Drježdźany (dpa/SN). W Sakskej je ličba kradnjenych awtow a wotpowědnych pospytow loni dale woteběrała. Po statistice krajneho kriminalneho zarjada (LKA) w Drježdźanach su loni 1 396 zwjetša drohotnych awtow jako kradnjene registrowali, lěta 2017 bě jich 1 794 a 2016 hišće 1 837. Něhdźe štwórćinu wozow móžachu zaso namakać, wjetšinu w Pólskej. Někotre z nich zwěsćichu, prjedy hač běchu wobsedźerjo policiju informowali.
Cyłkownje 34 awtow su w Pólskej namakali, 13 w Čěskej a 23 w Němskej, nimale połojcu z nich dźeń po kradnjenju. Skućićelow móža nětko tež za mjezu zajeć. Zwjetša zasudźa jich potom k wjelelětnemu jastwu. „Paduši njemóža tež za mjezu wjace wěsći być, zo jich njelepja“, rjekny rěčnik LKA.
Choćebuz (dpa/SN). Braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) je wobsadźenje bagrow we Łužiskich brunicowych jamach přez přećiwnikow brunicy zasudźił. „To ma něšto z nadutosću a arogancu činić“, rjekny Woidke wčera w rozmołwje z komunalnymi politikarjemi w Choćebuzu, kaž statna kenclija zdźěli. „Tole so demokratiskim prawidłam dospołnje spřećiwja.“
Wobswětowi aktiwisća běchu w Janšojcach a w jamje Wjelcej-juh bagry wobsadźili a sej hnydomne skónčenje wudobywanja brunicy žadali. Na transparentach zwuraznichu swoje přesłapjenje hladajo na wuslědki wuradźowanja wuhloweje komisije.
Měšćanostka Grodka Christine Herntier (bjezstronska) aktiwistam wumjetowaše, zo ze swojim postupowanjom wobydlerjow regiona znjeměrnjeja. Wuhlowa komisija, kotrejž Herntier přisłuša, bě namjetowała, zmilinjenje brunicy najpozdźišo w lěće 2038 skónčić. Z pjenježnej podpěru wjacorych miliardow eurow chcedźa strukturnu změnu podpěrować.
Budyšin (SN/at). Na tych, kotřiž kónčnu rozprawu komisije za rozrost, strukturnu změnu a dźěło kritizuja, Budyski krajny zapósłanc Marko Šiman (CDU) njeposka. „Měli na tym dźěłać a něšto na nohi stajić“, rjekny wón, „a to prawje bórze, wšako pjenjezy su. Kak to za tři abo štyri lěta budźe, nichtó njewě.“
Polěpšenje łužiskeje wobchadneje infrastruktury je Šimanej dale wažny wobłuk. „Tež, hdyž so za rozšěrjenje awtodróhi A 4 zasadźuju, je mi železnica wažna“, rjekny Šiman minjeny pjatk nowinarjam w Budyšinje. Po jeho słowach je nowe myslenje za železnisku infrastrukturu trěbne. Wón potwjerdźi, čehodla ma wutwar čary Drježdźany–Zhorjelc za tempo 160 za prawy: „Potom móža regionalne ćahi tam hišće jězdźić a wobstejace zastanišća posłužować. Njeměli na potomnikow zabyć a wšo wotstronić.“ To by so w tym padźe stało, hdyž wukmanja čaru za ICE-ćahi.
Wo městno na parkowanišću kupnicy biłoj staj so Němc a Nižozemjan w delnjosakskim Bunde. Samo žonje wobeju so wobdźělištej, policija zdźěli. Započało bě so wšitko z werbalnym rozestajenjom mjez 54lětnym Nižozemjanom a 48lětnym Němcom. Jedyn z wobeju bě so hižo na městno stupił, kotrež sej tež druhi žadaše. Skónčnje z pjasćemi do so biještaj, runje tak kaž žonje. Po informacijach policije wosta při snadnych zranjenjach.
Z akciju „ćopły pulower“ chce zakładna šula w Düsseldorfje wuspytać, kak móhli energiju lutować. Pjatk su starši namołwjeni, dźěći w ćopłej drasće do šule pósłać. Tole bě spočatnje iritacije zbudźiło, dokelž so mnozy starosćachu, zo so dźěći nazymnja. Redukować chcedźa tepjenje jenož wo tři stopnje. Nimo toho maja dźěći pjatk, posledni dźeń do prózdnin, tak a tak jenož tři hodźiny wučby.
Vatikan (B/SN). Bamž Franciskus je so w lisće wobroćił na biskopow USA, kiž su so hladajo na skandal znjewužiwanja wróćo sćahnyli na tydźeń modlenja. Wón jich namołwja ke kročelam přećiwo „kulturje znjewužiwanja“ a jich warnuje před šćěpjenjom a wućeknjenjom jich zamołwitosće. Franciskus bě sej tute eksercicije wuraznje přał.
Mišter Eckhart za dźěći
Lejno (SN/at). Swójski personalny namjet za krajnu lisćinu Lěwicy Sakskeje k wólbam Sakskeho krajneho sejma měł lětsa hišće wobšěrnišo legitimowany być hač hdy prjedy. To běchu sej čłonojo Serbskeje Lěwicy předewzali, jako přeprosychu tróšku po ameriskim přikładźe minjeny pjatk na tak mjenowane předwólby do Lejnjanskeho hosćenca „K lipje“.
Něhdźe 30 ludźi z cyłeje Hornjeje Łužicy kaž tež z Drježdźan bě přišło a wšitcy mějachu prawo wothłosować. Mjez nimi běchu přisłušnicy znajmjeńša třoch w Sakskim krajnym sejmje zastupjenych dalšich stron. Nimale połojca přitomnych w Serbskej Lěwicy sobu njedźěła, waži sej pak narok přeprošerki, swojeho serbskeho kandidata wot šěršeho kruha Serbow wolić dać, a chcyše tele prócowanje podpěrać.
Paris (dpa/SN). Po tym zo je ultimatum wjacorych europskich krajow nastupajo bój wo móc we Venezueli wotběžał, je Francoska konsekwency připowědźiła. Kraj chce nětko „trěbne naprawy“ nastorčić, wonkowny minister Jean-Yves Le Drian připowědźi, bjez toho zo by nadrobnosće mjenował. Francoska, Němska a dalše kraje EU běchu prezidenta Nicolása Madura namołwjeli, hač do kónca tydźenja nowowólby wukazać. Maduro je žadanje jako „lózyskosć“ wotpokazał.
Scholz wočakuje deficit
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo dyrbi so na to nastajić, zo pobrachuje w zwjazkowym etaće hač do lěta 2023 nimale 25 miliardow eurow. Tole wuchadźa ze zdźělenki financneho ministra Olafa Scholza (SPD) swojim ministerskim kolegam k zahajenju rozmołwow wo financnym planowanju. W pismje Scholz wuraznje namołwja, z wudawkami zamołwiće wobchadźeć. Tak chcedźa mjez druhim wudawki knježerstwa za zastojnikow wobmjezować. Tež za digitalizowanje šulow nochcedźa wjace wudać. Merkel na wopyće w Japanskej
Berlin (dpa/SN). Něhdyši zwjazkowy kancler a předsyda SPD Gerhard Schröder je stronsku a frakcisku předsydku SPD Andreju Nahles z jasnymi słowami kritizował. W rozmołwje z časopisom Spiegel wón Nahles indirektnje kmanosć wotrjekny, SPD do přichodnych wólbow zwjazkoweho sejma wjesć móc. Kanclerski kandidat trjeba hospodarsku kompetencu, wón potwjerdźi. Na prašenje, hač Nahles tutu kompetencu wobsedźi, Schröder wotmołwi: „Myslu, zo njeby wona to ani sama wo sebi twjerdźiła.“
Schröder so za to zasadźowaše, zo so strona w swojej ćežkej krizy zaso bóle na něhdyšeho wonkowneho ministra Sigmara Gabriela zepěra. „Sigmar Gabriel je snano najwobdarjeniši politikar, kotrehož tuchwilu w stronje mamy. Wón pak je někotrym ludźom w stronje pře kruće na nohi stupił“. Gabriel pak dyrbjał sam rozsudźić, hač chcył hišće raz sylnišu rólu w stronje hrać, Schröder rjekny. SPD móhła z toho na kóždy pad lěpšiny wuzbytkować, je sej wón wěsty.
Berlin (dpa/SN). Planam ministra za dźěło Hubertusa Heila (SPD) nastupajo zakładnu rentu so přiběrajcy spjećuja. Koaliciski partner CDU předewšěm kritizuje, zo ma so zakładna renta z dawkowych srědkow płaćić a zo njeje planowane, potrěbnosć ludźi pruwować. Etatowy politikar CDU Eckhardt Rehberg rjekny nowinarjam: „Nadźijam so, zo je Heil swój namjet z financnym ministrom Olafom Scholzom (SPD) wotrěčał a zo tón jemu štyri do šěsć miliardow eurow kóžde lěto přewostaja.“ Zwyšenja dawkow abo nowe kredity njejsu za to móžne, wón rjekny.
Němska rentowa zawěsćernja porno tomu na to pokaza, zo je zwyšenje niskich rentow cyłotowaršnostny nadawk, kiž dyrbjał so w połnej měrje z dawkowych srědkow financować, zdźěli rěčnik zawěsćernje. Tole dyrbjało zaručene być. Plany ministra předwidźa, zo milionam rentnarjam z niskimi dochadami po lětdźesatkach dźěłoweho žiwjenja přichodnje rentu awtomatisce zwyša. Snadne renty chcył wón wo hač do 447 eurow měsačnje zwyšić.