To a tamne (21.04.20)
Koronapandemije dla su lětušu, mjeztym 50. „pride“-paradu, w New Yorku wotprajili. Hoberska party, na kotrejž stajnje w juniju na prawa homoseksualnych skedźbnjeja, njehodźi so tónkróć přewjesć, kaž tamniši wyši měšćanosta Bill de Blasio zdźěli. Na tym tež „historiski wuznam“ 50. razu ničo njezměni, wón rjekny. Parada dopomina na namócnosće mjez homoseksualnymi demonstrantami a policiju 1969 w New Yorku.
„Lěpje hač ničo“ mjenuje sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) namjet, hry zwjazkoweje koparskeje ligi w nuzy tež bjez přihladowarjow přewjesć. „Ludźo w Němskej so na koparske hry wjesela, ja tež“, rjekny wón nowinarjam. Bohužel njeje wjele sportowych družin tak móžnych. „Znajmjeńša kopańca nam wostanje.“ Wot 9. meje móhli so hry zaso wotměć.
Projekt z prěnimaj přinoškomaj w syći zahajeny
Berlin/Budyšin (SN/JaW). Za čas koronakrizy nastawa tu a tam tójšto noweho a kreatiwneho, předewšěm we wobłuku nowych medijow. Hakle njedawno móžachu tež zastupnicy organizacije Młodźina europskich narodnych skupin (MENS) digitalnu nowosć předstajić, kotraž ma tež serbski podźěl, kaž informuje Berlinski mjeńšinowy sekretariat.
Wozjewiła je MENS w interneće pod hesłom „MYnority MYsay!“ prěnjej dźělej podcasta. Nastała bě myslička wo tym, tajki podcast – tak mjenuja seriju přinoškow k słuchanju w interneće, kotrež móže sej wužiwar kóždy čas naposkać – na nazymskim seminarje młodźinskeho towarstwa 2018 we Wienje, rěka w zdźělence. Naposkać móža sej jej wšitcy na spotify pod: www.open.spotify.com/show/3C5xAhTBVP6wbb9KPQxiEz abo na Anchor.fm pod: www.anchor.fm/youth-of-european-nationalities. „Naš zaměr je, sej mysle a nowe ideje wuměnjeć kaž tež wuslědźić, što młodostnych narodnych mjeńšin inspiruje a zdobom tež nowe perspektiwy zeznawać“, praja młodostni MENS, kotremuž přisłuša tež Serbske młodźinske towarstwo Pawk, sami wo swojim projekće.
Bamž: Chudym krajam pomhać
Vatikan (B/SN). W Pětrowej cyrkwi w Romje je bamž Franciskus tradicionalne žohnowanje a generalnu absoluciju wšěm wěriwym na swěće wudźělił. W krótkim prědowanju wón zwurazni, zo spomina w tutym ćežkim času na chorych, zemrětych a jich přiwuznych. Koronapandemije dla žadaše sej wón chudym statam dołh spušćić. Bamž poprawom kóžde lěto jenož k hodam a k jutram wěriwych žohnuje, lětsa je wón přidatnje 27. měrca stupaceje mrětwy dla tute wosebite žohnowanje wudźělił. Přez livestream Vatikana je jutrońčku 31 000 přihladowarjow tomu sćěhowało.
Pomoc italskim chorownjam
Drježdźany (B/SN). Sakska krajna cyrkej podpěruje w boju přećiwo koronawirusej chorownje w Italskej z 15 000 eurami a namołwja k dalšim daram. Pjenjezy z fondsa za hnydomnu pomoc krajneje cyrkwje su předwidźane za škitnu drastu a za dychanske aparaty za chorownje w Bergamu, Genuwje a Neapelu. Z jałmožnu maja tež nastać dodatne intensiwno-medicinske městna za terapiju. Z tutej akciju reaguje krajna cyrkej na namołwu k jałmožnje lutherskeje cyrkwje w Italskej.
Zapokazanje biskopa Bilza
Postup w naležnosći zwjeselacy
Hižo někotre lěta spytaja zastupnicy mjeńšin zamołwitych politikarjow wo tym přeswědčić, tak mjenowany zakoń wo změnje mjena přisłušnikow narodneje mjeńšiny (Minderheitennamensänderungsgesetz) wobstejnosćam přiměrić. Nětko póčnje so něšto hibać.
Berlin (SN/JaW). Nastupajo reformu zakonja wo změnje mjenow so skónčnje něšto hiba. Zhromadna dźěłowa skupina zwjazkoweju ministerstwow za nutřkowne a domiznu, justicu a škit přetrjebarjow je minjeny štwórtk prěnje namjety za noworjadowanje mjenowaneho zakonja předpołožiła, kaž Berlinski mjeńšinowy sekretariat informuje.
Nětko zaso k lěkarjej
Berlin (dpa/SN). Dźěławi, kotřiž móžachu sej dotal telefonisce wobkrućić dać, zo su schorjeni, dyrbja wotnětka zaso k lěkarjej. Wotpowědne wuwzaćne rjadowanje koronapandemije dla wot dźensnišeho hižo njepłaći, kaž strowotniske ministerstwo zdźěla. Dźěłarnistwa a lěkarjo wšak běchu podarmo spytali strowotniskeho ministra Jensa Spahna (CDU) pohnuć, wuwzaćne rjadowanje podlěšić a telefoniske „choropisanje“ dale zmóžnić.
Wolij tak tuni kaž dołho nic
Singapur (dpa/SN). Płaćizny zemskeho wolija na aziskich wikach dale woteběraja. Barrel (159 litrow) wolija je so wo 3,59 dolarow na nětko 14,68 dolarow potuńšił a płaći tak mało kaž minjene 21 lět nic. Hłowna přičina je woteběracy zajim za wolij koronapandemije dla, kotraž bě swět wopřijacu hospodarsku krizu zawiniła. Tež prócowanja wodźacych wolij wudobywacych krajow, z masiwnym pomjeńšenjom wšědnje wudobywaneho mnóstwa płaćizny stabilizować, njejsu ničo wunjesli.
Wujednaja nowy poměr
Dźěłarnistwo: Matura šulam test za wulki start
Berlin (dpa/SN). Při maturitnych pruwowanjach, kotrež su so dźensa w Berlinje zahajili, ma po słowach dźěłarnistwa za kubłanje a wědomosć (GEW) škit strowoty wšitkich wobdźělenych w srjedźišću stać. Wěstotny wotstawk 1,50 metrow w šulach wšudźe dodźeržeć móhło po měnjenju Berlinskeho předsydy GEW Toma Erdmanna ćežko być. To płaći wosebje za pruwowanja z wjele šulerjemi, kaž dźensa we łaćonšćinje. „Maturitne pruwowanja su wulki test za cyłkowny start šulskeje wučby“, rjekny Erdmann minjeny pjatk w Berlinje. Potom budźe widźomne, kak realistiske plany scyła su. Berlinski senat bě připowědźił, wot 27. apryla šule krok po kroku zaso wotewrěć.
Z problemom při maturitnych pruwowanjach móhło być, Erdmann zwěsći, zo šule hišće njewědźa, kelko wučerjow maja k dispoziciji. Nimo toho njeje dokładnje znate, štó do rizikoweje skupiny słuša, na přikład wučerki a wučerjo ze wšelakimi staršimi chorosćemi.
Wikowarjo maja sami kontrolować
Drježdźany (dpa/SN). Sakski krajny šef dźěłarnistwa policije Hagen Husgen njeliči z tym, zo změja zastojnicy kontrolow škita za hubu a nós dla wjace dźěła. W prěnim rjedźe maja to wikowarjo sami zamołwić. „Njemyslu sej, zo je to naš nadawk, před kóždej kupnicu a wobchodom za twarske maćizny stać a wukaz pruwować“, wón potwjerdźa. Wobchodnicy pak smědźa při přeńdźenjach policiju kóždy čas zawołać. Wobmjezowanjow zjawneho žiwjenja dla dochadźa k mjenje wobchadnym njezbožam, demonstracije a zarjadowanja, hdźež maja zastojnicy často prezentni być, tohorunja njejsu. Tak su druhdźe zasadźomni.
Aktualna ličba na koronawirus schorjenych je so w Sakskej na mjeztym 4 277 (staw njedźelu) powjetšiła, štož je 37 padow wjace hač dźeń do toho. Kóždy dźeń popołdnju sakske socialne ministerstwo ličby aktualizuje. Mjeztym je 107 ludźi na chorosć Covid-19 zemrěło, štož je jedna wosoba wjace hač sobotu. Najwjac zemrětych maja we wokrjesu Rudne horiny. Cyłkownje su jich tam 31 wosobow.
Ludźo starosća so dowola dla
Wšelake wolóženja wotnětka płaćiwe – mjeza Čěskeje dale zawrjena
Berlin/Drježdźany (dpa/SN). Po měsacu raznych wobmjezowanjow koronawirusa dla płaća w Němskej wot dźensnišeho we wšědnym žiwjenju wšelake wolóženja. Tak smědźa wobchody z předawanskej płoninu hač do 800 kwadratnych metrow zaso wotewrěć. Zwjazkowe kraje nadrobnosće wšelako rjaduja. W někotrych šulerjo wotchadnych lětnikow nětko zaso w šuli wuknu. Po tym puću chcedźa předewšěm pruwowanja zaručić. W Berlinje a Braniborskej zahajichu dźensa maturitne pruwowanja.
Mjeztym wuhladaš w Němskej dźeń a wjace ludźi ze škitom před hubu a nosom. W Sakskej jón kóždy w busach, tramwajkach a při nakupowanju trjeba. Zwjazkowe knježerstwo porno tomu dale jenož „nuznje radźi“, tajki škit wužiwać. Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) chce přichodne dny ze zamołwitymi wo naležnosći wuradźować.
To a tamne (20.04.20)
Drogi na Facebooku poskićeli su třo młodostni w Kambodźi a maja nětko problemy z justicu. 20lětna bě swój „ice“ za „dobru płaćiznu“ dźewjeć eurow na pakćik poručała. Nimo toho wona na internetnej stronje zmužiće pokazowaše, kak drogi bjerje. Policija njeměješe za to scyła žane zrozumjenje a ju kaž tež tamneju dweju zaja. Zastojnikam młodostni rjeknychu, zo běchu sami „high“ byli, jako swoje poskitki do interneta stajichu.
Šćerk jako najwažniša tudyša twarska maćizna njeje w Němskej hižo dosahajcy k dispoziciji. Po tym zo běštej loni předewšěm Poruhrska a Hamburg potrjechenej, so problem zastaranja mjeztym tež na druhe kónčiny rozpřestrěwa, kaž w twarskej industriji zwěsćeja. Hrubeho pěska je drje w Němskej dosć, z přirodoškitnych přičin pak nowe pěskowe jamy lědma hišće přizwoleja.
Nowe naprawy
Drježdźany (SN). Sakske statne ministerstwo za socialne a towaršnostnu zwjazanosć je wčera wozjewjene powólnjenja korigowało. W aktualnej zdźělence rěka, zo smědźa bjez wuwzaća wšitke wobchody z předawanskej přestrjenju hač do 800 kwadratnych metrow na nowy tydźeń zaso kupcow posłužować. Wot tohole wobmjezowanja njepotrjechene su wikowarjo jězdźidłow a kniharnje. Tež nastupajo kulturnišća je k změnje dóšło. Hinak hač připowědźene wostanu muzeje, wopomnišća, zwěrjency, botaniske zahrody a „podobne zarjadnišća“ dale zawrjene. Tak mjenowane wulkozarjadowanja, kaž na přikład předstajenja w dźiwadłach abo kinach, koncerty, festiwale pod hołym njebjom a sportowe wubědźowanja z publikumom, su po nětčišim stawje najzašo zaso wot spočatka septembra móžne.
