Stajne blido serbskeho filma
Syły wopytowarjow k jutram w Serbskim muzeju
Hižo w dojutrownym času wopokaza so Serbski muzej w Budyšinje ze swojej wosebitej wustajeńcu „Jutry w Serbach“ a z wospjetnymi poskitkami dźěłarničkow k nawuknjenju wšelakich technikow debjenja jutrownych jejkow jako woprawdźity magnet. Na nich wobdźěli so pod nawodom nazhonitych ludowych wuměłcow něhdźe 230 zajimowanych z blišeje wokoliny, ale tež z druhich kónčin, předewšěm ze Sakskeje.
Poskitk wobšěrneho pedagogiskeho programa a projektow wužiwachu zwjetša šulske rjadownje Budyskeho wokrjesa kaž tež dźěćace skupiny ze Zhorjelca, Kamjenicy a Drježdźan. Wot ćicheho pjatka do jutrowneje póndźele předstajichu ludowi wuměłcy z Hornjeje, srjedźneje a Delnjeje Łužicy, kaž je tole w Serbskim muzeju hižo wjacore lětdźesatki z dobrej tradiciju, debjenje jutrownych jejkow w tradicionelnych technikach. Hosćo muzeja, domoródni kaž tež ludźo z najwšelakorišich krajow swěta poskitk přewšo derje přiwzachu a sebi rjany suweněr z Łužicy sobu wzachu.
Statna opereta Drježdźany pokaza „zabytu“ twórbu
Drježdźany (SN). Jako „prěnje němske jewišćo scyła“ předstaji Statna opereta Drježdźany 22. apryla z „Pólskim kwasom“ takrjec zabytu twórbu Josepha Beera. Libreto spisałoj běštaj Fritz Löhner-Beda a Alfred Grünwald. Prapremjerje w lěće 1937 dotal dalše předstajenja njeslědowachu – nacionalsocialisća běchu kruch židowskeho komponista zakazali, na čož so tež po kóncu diktatury wjace do hrajnych planow njewróći.
Fotografije w comicowym kontrasće
Budyšin (SN). Wustajeńcu dosć njewšědneho razu pokazaja hišće hač do 2. meje w Budyskim Kamjentnym domje. Pod hesłom „Tellerrand I“ tworja symetrisce skomponowane fotografije Elsy Hennig jasny kontrast k wot Nazanin Zandi kuratěrowanej přehladce rysowankow, wotbłyšćowace realne dožiwjenja cyłkownje 65 w Drježdźanach bydlacych žonow najwšelakorišeho pochada. Mólby běchu dohromady 26 ilustratorkow na zakładźe dźěłarničkowych rozmołwow zdźěłali.
Wosebita wustajeńca z twórbami 63 wuměłcow
Serbja Wulki pjatk w čěskim Jiřetinje pućowali
Jiřetín pod Jedlovou (MH/SN). Lětsa hižo 15. raz wotmě so minjeny Wulki pjatk „Pućowanje z poeziju na Křižowu Horu“ w Jiřetínje pod Jedlovou. Po zwučenym wašnju recitowachu při kóždej jednotliwej z dohromady 14 stacijow tamnišeho křižoweho puća hodźacu so baseń z cyklusa Milana Hrabala „Cestou bolesti a víry – Po puću bolosće a wěry“, kotryž bě Varnsdorfski poet za tele pućowanje stworił a kotryž je delnjoserbske Spěchowanske towarstwo za serbsku rěč w cyrkwi loni bibliofilnje w šěsć rěčach znowa wudało (SN rozprawjachu).
Serbski awdioguide prezentował
Ćichi pjatk dostojnje wopominali
Smochćicy (CRM/SN). Hižo mnohe lěta poskićuje Smochčanske kubłanišćo swjateho Bena na Ćichim pjatku wječor koncert z pasionskej hudźbu. Tež lětsa posrědkowachu orchestrownicy Serbskeho ludoweho ansambla, kotřiž su zeskupjeni do kwarteta Chordophone, dostojne duchowne a hudźbne dožiwjenje. Na programje steješe tónraz „Stabat mater“ italskeho mištra baroka Antonia Vivaldija (1678–1741). K tomu poskićichu hudźbnicy jako kontrast sadźbje „Smyčkowy kwartet čo. 8 w c-moll“ sławneho ruskeho komponista klasiskeje moderny Dimitrija Šostakowiča (1906–1975), zwjazujo tak ćerpjenje Jězusa Chrystusa z našej dobu. Přetož mjezynarodnje nimoměry připóznaty sowjetski wuměłc – wón dósta nimo mnohich wulkich mytow tohorunja wot „Academia de Santa Cecilia“ w Romje počesćenje – wěnowaše tutu swoju w lěće 1960 nastatu twórbu woporam fašizma a wójny. Wosebje wójny a ćerpjenja so tu doraznje tematizuja a zdobom so motiw wuchodneje ortodoksneje cyrkwinskeje hudźby zapřija.
Ničo rjeńše hač te lubosća, hdyž žeńtwa je so radźiła
napisała Annamaria Zahonowa
Kij w ruce a wačok na ramjenjomaj, třěchu jehlinowych hałzow nad sobu a kamjenjaty puć před sobu steješe Theja, kaž přihotowana za dalokoběh w startowej poziciji. Kós na hałzy pódla njeje machaše z křidleškomaj, prjed hač zaspěwa swój wosobinski rańši kěrluš. Hišće tři běrtlki hodźiny, a potom słónco schadźa. Theja znaješe někotre časy domjacych ptačkow, hdy započinachu ranje witać. Tři běrtlki hodźiny, a prěnje konje domjaceho procesiona budu gratowane. Theja přebywaše k jutram stajnje na domjacym statoku w přitulnej wjesce, kotraž sćeleše znajmjeńša tři pory křižerjow na wozjewjenje radostneho poselstwa po Łužicy. Hižo wot małosće sem pomhaše nanej w konjencu a maćeri na wysokim swjatym dnju. Tola lětsa wijachu so jutry po hinašich šćežkach. Lětsa padny datum jeje narodnin na jutrońčku. Nimo toho woswjeći tónkróć jutry z přećelom, Němcom. Katolskim drje, ale njenazhonitym we wašnjach a we wědomju, kak wažne katolskim Serbam je, kołowokoło koni a křižerjow k poradźenju wulkeho swjedźenja sobu skutkować.
Anton Nawka
4. jutrownika před 25 lětami zemrě spisowaćel, rěčewědnik a lawreat Myta Ćišinskeho 1995 Anton Nawka w Budyšinje. Wón bu na Mikławšku blisko nana Michała Nawki a jeho mandźelskeje pochowany. Wulka ličba přewodźerjow zanjese na pohrjebje wot njeho zbasnjeny kěrluš „Božo, Ty, Serbow wodźił sy a škitał“.
Što poprawom Saksku charakterizuje bě prašenje, z kotrymž bě so ...
Klip „Mróčele“ ze šansu na „Złoteho jěcharja“
Towarstwo Filmowa iniciatiwa Drježdźany hotuje so na lětuši 35. filmowy swjedźeń w stolicy Sakskeje. Tele dny wozjewichu dospołny program festiwala a zahajichu předpředań zastupnych lisćikow. Swjedźeń zahaji so 18. apryla, zakónčaca mytowanska ceremonija wotměje so slědowacu njedźelu.
Drježdźany (SN/bn). Program wopřijima cyłkownje 188 prezentacijow we wjacorych Drježdźanskich programowych kinach z dohromady 371 krótkofilmami, produkowanymi w 66 krajach. Prěni raz poskića na Hrodowym naměsće paralelnje darmotnu filmowu přehladku pod hołym njebjom. Dalša nowostka je rjad „Loto krótkofilmow“, w kotrymž publikum a připad slěd pokazanych paskow postajatej. Tematiske ćežišća festiwal wobrubjacych specifiskich zarjadowanjow su mjez druhim Yannej Gonzalesej wěnowana retrospektiwa, tworjenje litawskeho filmowca-disidenta Artūrasa Barysasa, baskiske kino a jeho wliw na tamnišu towaršnosć kaž tež katalanske filmowstwo w europskim konteksće.
