Aus der aktuellen Ausgabe vom Donnerstag, 04 März 2021

Berlin (dpa/SN). Swobodne pohibowanje je po cyłej Němskej koronapandemije dla zakładnje hač do 28. měrca dale wobmjezowane. Přiwšěm chcedźa hladajo na infekciske połoženje wotewrjenja wobchodow zmóžnić. Na to dorozumichu so wčera po wjac hač dźewjeć hodźin trajacych wuradźowanjach zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) a ministerscy prezidenća zwjazkowych krajow.

Tak dojednachu so na wjaceschodźenkowy plan. Dyrbjała-li pak ličba natyknjenjow zaso přiběrać, budu wolóženja awtomatisce šmórnjene. Politikarjo Zwjazka a krajow su sej wědomi, zo sej wobydlerjo wolóženja přeja. Podźěl dalšich infekcijow wosebje nowych wirusowych wariantow pak je přewulki. Opozicija a komunalna runina wčerawše wobzamknjenja mjeztym hižo kritizujetej. Kaž kanclerka zwurazni, ma so šćěpjenska kampanja jasnje pospěšić. Wot kónca měrca/spočatk apryla budu tež domjacy a fachowi lěkarjo srědki přećiwo koronawirusej šćěpić. Nimo toho budu so wobydlerjo jónu wob tydźeń darmotnje na koronu testować dać móc.

Wjacore iniciatiwy so po cyłej Łužicy na najwšelakoriše wašnje wo to prócuja serbskosć wožiwić – wosebje tam, hdźež dwurěčne popisy wo słowjanskej zašłosći swědča a hdźež nałožki snano hišće pěstuja, rěč sama pak – hdyž docyła – hižo přewulku rólu njehraje. W hornjoserbskich kónčinach angažuja so w tym zwisku přewažnje tudyši serbscy entuziasća. Ćim kedźbyhódniši je tuž projekt Karstena Herdena, kiž chce jako bórzomny tak mjenowany noworěčnik dźensa často citowanej rewitalizaciji perspektiwisce polěkować – a to takrjec en passant. Wšako je jeho koncept na jednym boku poměrnje jednory, na tamnym pak tež přewšo kompleksny: bjeze słowa žana literatura, bjeze zynka žana artikulacija, bjeze zajima žadyn zapal. To njewotwisuje wot někajkeježkuli rěče. Jedna so wo uniwersalny princip, kotryž je wuchadźišćo za to wutworić kmanosć – a wuwiwać ewentuelnje samo wolu–, na polyglotnym parkeće so wuspytać. Bosćan Nawka

Wot koronakrizy potrjechene su tež zawody, kotrež njetrjebachu swoje dźěło přetorhnyć, kaž ćišćernja Schiemenz w Choćebuzu. Zawod bě do wudyrjenja pandemije wulki dźěl swojich dochodow z plakatami za kina a z wabjenskim materialom za hosćency, turizm, kulturne institucije a zarjadowarjow nadźěłał, kaž jednaćel Frank Schiemenz (hlej wobraz) rozprawja. Loni srjedź měrca pak běchu wšitke předewzaća skazanki wróćo sćahnyli. Tak je firma 35 procentow wobrota přisadźiła. „Tajku stratu njemóžemy hižo nachwatać“, Schiemenz měni. Wón so nětko nadźija, zo wobmjezowanja bórze zběhnu a zo móže zaso „normalnje“ dźěłać. Foto: Michael Helbig

Bratislava (SŽ/K/SN). Ani poł lěta jej hišće njeje, a z wólbow parlamenta by wona hižo jako dobyćerka wušła. Nowa, wot ekspremiera Petera Pellegrinija hakle loni w decembru załožena strona Hlas-sociálna demokracia (Hlas-SD), by 23 procentow na­žnjała, bychu-li nětkle Narodnu radu wolili. To wuchadźa z naprašowanja agentury Focus. Knježace hibanje jednorych ludźi a njewotwisnych wosobinow (OLaNO) by Hlas-SDdaloko za sobu wostajił – wone by jeno hišće 12,9 procentow dóstało. Z tutym wuslědkom hibanje ministerskeho prezidenta Igora Matoviča samo jeno na třeće městno přińdźe – lěta 2020 bě hibanje OLaNO wólby z 25 procentami dobyło. Třeće městno wobsadźi Sloboda a Solidarita (SaS), kotraž by 12,5 procentow docpěła. Do Narodneje rady zaćahnyli bychu hišće Smer-sociálna demokracia (Smer-SD) z 9,29 procentami, Progresiwne Slovensko ze 6,7 proc., Ľudová strana Naše Slovensko (ĽSNS) ze 6,6 proc. kaž tež stronje Za l’udi a Sme rodina (swójba), wobě z 5,2 procentomaj. Přispomnjenjahódne je, zo tyje Hlasej-SD woblubowanosć Pellegrinija, zo ekstremnje prawicarska L’SNS zlě wuwołaneho Mariana Kotleby dale přiwisk pozhubja.

Berlin (dpa/SN). Wobmjezowanja za předewzaća a přistajenych koronawirusa dla su loni k tomu wjedli, zo je ličba dźěłowych njezbožow jasnje woteběrała. Ličba njezbožow na dźěłowym městnje, kotrež maja so přizjewić, je wo 12,8 procentow porno lětu 2019 na 760 369 spadnyła. To zdźěli Němske zakonske zawěsćenje njezbožow (DGUV) za zakładźe dotalnych ličbow. „Mnozy běchu mjenje po puću, běchu w krótkodźěle abo dźěłachu doma“, informuje hłowny jednaćel DGUV Stefan Hussy. Hišće razniše bě wuwiće nastupajo njezboža po puću na dźěło abo po dźěle domoj. Tu registrowachu loni porno lětu do toho wo 18,2 procentaj mjenje njezbožow, cyłkownje 152 773. Zamołwići zličichu 397 smjertnych dźěłowych njezbožow, sto mjenje hač lěta 2019. Nimo toho je 234 ludźi po puću na dźěło a domoj smjertnje znjezbožiło, 75 mjenje hač 2019.

Tež ličba šulskich njezbožow je so widźomnje pomjeńšiła, cyłkownje wo 41 procentow. Zawrjenja šulow dla běchu wšak tajke wuwiće wočakowali. Pjeć šulerjow je w šuli žiwjenje přisadźiło, po puću do abo ze šule bě jich 24.

Mjeztym třeći króć přijědźe Marion Wagner-Dee do Kamjenca. Kotřiž ju znaja, mjenuja ju tež „lěkarku lampow“. Wšako wěnuje so rědkemu rjemjesłu – wona wuporjedźa mjenujcy zasłony lampow. Zdobom ma tójšto narunanskich dźělow za starše modele na składźe. Wot přichodneje wutory móža so zajimcy na Budyskej 19 w Kamjencu poradźować dać. Rjemjeslniča pak jenož njereparuje a njepředawa, ale twari po starych modelach tež nowe lampy. Lětsa pak maja so zajimcy pod telefonowym čisłom 0171/ 9090375 přizjewić. Štóž chce sej termin dojednać, dyrbjał so do spěcha měć. Wšako budźe Wagner-Dee jenož hač do 20. měrca we wobchodźe, wot póndźele do pjatka wot 9 do 18 hodź., sobotu hač do 13 hodź. Foto: Anne Hasselbach

Budyšin (CS/SN). Budyski twarski wuběrk wěnowaše so tele dny dróham, kotrež běchu loni wuporjedźeli, a tym, kiž to lětsa budu. Etat města pak dotal hišće wobzamknjeny njeje.

Na Arnošta Mukowej su loni asfalt wobnowili a bjezbarjerne zastanišća zarjadowali. Na Zadnjej Bohatej su na pospytnej ležownosći wulke plesternaki wukładli. Te pak su hinak mjez sobu přirjadowali w nadźiji, zo so tak spěšnje njepušća kaž „regularnje“ přirjadowane. Na Róžowej/Lotzowej wuhotowachu chódnik bjez barjerow. W zwisku z kładźenjom dalnoćopłotnych wodow su na Weigangowej we wobłuku křižowanišća k Mättigowej asfalt a wopłóčkowe roły ponowili, nimo toho chódnik znižili.

Tež lětsa dróhotwarskim předewzaćam w měsće dosć dźěła do rukow hlada. „Čim pozdźišo pak etat wobzamknu, ćim bóle so započatk twarjenja na pozdźiši termin přesunje a z ćim wyšimi kóštami ličić. Tohodla chcemy znajmjeńša hižo wupisanja přihotować“, rjekny nawoda twarskeho zarjada Falko Wendler.

Halštrowska Hola. Gmejna Halštrowska Hola chce 1,2 hektaraj lěsa njedaloko Lejnoho (Geierswalde) kupić. Gmejnska rada je namjetej hižo přihłosowała. Komuna dóstanje lěs za dźesać centow na kwadratny meter. Kupjena přestrjeń ma lěsniskim wurunanskim naprawam słužić.

Dalše swójbne kino

Budyšin. Rěčny centrum WITAJ pokaza jutře 5. měrca, w 19 hodź. na stronje www.schadźowanka.de digitalne kino. W lěće 2012 synchronizowany danski film „Karla a Katrina“ jedna wo přećel­stwje a prěnjej lubosći. Hłownu rólu rěči Gloria Žurec. Film hodźi so za dźěći wot wosom lět. Po filmje přewjedu kwiz z mytami.

Dźak sobudźěłaćerce

Wojerecy. 67lětny Wojerowčan chcyše 18. februara w lutowarni 25 000 eurow ze swojeho konta wotzběhnyć. Sobudźěłaćerka pak dwělowaše na tym, zo chce dotal njeznata žona do Němskeje přilećeć a z mužom so spřećelić. Wón drje steješe emocionalnje pod ćišćom. Dokelž skutkowaše nimo toho zamyleny, je při­stajena financneho instituta hnydom policiju informowała. Ta dźakowaše so bankownicy nětko z małym darom.

Do dźěla puknjeneje wobruče zajěł

Słona Boršć. Na awtodróze A 4 mjez Słonej Boršću a Wujězdom je wutoru wječor 53lětny šofer awta marki Opel zajěł do dźěla wobruče, kotryž bě Lkw tam zhubił. Na Opelu nasta škoda něhdźe 2 500 eurow. Policija pyta za dotal njeznatym nakładnym awtom a za swědkami.

„Dobry pastyr“ rěka spiritualna zwukowa instalacija, kotruž Rakečanski Pawołski chór a solisća wot wčerawšeho w tamnišej ewangelskej cyrkwi předstajeja. Hač do 10. měrca zaklinči tam nětko wšědnje wot 9 do 19 hodź. 15mjeńšinska twórba z 31 wótřerěčakow, a to trójce wob hodźinu. Foto: Feliks Haza