Za pjeć lět nowy Notre-Dame

Mittwoch, 17. April 2019 geschrieben von:

Paris (dpa/SN). Francoski prezident Emmanuel Macron chce ćežko wobškodźenu katedralu Notre-Dame w Parisu w běhu pjeć lět zaso natwarić dać. Swětosławny symbol francoskeje stolicy ma potom rjeńši być hač do toho, wuzběhny Macron wčera wječor w telewizijnej narěči. „Budźemy jednać a změjemy wuspěch.“ Hižo póndźelu po wudyrjenju wohenja bě wón přilubił, gotisku cyrkej zaso natwarić. Poprawom chcyše wčera swoje připowědźene reformowe plany we wobłuku „narodneje debaty“ předstajić, kotrež bě po masiwnych protestach „žołtych lacow“ zdźěłał. To pak je najprjedy raz přestorčene, dokelž njeje za to nětko prawy čas, kaž prezident rjekny.

Fachowcy dwěluja, zo je natwar katedrale w běhu pjeć lět zwoprawdźomny. Wuměłstwowy stawiznar Stefan Albrecht z Bamberga na to skedźbnja, zo pochadźa drjewjana třěšna konstrukcija z 13. lětstotka. Twarske plany hižo njeeksistuja. Fachowcy maja jenož hrube rysowanki. Albrecht z tym liči, zo wostanje Notre-Dame wjelelětne twarnišćo.

Sakska ma wjelče postajenje

Mittwoch, 17. April 2019 geschrieben von:

Krajne knježerstwo naćiskej ratarskeho ministra přihłosowało

Drježdźany (SN). Jako prěni zwjazkowy kraj scyła je Sakska wčera swójske po­stajenje wobzamknyła, kotrež třělenje wosebje napadnych wjelkow nadrobnje rjaduje. Postajenje, kotremuž je krajne knježerstwo na swojim wčerawšim po­sedźenju přihłosowało, ma po słowach wobswětoweho a ratarskeho ministra Thomasa Schmidta (CDU) kónc meje płaćiwosće nabyć.

Tak je móžno kruće škitaneho wjelka třěleć, je-li so čłowjekej na mjenje hač 30 metrow bližił a su-li wšitke pospyty k jeho wućěrjenju zwrěšćili. Zaměrnje wućěrić so wjelki maja, su-li w bliskosći wobydlenych twarjenjow abo hdyž so ludźom na mjenje hač sto metrow bliža, bjeztoho zo ćeknu. Zo by so hospodarskim škodam zadźěwało, smědźa wjelka morić, je-li tón dwójce w běhu 14 dnjow škitny płót na pastwje přewinył.

Pozitiwne znamjo

Mittwoch, 17. April 2019 geschrieben von:
Župa „Handrij Zejler“ nětko tak prawje „płun dawa“. Nowy načolnik Marcel Brauman regionalnemu zwjazkej jara tyje. Wón njeměri so jenož na serbskorěčne rumy, ale tež direktnje młodźinu narěči, zo by z podpěru Wojerowskeje župy přewje­dła, štož so jej lubi. Prěni tajki wjele lubjacy započatk bě wčerawše prěnje zetkanje „Kluba młodych serbskich swobodnych myslerjow“. A to hišće na historiskim městnje, w domje, w kotrymž bu před wjac hač sto lětami Domowina dozałožena. To mam za pozitiwne znamjo do přichoda a wjeselu so, zo nimaja tam nětko jenož nowy rěčny rum, ale zo serbšćina w zjawnosći města dale přiběra. Dalewjedźenje tohole noweho formata jako stajne blido jara podpěruju. A, kaž smy słyšeli, wšak su młodostni tež hižo dalše temy wulahnyli, wo kotrychž chcyli rěčeć. Přijomna atmosfera we Wojerecach znajmjeńša dobrym rozmołwam polěkuje. Tuž dale tak! Janek Wowčer

To a tamne (17.04.19)

Mittwoch, 17. April 2019 geschrieben von:

Na sydle sobujěduceho sedźo je 14lětna awto maćerje, kotraž bě do womory padnyła, z awtodróhi wodźiła. 41lětna mać bě so po informacijach policije njewočakowano zwjezła. Krótko do wotjězdki na A3 njedaloko Würzburga bě holca z ně­hdźe 100 km/h wodźidło přewzała. Jězba skónči so w přirowje parkowanišća. Wot holcy alarmowani pomocnicy dowjezechu mać do chorownje. Policija chwaleše „wušiknu a zmužitu“ akciju a wupraji 14lětnej „wulke připóznaće“.

Cyłkownje 13 kradnjenych palmow je Drježdźanska policija w pincy bydlenskeho zhromadźenstwa namakała. Rostliny běchu w nocy na njedźelu z terena twarskich wikow pokradnyli. Štož paduši njewědźachu: Jedna z drohich palmow bě ze sćelakom GPS wuhotowana. Twarske wiki běchu tak na dotalne padustwa reagowali. Zastojnicy su signal sćěhowali a wšitke­ palmy našli. Přećiwo třom po­družnikam nětko přepytuja.

Lětanišćo zlemjene było

Dienstag, 16. April 2019 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Lětanišćo w Berlinje Schönefeldźe bě dźensa dopołdnja zlemjene. Přičina bě skóncowane lětadło na startowanskej a přizemjenskej pisće. Dźěło w terminalach su tuž nachwilnje přetorhnyli. Hač běchu pasažěrojo w defektnej mašinje, njebě spočatnje jasne. Lětanišću bližace so mašiny dyrbjachu na druhe lětanišća pósłać. Pječa jedna so wo mašinu lětarskeje słužby zwjazkoweho knježerstwa.

Sudnistwo sudźi wo kritice

Berlin (dpa/SN). Přewodźane wot wulkeho zajima medijow je Berlinske zarjadniske sudnistwo dźensa wo skóržbje satirikarja Jana Böhmermanna přećiwo kanclerce Angeli Merkel (CDU) jednało. 38lětny telewizijny moderator chcyše Merkel zakazać dać, zo jeho dwělomnu baseń přećiwo turkowskemu prezidentej Recepej Tayyipej Erdoğanej dale kritizuje. Merkel bě před třomi lětami rjekła, zo ma baseń za „wědomje ranjacu“. Pozdźišo wuprajenje wobžarowaše. Wusud wočakowachu hišće w běhu dnja.

Miliardy za nowy standard 5G

Wobydlerjo Parisa runje tak kaž medije stejachu dźensa přeco hišće šokowani před katedralu Notre Dame, kotruž bě wulko­woheń minjenu nóc w dalokej měrje zničił. Fachowcy chcychu sej dźensa škody bliže wobhladać a pruwować, hač murje hišće dźerža. Prezident Emmanuel Macron je připowědźił, zo 900 lět staru cyrkej zaso natwarić da. Foto: dpa/Samuel Petrequin

Serbski sejm přihotuje kubłanski wjeršk

Dienstag, 16. April 2019 geschrieben von:

Mrocna (SN). Serbski sejm je so njedźelu w Mrocnej (Pretschen) schadźował. Wjes na sewjernej kromje Delnjeje Łužicy bě so lěta 2016 sama k přisłušnosći k serbskemu sydlenskemu rumje wuznała. Na přechodźowanju po wsy rozłoži wjesny předstejićer Günther Thiele zapósłancam sejma wuspěšne wuwiće wsy w minjenych lětach. Při tym wón nastorči, přisłušnosć k serbskemu sydlenskemu rumej dale a bóle ze žiwjenjom pjelnić.

Posedźenje sejma započa so z wulce zajimawym referatom a intensiwnej diskusiju z Dieterom Freihoffom, społnomócnjenym za naležnosće Serbow we wokrjesu Dubja-Błóta a z Utu Henšelowej, čłonku Rady za serbske naležnosće Braniborskeje. Při tym rěčachu přede­wšěm wo serbskej identiće kaž tež wo serbskich kubłanskich poskitkach w regionje a wo móžnosćach sobuskutkowanja při rozsudach přez Serbow samych.

Přeprošeny bě tež ewangelski farar Stefan Branig, kiž ma nazhonjenja při załoženju šulow a pěstowarnjow w swobodnym nošerstwje. Wón je zwólniwy natwar serbskich šulow podpěrać.

SPD z iniciatiwu za ćěkancow

Dienstag, 16. April 2019 geschrieben von:

Braniborscy socialdemokraća chcyli na morju wuchowanych přiwzać

Podstupim (dpa/SN). Braniborska SPD so za to zasadźa, zo kraj ćěkancow přiwozmje, kotrychž su na morju wuchowali. Nawodnistwo strony je wot SPD nawjedowane krajne knježerstwo z wčera wozjewjenym wobzamknjenjom namołwjało, wotpowědny krajny program zdźěłać. Runočasnje krajne předsydstwo frakciju SPD w Němskim zwjazkowym sejmje a wšitkich ministrow SPD pohonja so za to zasadźić, zo so zwjazkowe knježerstwo „ze wšej mocu“ wo přiwzaće wuchowanych ludźi stara.

Braniborska SPD chcyła komuny podpěrać, kotrež so we wobłuku iniciatiwy „Mórski móst twori wěsty přistaw“ za dobrowólne přiwzaće migrantow rozsudźa, kaž strona zdźěli. Wot 5. decembra so Podstupim po informacijach iniciatiwy z „mórskim mostom“ solidarizuje.

Zmužita iniciatiwa

Dienstag, 16. April 2019 geschrieben von:
Štó sej dźensa hišće zwěri so zjawnje za to zasadźić, w Srjedźnym morju wuchowanych ćěkancow přiwzać? Debata wo tym je w dalokej měrje womjelkła, a mam zaćišć, zo je to politiskim stronam cyle lube. Zo so ćěkancy w Srjedźnym morju dale tepja, medije jako krótkopowěsć wotbywaja. Nimo toho hotuja so strony w Sakskej, Braniborskej a Durinskej na wólby krajneho sejma. To je iniciatiwa braniborskeje SPD na dobro w Srjedźnym morju wuchowanych ćim zmužićiša. Wšako towaršojo derje wědźa, zo sej z tajkej iniciatiwu wjele dypkow mjez wolerjemi njezdobudźeš. Popularniša je dźensa debata, kotruž je nowa předsydka CDU Annegret Kramp-Karrenbauer nastorčiła: Kak požadarjow azyla spěšnje zaso wotbudźeš? Brani­borscy socialdemokraća wužiwaja porno tomu argument, kotryž by křesćanskim demokratam derje znaty być dyrbjał: Njeń­dźe wo wulkomyslnosć, ale wo ryzy čłowjeskosć. Marko Wjeńka

Za polěpšenje poměra mjez zapadom a Ruskej

Dienstag, 16. April 2019 geschrieben von:

Budyšin (TW/SN). Pod hesłom „Wójna abo měr: Ruska a zapad – přibliženje“ wotmě so minjenu njedźelu w Budyskim Kamjentnym domje čitanje z awtoromaj dr. Fritzom Pleitgenom a Michailom Šiškinom. Tema bě wulku kedźbnosć zbudźiła a něhdźe sto zajimcow je přišło. Kniha wobeju wupokazaneju fachowcow – Pleitgen bě korespondent mjez druhim w Moskwje, wuchodnym Berlinje a Washingtonje, Šiškin je jenički ruski spisowaćel, kotremuž su wšitke tři wulke literarne myta Ruskeje spožčili – ma njewšědny zakład. Wobaj rysujetaj swój wid, kotryž bazěruje na swójskich nazhonjenjach. Tak nasta na fasety bohaty wobraz aktualneho połoženja.

Do zahajenja čitanja běštaj wobaj hósć wyšeho měšćanosty Budyšina Alexandera Ahrensa. Wón pokaza jimaj Budyske stare město a wopyta z nimaj mjez druhim wopomnišćo Budyšin II. Po tym zapisaštaj so Pleitgen a Šiškin zhromadnje do čestneje knihi Budyšina.

Neuheiten LND