Budyšin (UM/SN). Drježdźanska restawratorka drjewjanych twórbow Uta Matauschek je na podobiznje Gregora Mättiga, delnim wotzamknjenju jeho epitafa w Budyskej tachantskej cyrkwi, minjene měsacy proch lětstotkow wotstroniła. Nětko móže w lěće 1585 rodźeny a 1650 zemrěty medicinar, radny knjez a mecen zaso z jasnymaj wočomaj na dźensniši swět hladać.
Wučer a hač do lěta 1937 předsyda Domowiny Pawoł Nedo je so kónc meje 1945 do łužiskeje domizny wróćił. Spočatk junija přewza wón w Budyšinje zaso čestnohamtske zastojnstwo předsydy třěšneho zwjazka Serbow. Nacije běchu jeho z Łužicy wuhnali a w nowembru 1939 w Uckermarce zajeli.
Pozdźišo bydleše Nedo w Groß Rietzu w braniborskej Marce, hdźež bě domjacy wučer a dohladowar na knježim dworje braniborskeje zemjanskeje swójby. W Groß Rietzu fararješe tehdy tež Jurij Malink, kotrehož běchu nacije z Łaza wuhnali. W nowembru 1944 jeho fašisća znowa wulkopřerady dla zajachu.
27. apryla 1945 su sowjetscy wojacy 4. gardoweje tankoweje armeje Podstupim a tam zajatych, mjez nimi Pawoła Neda, wuswobodźili. „27. apryl su wot toho časa moje druhe narodniny“, Pawoł Nedo pozdźišo praji. Wón poda so najprjedy domoj k žonje Marce a synej w Groß Rietzu a wottam kónc meje 1945 z kolesom do Łužicy.
Kompjuterowu hru „Krabat a potajnstwo serbskeho krala“, kotraž je wot lěta 2018 online přistupna, su sej zajimcy po wšěm swěće wjace hač 10 000 króć přez portale Apple, Google a Microsoft składowali.
Budyšin (SN). Dyrdomdejska serbska hra, kotraž ma tež němsku a jendźelsku wersiju, ma kupcow samo w USA, Brazilskej, Israelu, Južnej Africe, na Filipinach a we Vietnamje, kaž Załožba za serbski lud zdźěla.
„Smy swój zaměr docpěli a samo mjezynarodny zajim za serbsku rěč, kulturu a za našu Łužicu z jeje wobkuzłacym swětom mytow zbudźili. To widźimy na downloadach a wužiwarjach kompjuteroweje hry po wšěm swěće kaž tež na kopicy pozitiwnych wothłosow“, podšmórnje Jörg Hübner, nawoda skupiny RAPAKI, kotraž je hru wuwiła.
Na wosebite wašnje su minjeny pjatk spisowaćelske namrěwstwo Brigitty Reimann hajili. Přeprosyło bě Wojerowske wuměłstwowe towarstwo, a to na hudźbno-literarnu matineju „Moja dróha“. Tójšto wćipnych wopytowarjow přichwata na hrodowu žurlu, zo bychu tworjenje Wojerowskeje awtorki kaž tež hodźace so zynki dožiwili. Na programje wobdźělena bračistka Waltraut Elise Elvers bě cyle zahorjena: „Bě to skoro kaž dźiw, jako nas zazwonichu a nam zdźělichu: Zarjadowanje so wotměje!“
10. junija 1945 bě najwyši šef Sowjetskeje wojerskeje administracije w Němskej a najwyši rozkazowar Sowjetskeje armeje w tym kraju, maršal Gregorij Konstantinowič Žukow, přikaz čisło 2 wudał, demokratiju noworjadować kaž tež antifašistiske strony a organizacije dowolić. Tak bu wot Sowjetskeje krajneje administracije Sakskeje 17. meje 1945 dowolene skutkowanje Domowiny na wyšej runinje wobkrućene. Domowina běše tak prěnja antifašistisko-demokratiska organizacija po cyłej Němskej, kotraž smědźeše politisce a kulturnje skutkować!
Dźeń po wudaću přikaza čo. 2, 11. junija 1945, wozjewi centralny komitej Komunistiskeje strony Němskeje (KPD) swoju namołwu „Dźěławemu ludej w městach a na wsach“ jako program zazběha jeje znowaskutkowanja. A 15. junija 1945 přizjewi SPD ze swojim Manifestom na dźěławy lud Němskeje, zo politiske dźěło tohorunja wot nacistow zakazaneje dźěłaćerskeje strony znowa zahaji. Wobě stronje stej so bórze w Sowjetskim wobsadniskim pasmje na principije zhromadneho skutkowanja dojednałoj.