Prěni poradnik

Dienstag, 09. November 2021 geschrieben von:
Budyšin (SN). „Pyšnje woblacone/Schön gekleidet“ rěka prěnja kniha Doris Heinzoweje, kotraž je minjeny pjatk w Ludowym nakładnistwje Domowiny wušła. W njej wěnuje so awtorka delnjoserbskej rejowanskej drasće. Dwurěčny delnjoserbsko-němski poradnik skići na wobrazliwe wašnje pomoc za zamołwity wobchad z narodnej drastu. Nazhonita hotowańča wěnuje so w swojej prěničce hladanju a korektnym přihotam drasty kaž tež jeje spěšnemu woblěkanju. Knižna premjera budźe 12. nowembra we 18 hodź. w Žylowskim hosćencu „Am Sport-Park“. Płaća aktualne postajenja korony dla.

„Šerjenje“ korona

Dienstag, 09. November 2021 geschrieben von:
A znowa začuwamy wšudźe strach před „šerjenjom“ z mjenom korona. Tole přińdźe mi do mysli, jako słyšach, zo bu cyły rjad zarjadowanjow sylnje stupaceje incidency dla wotprajeny. Tež Ralbičanska wo­sada je zarjadowanje na swjatoh Měrćina wotprajiła. Škoda to předewšěm za dźěći. „Z tym dyrbimy žiwi być“, tele dny časćišo słyšu, dźe-li wo to korony dla něšto wotprajić abo nic. Tola dźe tež hinak. Sobotu drje běchu w Budyskim wokrjesu hišće zarja­dowanja pod prawidłom 3G móžne – nětko su wone z 2G přiwótřene – při­wšěm pak měnju, zo njeměli wótku do žita ćisnyć a wšitko njewotprajić. Chwalu sej zmužitosć, kaž na přikład skupiny Wólbernosće, kotraž je sobotu w Budyšinje nazymski koncert wuhotowała a tak mnohim rjane wokomiki wobradźiła. Hladajo na to je so předsydstwo muskeho chóra Delany rozsudźiło jubilejny koncert k 50lětnemu wobstaću cyłka přichodnu njedźelu přewjesć, wobkedźbujo wězo pła­ćiwe prawidło. Janek Wowčer

Wustajeńca wo skutkowanju Wernera Nowela

Dienstag, 09. November 2021 geschrieben von:

Mały Kólsk (JoS/SN). Składnostnje prěnich posmjertnin Wernera Nowela hódnoća jeho wotkazanje z wustajeńcu w Starej cyhelnicy Małeho Kólska (Klein Kölzig). Wot minjeneho štwórtka je přehladka widźeć. Werner Nowel, rodźeny 29. nowembra 1937 w Drjowku, je loni 30. nowembra w Choćebuzu zemrěł. Wón bě sej za nadawk stajił slědźić wo geologiji w Delnjej Łužicy w zwisku z wudobywanjom brunicy.

Hižo 1951, tón čas bě wón wučomnik w brunicowej jamje Maliń (Greifenhain), započa so za geologiju zajimować. Wot lěta 1957 je na hórniskej akademiji Frei­berg­ w tymle fachowym směrje studował. Ze swojim diplomowym dźěłom skedźbni wón 1962 z „Přepytowanjemi wo poměrach połoženja časoweje doby kwartera w zapadnym a srjedźnym dźělu łu­žiskeho brunicoweho rewěra“ na swój zajim­ za najmłódši system stawiznow zemje­, štož je Nowela cyły powołanski puć přewodźało.

Jurij Frencl

Dienstag, 09. November 2021 geschrieben von:
4. nazymnika 1921 narodźi so Sokoł, wjele­lětny Ralbičanski wjesnjanosta Jurij Frencl. Hižo jako dźěćo započa w skupinje Sokolatow zwučować: w Šołćic hosćencu, na Błažkec łuce, w zymje na Wałdźic žurli („Walčki słomy škitachu wokna“, wón jónu pisaše). Čas žiwjenja staraše so Jurij po tym sam wo sportowy dorost. Jako zało­žichu po 1945 Sportowu jednotu pod wjednistwom Jurja Grofy, bu Jurij Frencl hrajer koparskeho mustwa. Aktiwnje hraješe hač do lěta 1955. Mjeztym přewza wjednistwo Traktora Ralbicy. 1956 bě iniciator prěnjeje serbskeje wubranki (doby na Młynkec łuce 3:1 přećiwo wubrance Traktora Choćebuskeho wobwoda). Runje tak měješe zasłužbu na tym, zo poda so 1965 prěnja serbska sportowa delegacija do Čěskeje. Na załoženju noweho Serb­skeho Sokoła 1993 w Hórkach bu Jurij za čest­neho starostu wuzwoleny. 1994 bě wobdźělnik Wšosokołskeho zlěta w Praze. Sakski koparski zwjazk počesći jeho ze złotej jehłu. Wo spomóžnym skutkowanju Frencla na čole Ralbičanskeje gmejny swědči wuběrne wuwiće wsy: nowe domy a puće, pěstowarnja, nowa šula, Stadion přećelstwa. ­Jurij Frencl zemrě 20. awgusta 2011. Mikławš Krawc

Kriterije za spěchowanje filmow trěbne

Montag, 08. November 2021 geschrieben von:

Choćebuz (SN/CoR). Hłowne myto za najlěpši pask 31. Choćebuskeho filmo­weho festiwala (CFF) spožčichu režiserej Peterej Kerekesej za „107 MOTHERS“. CFF za­kón­či so wčera po předstajenju dohromady 170 přinoškow na sydom hrajnišćach. Jan P. Matuszyński dósta dalšu „Lubinu“ za najlěpšu režiju filma „LEAVE NO TRACES“. Za awtentiske předstajenje woprowaceho so nana wuznamjenichu dźiwadźelnika Levana Tediashvilisa w „BRIGHTON 4th“ Levana Koguashvilija.

Čakam njesćerpnje

Montag, 08. November 2021 geschrieben von:
Spočatk septembra smy w Serbach dožiwili njezapomnity hudźbny wjeršk. Pop-opera „Carpe noctem – Njeskónčna nóc“ bě bjezdwěla TÓN serbski projekt lěta 2021. Zo njeje wón z poslednim předstajenjom před nimale dwěmaj měsacomaj hišće zakónčeny, mje njesměrnje wjeseli. Wćipni być směmy w tym zwisku najprjedy jónu na wosebity magacin Serbskich Nowin, kiž wuńdźe 3. decembra a kotryž su serbscy młodostni pod nawodom redaktorki SN sami zhotowili a tež designowali. W prěnich měsacach noweho lěta móžemy tež z wozjewjenjom na předstajenjach popoweje opery nahrawaneho materiala w formje filma ličić. Dobra powěsć to wosebje tym, kotřiž snano njejsu móhli žane předstajenje hudźbneho projekta dožiwić. Ja sam drje sym pjatkowne a sobotne předstajenje wopytał, ale wěm hižo nětko, zo sej film nablaku wobhladam, hdyž wuńdźe. Přerady wšak chcu sej wuchopleńčaki popoweje opery znowa naposkać a je sobu zynčeć. Pětr Dźisławk

Hodowny swing z powšitkownowužitnym zaměrom

Montag, 08. November 2021 geschrieben von:

Budyšin (SN). Budyske serwisowe kluby Lions, Leos, Rotary a Soroptimist přeprošuja zhromadnje z towarstwom Kamjentny dom a Jelenjogórskim kulturnym centrumom na tradicionalne beneficne koncerty pod hesłom „Swingin’ Santa“. Tuchwilneho pandemiskeho połoženja dla wuhotuja je lětsa trójce w Budyskej „Krónje“, a to 26., 27. a 28. nowembra. W Jelenjej Górje koncertuja 4. decembra.

We wobłuku tydźenskeje dźěłarnički srjedź oktobra w Kamjentnym domje je něhdźe 30 młodostnych z Budyšina, Jelenjeje Góry a z wokoliny partnerskeju městow pod nawodom Johannesa Gerstengarby program nazwučowało. Dwuhodźinska prezentacija wopřijima znate němske, pólske a mjezynarodne hodowne spěwy, w jazzowym stilu aranžowane mjez druhim wot Malty Rogackeho a Marcusa Pötschki za małe a-cappella-wobsadki runje tak kaž za wulku big band. Kaž w minjenych lětach budu młodym hudźbnikam nazhonići profesionalni wuměłcy na jewišću poboku, kaž na přikład popowa a jazzowa spěwarka ­Jasmin Graf a spěwytwórc Jody Cooper, wobaj z Lipska.

Kamjenc (BG/SN). We wobłuku lětušich 53. Lessingowych dnjow wěnowachu so minjenu wutoru w Kamjenskim měšćanskim dźiwadle temje, kotraž so w Němskej skerje na kromje wobjednawa. Z přednoškom a čitanjom předstajištaj Birgit Michler ze Žitawy a Winfried ­Behlau z Delmenhorsta knihu „Diestelblüten – Russenkinder in Deutschland“. Zběrka tematizuje dóńt tak mjenowanych dźěći Rusow, kaž nowonarodźenych po Druhej swětowej wójnje mje­nowachu, kotrež buchu často přez wumocowanja spłodźene. Runja swojim maćerjam běchu wobstajnemu difamowanju wustajane. Tak rěkachu jim na přikład „Russenbalg“ abo „Russenbastard“. To pokazuje po měnjenju přednošowa­ceju, kak „skažena němska towaršnosć po režimje nacionalsocialistow bě – na wuchodźe runje tak kaž na zapadźe“.

Kajke běchu serbske poměry?

Donnerstag, 04. November 2021 geschrieben von:
Statistika łužiskich Serbow Arnošta Muki je jedyn z najwuznamnišich a najskutkownišich tekstow serbskeje wědomostneje publicistiki 19. lětstotka a woznamjenja spočatk serbskorěčneje sociologije. Europski etnolog a sobudźěłaćer Serbskeho instituta (SI) dr. Robert Lorenc je twórbu pod titulom „Statistik der Lausitzer Sorben“ do němčiny přenjesł a tak šěršemu kruhej zajimcow spřistupnił. Wčera wječor je wón publikaciju w Stróžanskim Domje tysac hatow Biosferoweho rezerwata Hornjołužiska hola a haty předstajił. Štóž chce wědźeć, kajke su serbsko-němske poměry na městnje byli, njech pohlada na portal „sorabicon“ SI. Foto: Jurij Helgest

Wulka strata za kulturu regiona

Mittwoch, 03. November 2021 geschrieben von:

Wojerowske wuměłstwowe towarstwo kónc lěta rozpušća

Na hłownej zhromadźiznje 2. oktobra su čłonojo rozsudźili, Wojerowske wuměłstwowe towarstwo rozpušćić. „Přičiny za to su zwjetša starobneho a strowotneho razu. Su tu drje někotři młódši čłonojo. Nichtó z nich pak nje­zamó – swójskeho powołanskeho wobćeženja dla – čestnohamtski nawod za towarstwo přewzać. Bohužel tuž njemóže nichtó zamołwitosć za předsydstwo njesć“, rozłožuje wjelelětny předsyda Wo­je­rowskeho wuměłstwoweho towarstwa Martin Schmidt. Dźěło towarstwa ležeše w minjenych lětach rozsudnje w jeho rukach a w rukach jeho mandźelskeje Heleny, podpěrowanaj buštaj wot předsydstwa.

Neuheiten LND