Serbska rěč a digitalizacija
Budyšin (SN/at). Kotre městno měła přichodnje serbska rěč w procesu digitalneho přewróta zabrać? Wotmołwy na tele prašenje pyta Załožba za serbski lud we wobłuku hižo w lěću připowědźeneje zjawneje konferency (SN informowachu). Hromadźe z dalšimi partnerami a předewšěm ze serbskimi institucijemi chce załožba hač do lěta 2020 cyłkownu digitalnu strategiju za našu maćeršćinu wuwiwać. Nadawk je naročny, prawje wjele idejow su trěbne, kotrež móhli we wobłuku tajkeho zarjadowanja rozjimować.
Mjeztym stej termin a městnosć znatej, kaž bě ze załožboweho zarjada zhonić: Sobotu, 30. nowembra, dźeń do prěnjeho adwenta, budźe cyłodnjowska konferenca w hotelu „Residence“ na Wjelečanskej čo. 32 w Budyšinje. Zarjadowarka prosy zajimcow wo bórzomne přizjewjenje hač do 30. oktobra e-mailnje na adresu , a to rumnostnych wobmjezowanjow dla, kaž rěka.
Wotběh konferency, kotraž budźe w serbskej rěči bjez simultaneho přełožka, hišće wozjewja. Planowane je, zo budu ćežišća w přednoškach wobswětlić a na to w dźěłarničkach ideje pytać.
Šulske deficity njenarunaja
Kulturny konwent wčera na 25. róčnicu załoženja zhladował
Zhorjelc (SN/CoR). Na mały jubilej 25. róčnicy załoženja je wčera Kulturny konwent kulturneho ruma Hornja Łužica-Delnja Šleska na swojim dohromady 114. posedźenju w Zhorjelskim Kulturno-historiskim muzeju dopominał. Čłonojo su sej na „dalše dobre zhromadne dźěło“ připili a so nad małym dźaknym darikom za skutkowanje – knihu Jürgena Maćija „Wuměłcy w Hornjej Łužicy 2“ a Połčničanskim poprjancom z napismom jubileja – zwjeselili.
Nowy rjad SLA z wuspěšnej premjeru
Budyšin (SN/bn). Serbski ludowy ansambl je nowy rjad „Zynki a linki“ zahajił. W srjedźišću zarjadowanjow stejitej literatura a hudźba serbskich wuměłcow, předstajenej wot instrumentalistow SLA kaž tež zwonka Łužicy skutkowacych serbskich dźiwadźelnikow. Wčerawšu premjeru na wupředatej žurli Budyskeje Röhrscheidtoweje bašty wuhotowachu znaty hrajer Stanisław Brankačk a dujerski kwintet Marie-Luise Fryčowa na fleće, Ralf Sarodnick na obowje, Tobias Witke na klarineće, Tereza Kratka na fagoće kaž tež Bernd Neffe na róžku.
Intendantka SLA Judith Kubicec wita hosći w bašće a rozłoži skrótka zakładnu mysličku noweho rjadu. „Telko rjanych knihow a tak mało časa za čitanje – z toho je wurostła ideja, literaturu raz na hinaše wašnje sposrědkować. Nastupajo teksty wobrubjacu hudźbu sym sej skerje rědka hrate kompozicije serbskich komponistow za komorne wobsadki wupytała“, intendantka rjekny.
Erich Honecker wotsadźeny
Jutře je tomu 30 lět, zo bu Erich Honecker na 9. zeńdźenju Centralneho komiteja (CK) SED ze swojich funkcijow wotsadźeny. Nowa doba 19. oktobra 1989 wo tym oficialnu powěsć NDRskeje powěsćernje ADN na 1. stronje wozjewi: „Před tym wotpowědowaše CK próstwje Ericha Honeckera, jeho strowotnych přičin dla wuwjazać z funkcije generalneho sekretara CK SED, z hamta předsydy Statneje rady NDR a z funkcije předsydy Narodneje zakitowanskeje rady NDR.“ Bě to poslednja sada ADN-powěsće z nadpismom „Egon Krenz na generalneho sekretara CK SED wuzwoleny“. Na spočatku načolneho přinoška Noweje doby ze samsnym nadpismom běchu zdźělili, zo su čłonojo centralneho komiteja na swojim 9. zeńdźenju popołdnju, 18. oktobra 1989, w Berlinje „čłona politběrowa a sekretara CK Egona Krenza na generalneho sekretara wuzwolili. Centralny komitej namjetuje Ludowej komorje NDR jeho na předsydu statneje rady a předsydu zakitowanskeje rady wuzwolić“.
Knježacy klišej zmjechčić chcyli
PomgajbogKristalub Fryco
Kotre koncepty trjebaja małe kultury?
Pod hesłom „Koncepcionalizacija małych (europskich) a njezapadnych kulturow“ wotmě so minjeny štwórtk a pjatk mjezynarodna konferenca na Instituće za slawistiku Drježdźanskeje techniskeje uniwersity, podpěrowana wot Załožby Fritza Thyssena za spěchowanje wědomosće.
Drježdźany (SN/CoR). Kak móžeš z fenomenami wobchadźeć, kotrež njehodźa so z etablěrowanymi konceptami dominantnych kulturow wopisać? Kak poćahuja so kulturne praktiki małych njezapadnych kulturow na dominantny kanon? Kotre alternatiwne koncepty su wuwiwali? Tute a podobne prašenja stejachu w srjedźišću konferency, na kotrejž so štyrnaće wědomostnikow z literaturowědy, stawiznow, genderoweho slědźenja, sorabistiki a sociolinguistiki wobdźěli a swoje dopóznaće wo fenomenach w Japanskej a Chinje, Luxemburgskej, Běłoruskej, Nigeriji, Awstriskej a Łužicy mjez sobu wuměni a diskutowa.
Bjarnat Krušwica
Demonstracije bjez namocy a wukročenjow
Póndźelu, 9. oktobra 1989, bě w Lipsku k dotal najwjetšej demonstraciji w NDR za reformy a demokratiju dóšło, kaž minjenu srjedu hižo pisachmy. Po měrowej modlitwje w Mikławšskej a dalšich třoch cyrkwjach zhromadźichu so syły ludźi do hoberskeho pochoda a ćehnjechu ze swěčkami do srjedźišća města. Za pochod zamołwići běchu při tym tež na to myslili, zo njemóža demonstranća ze swěčku w ruce kamjenje, kije abo bleše na policistow mjetać. Z bantami wupokazani rjadowarjo kročachu na bokomaj ćaha wołachu: „žanu namóc!“ Při tym na to kedźbowachu, zo njeby nichtó policistow prowokował.
Spěchowanje delnjoserbšćiny ma prioritu
Glasgow/Washington/Budyšin (SN/CoR). Slědźenski projekt SMiLE – Sustaining minoritized languages in Europe (Zachowanje mjeńšinowych rěčow w Europje) – so ke kóncej chila. Na dźěłarničce spočatk oktobra w Glasgowje wozjewichu, zo chce spěchowar projekta SMiLE rěčnym zhromadnosćam přidatne pjenjezy přewostajić. Z nimi maja aktiwity na dobro rěčneho nałožowanja, kotrež su we wobłuku projekta wuwiwali, podpěrać. Oficialnje chcedźa spěchowanje wupisać. „Myslu sej pak, zo ma financna podpěra w prěnim rjedźe w Delnjej Łužicy zasadźena być a tam pomhać, rěčne rumy za noworěčnikow wutworić“, praji direktorka programa SMiLE dr. Mary Linn.
