Jury najlěpšich dorosta zwěsćiła
Spěchowanski kruh za serbsku ludowu kulturu je swoje 66. wubědźowanje wo najrjeńše jutrowne jejko za dorost zakónčił. Zajim wobdźělnikow bě wospjet wulki.
Budyšin (SH/SN). 42 dźěći a młodostnych w starobje štyrjoch do 23 lět je swoje kolekcije debjenych jejkow zapodało. Dale su rjadowniske cyłki Kulowskeje a Rakečanskeje zakładneje šule ze 112 šulerjemi jutrowne jejka wotedali. Wosebje woblubowana bě technika bosěrowanja. Tež wóskowanska technika bu často wužiwana. Spěchowanske towarstwo wosebje zwjesela, zo su štyri dźěći mjez dźewjeć a 14 lětami rjane škrabane jejka wotedali a jedna 13lětna holca wulkotnu kolekciju wužrawanych jejkow, štož zasłuža sej wosebite připóznaće.
Weronika Suchowa ze Spěchowanskeho kruha za serbsku ludowu kulturu a Sonja Hrjehorjowa, projektowa managerka Domowiny, stej wšitko přihotowałoj, zo by jury, w kotrejž skutkowaštej Andrea Pawlikowa a Felicia Touvenot, najlěpše kolekcije wuzwolić móhła. Rozsud za najkmańše kolekcije njeběše jednory, dokelž běše kwalita zapodatych kolekcijow jara dobra.
Mytuja najlěpšu filmowu knihu
Žitawa (SN/MiR). 16. nysowy filmowy festiwal steji lětsa pod hesłom „Homo politicus“ – politiski čłowjek. Přičina tohole wusměrjenja je wólbne lěto 2019. Tak zapřijimaja filmy historiske a politiske wuwiće minjenych lětdźesatkow.
Wčera wječor su festiwal w Žitawskim Gerharta Hauptmannowym dźiwadle zahajili. Hač do njedźele maja zajimcy na dwaceći hrajnišćach w třikrajowym róžku składnosć, sej něhdźe 120 paskow wobhladać. Najlěpše z wobłuka hrajny, dokumentarny a krótkofilm mytuja ze skulpturu Nysowe ryby. Hłowne myto za najlěpši hrajny film – lětsa w hódnoće 10 000 eurow – spožči sakska statna ministerka za kultus dr. Eva-Maria Stange (SPD). Zdobom wuznamjeni jury w tej kategoriji najlěpši hrajerski wukon a scenowy wobraz. Prěni króć mytuja najlěpšu filmowu knihu. Produkcije běža tež na wustajeńcach a koncertach. Přinoški Serbow lětsa zastupjene njejsu.
Patronat festiwala přewzali su sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU), hejtman Liberecskeho regiona Martin Půta a Zgorzelecski měšćanosta Rafał Gronicz.
Židowska hudźba w cyrkwi
Za wosebity koncertny rjad „Cantate l’Adonai“ – psalmy ze synagogow a cyrkwjow – je sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) patronat přewzał. Tute wurjadne koncerty njezarjaduja jenož we wulkoměstach Swobodneho stata Sakskeje, ale runje tak w někotrych mjeńšich městach, hdźež njejsu hižo žane židowske wosady.
Budyšin (CRM/SN). Minjenu sobotu běše katolski dźěl simultaneje tachantskeje cyrkwje swj. Pětra jara derje wobsadźeny, tež w ewangelskim dźělu Božeho domu běchu někotři wopytowarjo městna zabrali. W znamjenju ekumeny steji tutón hudźbny rjad, tola tónraz nic mjez křesćanskimi cyrkwjemi, ale jako wjazmo k židowskej synagoze.
„Psalmy su 2 500 lět stare spěwy, z kotrymiž běchu so Israelića hižo w babylonskim zajeću k Bohu wołali. A njejsu to stare wotklepane pěsnje. Za nas jutrownje nastajenych křesćanow su wone stajnje zaso nowe“, praji tachantski farar Wito Sćapan w swojim rozpominanju.
K swójskim idejam pozbudźeć
Budyšin (SN/MiR). Sam so na tym wobdźělić swoje město wuhotować a z jeho bohateho žiwjenja čerpać, to je wotpohlad lětušeho dźiwadłoweho festiwala „Witajće druhdźe IV – Ja. město. my“. „Chcemy do našich poskitkow zapřijeć wšěch tych, kotřiž su zajimowani na wuwiću swojeho města. Chcemy jich pozbudźić, ze swójskimi idejemi k diskusijam přinošować.“ To praji Denise Knorr, sobudźěłaćerka Budyskeho Thespis-sociodźiwadłoweho centruma w Němsko-Serbskim ludowym dźiwadle, kiž festiwal wuhotuje. Wot 16. do 19. meje budźe składnosć za zajimcow zaćišće zběrać, ale tež swoje mysle přitomnym předstajić. „Njewusměrjamy so při zarjadowanjach jeničce na tych, kotřiž su zdaloka přišli a nětko Budyšin jako swoje město wobhladuja“, měni intendant NSLDź Lutz Hillmann. „Měrimy so na wšěch, kotřiž čuja so z městom zwjazani.“ Wobsahowje wosebje zajimawe budu tuž dźěłarnički, mjez nimi festiwalej mjeno dawaca „Ja. město. my“. „Chcemy ideje zdźěłać ideje, kotrež maja nas w diskusiji hač ke klětušemu festiwalej wjesć“, zwuraznja Lara Chahal z Thespisa.
Wulke wjeselo: 500 wopytowarjow wjace hač loni
54. Wojerowske hudźbne dny su zakónčene. Na nje dopomina zahoritosć wopytowarjow, wosebje pak powěsć, zo je lětsa wjace zajimcow poskitki dožiwiło. A wšitcy wjesela so na klětuše hudźbne dny.
Wojerecy (SiR/SN). Zarjadowarjo 54. hudźbnych dnjow we Wojerecach zličichu dohromady něhdźe 2 200 wopytowarjow. Loni bě jich 1 700. Jeničce na zakónčacym koncerće njedźelu we Łužiskej hali zhromadźi so 900 hosći.
Zběrka Šwjele
Budyšin (SN). Žiwjenski skutk Bogumiła Šwjele „Pomjenowanja zahonow w Choćebuskim wokrjesu“ je tele dny jako reprint w Ludowym nakładnistwje Domowina wušoł. Publikacija wopřijima w běhu połsta lět z pólnym slědźenjom kaž tež wuhódnoćenjom pisomnych žórłow zezběrane geografiske wopřijeća.
Kniha měri so na fachowcow kaž tež na zajimowanych lajkow, wučerjow a gmejnskich radźićelow. Předsłowu originala z lěta 1958 z pjera wuznamneho slawista prof. Hansa Holma Bielfeldta je šef-redaktor Noweho Casnika Gregor Wie-czorek přidatny, aktualny zawod dodał.
Łužica jako region připućowanja a pluralizma
Budyšin (SN/bn). Aktualna studija dr. Lubiny Malinkoweje „Zaplećenski rum Łužica. Čěsko-madźarscy eksulanća a Łužiscy Serbja. Zetkanja a poćahi we 18. lětstotku“ je spočatk apryla jako 31. čisło Małeho rjadu Serbskeho instituta wušła. Wčera bu kniha w Budyskej Smolerjec kniharni předstajena.
„Tuta publikacija je prěni zwjazk rjadu, kotryž móžemy z knižnej premjeru předstajić“, witaše dr. Susanne Hozyna z instituta něhdźe 40 hosći a připowědźi, zo „dr. Malinkowa přichodnje stawizniski wotrjad našeho instituta zesylni“.
„Budyski mytos“ pjećašěsćdźesaćiny swjećił
Budyšin (SN/bn). Wuznamny serbski komponist a nošer Myta Ćišinskeho Juro Mětšk je wčera z wosebitym koncertom w Serbskim ludowym ansamblu swoje pjećašěsćdźesaćiny woswjećił. Zazběh tworješe film Romana Pernaka a Martina Zawadzkeho „Gesta – dych – kosmos“, kotryž wuměłca dokumentarisce portretuje. Titul paska słužeše zdobom jako hesło zarjadowanja.
Slědowacy komornohudźbny program wuhotowaše renoměrowany ansambl unitedberlin pod nawodom Ericha Wagnera. W měnjacych wobsadkach předstajichu hudźbnicy twórbje Mětška „SESTETTO“ a „SYNDROM“ kaž tež „Kwartet za husle, klarinetu, tenorowy saksofon a klawěr op. 22“ Antona Weberna, jednoho z centralnych komponistow tak mjenowaneje 2. Wienskeje šule, kiž je Jura Mětška njesnadnje wobwliwował.
Młode pjero z wida fachowče
Profesorka na wuměnku Lucija Hajnec dźewjećdźesatnica
Serbska wědomostnica prof. Lucija Hajnec swjeći dźensa swoje dźewjećdźesaćiny. Hladajo na tule šwarnu ličbu profesorka na wuměnku lochko zdychnywši přeradźi, zo njeje „sprawnje prajene z tym ličiła, tajku starobu docpěć. Běchu tajke a hinaše časy, druhdy bě napinace, druhdy wužadace, hdys a hdys sym na tym dwělowała, zo swoje nadawki zmištruju. Přiwšěm je tajkile jubilej něšto rjane – dołhož sy čiły a swět kołowokoło rozumiš.“ W tym nastupanju je w lěće 1929 w Zdźěri rodźena dźowka wučerja Józefa Hajny woprawdźe dosć hibićiwa – dušinje kaž tež ćělnje. Na čitanjach w Budyskej Smolerjec kniharni ju často wuhladaš. Za Maćicu Serbsku a Zwjazk serbskich wuměłcow so wona dale angažuje. Zajimowana sćěhuje wona aktualne towaršnostne a kulturne wuwiće we Łužicy a zwonka njeje, při čimž kładźe wona wosebitu kedźbnosć na serbske aspekty. Dokładnje a swěru přečita sej tudyše nowinske publikacije a słucha Serbski rozhłós. Ani póndźelne wusyłanje za młodźinu Radijo Satkula njeje jej njeznate.
Bus z hudźbu do muzeja na koncert
Ćežišćo lětušeho projekta „Wuměłstwowy bus – KunstBus“ je wuchodna Hornja Łužica. Na dwěmaj čaromaj pojědźetej 15. a 16. junija jězdźidle z Budyšina do Korzymja, Neusalzy-Spremberga, Neugersdorfa, Lubija a Koporc. Cyłkownje 20 hudźbnikow w busomaj wustupja. Dalše 60 wuměłcow wuhotuje w jednotliwych stacijach programy, wopřijimace nimo hudźby literaturu, reju, wodźenja, dźěłarnički a performance.
Lubij (SN/bn). Patronka projekta, přirjadnica Budyskeho krajneho rady Birgit Weber, na wčerawšej nowinarskej konferency w Lubijskim Schminkec domje podšmórny, zo „smy dale na to dźiwali, stajnje nowe městnosće do čarow zapřijeć. Zaměr je a wostanje, kulturnišća ze sobu splesć. Wothłós bě loni jara dobry, mnozy wopytowarjo su so dźiwali, kelko kultury tu woprawdźe mamy, často jim scyła wědome njebě, što so takrjec před jich durjemi wšitko takle wotměwa.“
