPD časopisej Spiegel. Wědome ranje­nje předpisow korony dla přez demon­strantow pak je za nju „zamylace a nje­akceptabelne“. W Berlinje bě minjenu sobotu­ 17 000 ludźi přećiwo wob­mje­zo­wanjam korony dla na dróhu šło. Na kóncu bě jich 20 000 wobdźělnikow, kotřiž njedźiwachu na wěstotny wotstawk a njemějachu škitny nahubnik. Policija je demonstraciju rozpušćiła.

GEW: Start šule „wulke riziko“

Dienstag, 04. August 2020 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Předsydka dźěłarnistwa za wobłuk kubłanje GEW Marlis Tepe widźi wulke problemy nastupajo zahajenje normalneje šulskeje wučby. „Šule wote­wrěć je wulke riziko“, rjekny Tepe Passauskim nowinarjam. Wšitcy wobdźěleni měli jara kedźbliwi być a wěstotny wotstawk dodźeržeć. Přiwšěm je „zasadnje derje“, zo w šulach dale dźe a zo móža dźěći a młodostni zaso tam wuknyć. Tepe­ pak kritizuje, zo njejsu kubłanišća na nowu situaciju přihotowane, dokelž nimaja wotpowědne informacije. Strowotniske zarjady bychu jich hygienowe plany pruwować dyrbjeli. Tež z digitali­zaciju na mnohich šulach hišće klaca.

Sakska: Dowolnicy na test!

Dienstag, 04. August 2020 geschrieben von:

Prěnje centrumy na lětanišćomaj w Drježdźanach a Lipsku/Halle

Drježdźany (dpa/SN). Sakska poruča wšitkim nawrótnikam z wukrajneho dowo­la, na koronawirus so testować dać. Na lětanišćomaj w Drježdźanach a Lipsku/Halle su wčera testowe centrumy oficialnje dźěłać započeli. Hižo minjeny kónc tydźenja mějachu pućowacy składnosć, so na móžnu infekciju přepru­wować dać. Při tym bě wšojedne, hač přińdźechu z rizikoweje kónčiny abo nic. W Lipsku bě wuslědk za třiwosobowu swójbu po­zitiwny, zdźěli Klaus Heckemann, šef předsydstwa zjednoćenstwa kasowych lěkarjow w Sakskej, na nowinarskej konferency na Drježdźanskim lěta­­nišću. W Drježdźanach bě so wot pjatka do njedźele 500 pućowacych testować dało, w Lipsku wšědnje něhdźe 300.

Wopyt radšo přetorhnył

Dienstag, 04. August 2020 geschrieben von:
Lesbos (dpa/SN). Sewjerorynsko-westfalski ministerski prezident Armin Laschet (CDU) je wopyt w přepjelnjenym lěhwje ćěkancow Moria na grjekskej kupje Lesbos z wěstotnych přičin přetorhnył. Laschet chcyše sej nimo kontejneroweho wobłuka poprawom tež tak mjenowany dźiwi dźěl zwonka lěhwa wobhladać. Šef wěstotnych mocow pak Laschetej chutnje wotradźeše, po tym zo běchu so tam skupiny ćěkancow z Afghanistana a Afriki zhromadźili a „Free Moria“ wołali. Lěta 2015 w něhdyšim wojerskim objekće zarja­dowane lěhwo migrantow je z wjace hač 14 000 ćěkancami najwjetše w Europje a dospołnje přepjelnjene.

To a tamne (04.08.20)

Dienstag, 04. August 2020 geschrieben von:

Z wjace hač 3,5 promilemi alkohola w kreji je sej wodźer wosoboweho awta při tankowni w bayerskim Regensburgu wusnył. W awće bě hišće dźewjećlětny syn šofera. Přistajeny bě policiju wołał, dokelž so boješe, zo chce muž po tan­kowanju bjez zapłaćenja wotjěć. Jako zastojnicy přijědźechu, tón za wodźidłom sedźo spaše. Jězbnu dowolnosć alkohola dla žanu njeměješe. Muža dowjezechu do chorownje, hólca domoj k maćeri.

Dźakowano hoberskemu SOS-znamjenju w pěsku su třoch zhubjenych płachtakowarjow na móličkej kupje w zapadnym Pacifiku našli. Wobsadka awstralskeho wojerskeho lětadła bě pismo wuhladała. Za mužemi běchu hižo tři dny pytali. Prawdźepodobnje su so ze swojim sydom metrow dołhim čołmom zabłudźili. Pozdźišo jim bencin wuńdźe. Z helikoptera su jich mjeztym zastarali.

Namołwja swět k přewrótej

Montag, 03. August 2020 geschrieben von:

Vatikan (B/SN). K towaršnostnemu přewró­tej namołwja kardinal Gualtiero Basset­ti, předsyda italskeje biskopskeje konferency, hladajo na koronakrizu. Na Božej mši w Romje wón rjekny: „Pak docpěje­my nětko sprawniši swět, abo dožiwi­my jako njewuznamni statisća mrěće našeje ciwilizacije.“ Katolskich wěriwych napomina Bassetti „k wjetšemu angažementej. W krizy trjebamy ludźi, kiž stanu so z posołom Chrysta.“

Biografiju Scheipersa wudał

Essen (B/SN). Joachim Seeger, teologa a historikar z Poruhrskeje, je na Bratislavskej Universiće swj. Hilžbjety spisał doktorske dźěło wo biografiji fararja Herrmanna Scheipersa (1913–2016). Wědomostnik rysuje žiwjenje a skutk ně­hdyšeho měšnika w biskopstwje Drježdźany-Mišno jako přisłušnika „mjeńšiny tych Němcow, kotřiž nacionalsociali­stiski a po tym komunistiski režim cyle jednorje njewotpokazachu, ale so jemu aktiwnje wobarachu“. Hromadźe ze zbóžnym Alojsom Andrickim tradaše Scheipers wot lěta 1941 w koncentraciskim lěhwje Dachau.

Za swobodu měnjenja

Kongres FUEN přestorčeny

Montag, 03. August 2020 geschrieben von:

Flensburg/Berlin (SN/JaW). Federalistiska unija europskich narodnych mjeńšin (FUEN) je swój lětuši kongres wotprajiła. To wobkrući na naprašowanje projektowy koordinator w Berlinskim běrowje FUEN Arvid Martens.

Kaž koordinator Martens dale rozłoži, chcychu kongres pola Słowjencow w italskim měsće Gorizia wot 15. do 17. oktobra přewjesć. „Trajaceje koronapande­mije dla pak je so FUEN rozsudźiła jón wo lěto přestorčić. Nětko planujemy zarjadowanje klětu w Goriziji.“

Jako narunanje přewjedu lětsa delegatnu zhromadźiznu w Berlinje. Wšako maja čłonske towarstwa FUEN „dźěławosć zwjazka bilancować, a dyrbja tež dalše nadawki spjelnić, kotrež su by­tostne za towarstwo, zo by dźěłakmane wo­sta­ło“, Arvid Martens rozjasni. Tak chcedźa na kóždy pad dźěłowe rozprawy swojich­ wuběrkow wo skutkowanju minje­neho lěta słyšeć. Planowane tež je najwaž­niše dokumenty a rezolucije schwalić. „Wulkich rozmołwnych a diskusijnych kołow, kajkež hewak z kongresow FUEN znajemy, wšak so pandemije dla lětsa wzdamy.“

Neuheiten LND