Kataloniska sej hižo wjacore lěta njewotwisnosć wot Španiskeje žada. Na přičiny konflikta zhladuje Jordi Oriola Folch, kotryž je žurnalist w kraju. Swój wid chce wón tež čitarkam a čitarjam Serbskich Nowin sposrědkować.

Španiska njeje narod, ale skerje skupina narodow, kotraž wobsteji hłownje z dweju kralestwow (wothladajo wot Baskiskeje): z kralestwa Kastiliskeje a z katalansko-aragoniskeho kralestwa. Španiska je pletwa wliwow mócnych, kotraž wjerći so wokoło monarchije, a ma swoje sydło w epicentrumje kastiliskeho naroda, w Madridźe. Španiska nima narodny projekt, kiž by na dobro wšěch wusměrjeny był. Jeje jenički zaměr je, rozpadej kraja zadźěwać, zo njeby strukturu hospodarskeho monopola zhubiła. Tohodla spyta knježerstwo ze wšěmi srědkami njewotwisnosći Kataloniskeje zadźěwać. Je to křižna wójna, w kotrejž Španiska wšě statne instrumenty nałožuje, zo by rozsudnosć zničiła, z kotrejž katalanski narod wo swoje přežiwjenje wojuje.