Berlinje (dpa/SN). Wotpinjenje jadrowych milinarjow Němskeje kónc lěta 2022 bě tema wuradźowanja wuběrkow zwjazkoweho sejma za škit klimy a energije kaž tež za wobswět w Berlinje. Nastork su rozprawy medijow, po kotrychž běchu w hospodarskim kaž tež we wobswětowym ministerstwje nalěto 2022 interne wobmyslenja přećiwo wotpinjenju ignorowali. Po nadpadźe Ruskeje na Ukrainu běchu drje energijowu krizu wukazali, wotpinjenje pak přesadźili.

Rozsudźa wo kartce za ćěkancow

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa rada chcyše dźensa doskónčnje wo nakupowanskej kartce za ćěkancow rozsudźić. Při tym dźěše wo to, cyłoněmske jednotne prawniske rjadowanje za kartku namakać. Na njej ma přichodnje dźěl statnych popłatkow k zežiwjenju jako dobropis składowany być. Mjez druhim chcedźa tomu zadźěwać, zo migranća pjenjezy pašowarjam ludźi a přiwuznym do wukraja přepokazaja. Hač kartku tež wužiwaja, zwjazkowe kraje same rozsudźa.

Planuja nowy bojowy tank

Rom (B/SN) Zakónčace dokumenty wšěch sydom kontinentalnych konferencow k synodalnemu pućej su nětko zjawnje w interneće na stronje Němskeje biskopskeje konferency přistupne. Wobkedźbowali su so mjez druhim přinoški ze 40 europskich krajow z konserwatiwnymi a progresiwnymi pozicijemi pod hesłom „Jednota w mnohotnosći“.

Ortodoksne jutry

Kijew/Moskwa (B/SN). Jutry w ortodoksnych cyrkwjach běchu minjeny kónc tydźenja. Terminy wobliča so po julianskim abo gregorianskim kalendrje, 2025 swjećimy zrowastanjenje na samsnym dnju. Ukrainjenjo smědźachu hakle njedźelu wot ranja swjećić, dokelž njesmědźachu w nocy dom wopušćić. Ruska je jutrońčku bjez přestawki wójnu w Ukrainje dale wjedła.

Samowólnosć Chiny

Vatikan (B/SN). Knježerstwo w Pekingu je bjez wothłosowanja ze Swjatym stołom biskopa Shen Bina do Shanghaija přesadźiło, hačrunjež wobsteji wot lěta 2018 zrěčenje mjez Chinu a Vatikanom wo zasadźenju biskopow, zdźěli rěčnik Vatikana Matteo Bruni.

Přećiwo přiběracej běrokratiji

Pólski prezident chcył atomarne brónje USA w swojim kraju składować

Waršawa. Připowědźenje USA, Ukrainje hoberski pomocny brónjenski paket 61 miliardow dolarow k wotwobaranju ruskeho nadpada přewostajić, su w Pólskej „z wolóženjom“ na wědomje brali. Přiwšěm su sej přezjedni, zo drje tež nowe brónje wójnu spěšnišo njezakónča. Zastupowacy zakitowanski minister Cezary Tomczyk je pak sej wěsty, zo móža so Ukrainjenjo nětko na fronće „Ruskej skutkownišo wobarać“.

Wšo druhe hač změrowace bě to, štož je pólski prezident Andrzej Duda tele dny ludźom připowědźił: Pólska je zwólniwa atomarne brónje USA na swojim teritoriju składować, zo by ruskeho prezidenta ­Wladimira Putina wottrašiła. Tole je Duda w rozmołwje z nowinarjemi dźenika Fakt přeradźił. Zdobom wón na to skedźbni, zo wšak USA tajke brónje tež w druhich ­europskich krajach kaž w Němskej, Nižozemskej, Italskej abo Turkowskej składuja, zo móhli je w padźe wójny z Ruskej hnydom zasadźić. Nětko by tež Pólska do kruha wuzwolenych zwjazkarjow USA słu­šała. „Smy zwólniwi“, Duda zwurazni.

CDU žada sej plan za Łužicu

Podstupim (dpa/SN). Opoziciska CDU w braniborskim sejmje je krajne knje­žerstwo namołwiła, strukturnu změnu we Łužicy pjenježnje podpěrać. „Štož pobrachuje, je plan za Łužicu“, wobžarowaše hospodarskopolitiski rěčnik CDU, Dierk Homeyer wčera w aktualnej hodźinje parlamenta­. „Trjebamy spěšnu a njebě­rokratisku pomoc za předewzaća, kotrež so na nowe wobłuki zwaža.“ Přiwšěm je jasne, zo je brunica hišće dołho za spušćomne a zapłaćomne zastaranje ludźi z milinu trěbna, Homeyer rozłoži. Braniborske knježerstwo pak měło wotwidźomneho kónca zmilinjenja dla strukturnu změnu zahajić. „Dźe wo industrijny zakład wšeho kraja“, wón napominaše.

Ochranowske hesła zestajane

Psa na jewišću dźiwadła w Ulmje při­hladowarjo nětko tola widźeć njebudu. Weterinarny zarjad města je zasadźenje psa w inscenaciji „Lessons in Love and Violence“ wotpokazał. Štyrinohač měješe při wustupje solistki něhdźe 15 mjeńšin jej poboku na jewišću stać. Na castingach běchu psy měrnje wostali. Najebać to je weterinarny zarjad měnjenje, zo je hara orchestra za nje přewulka.

Na wšě 84 kilogramow zawarjenych peperonijow při sebi měješe paduch w swojej karje, jako jeho policija w Bremerhavenje kontrolowaše. Wotkal 23lětny peperonije we wjacorych kanistrach měješe a dokal z nimi chcyše, njemóžeše wón zastojnikam „plawsibelnje“ rozkłasć. Policija je tuž přepytowanje padustwa dla zahajiła a pyta za wobsedźerjom žiwi­dłow. Prawdźepodobnje pochadźeja peperonije ze składa hosćencarja abo wobchoda wulkowikowarja.

Dokelž lědma hišće něchtó wšitke horncy ze spěchowanskimi srědkami za města a gmejny přewidźi, maja někotre komuny hižo přistajenych, kotřiž jeničce za tym slědźa, z kotreho hornca móhli sej te abo tamne srědki zawěsćić. Snano mjenowani ludźo na te wašnje samo swójsku mzdu ze spěchowanskimi srědkami zaručeja.

Najnowše tajke spěchowanje je leaderowy management Hornjołužiskeje hole a hatow wupisał. Kaž Serbske Nowiny w tymle tydźenju rozprawjachu, móža so komuny a towarstwa požadać, jeli chcedźa mjeńše projekty zwoprawdźić, za kotrež móža spěchowanske srědki hač do wobjima 20 000 eurow dóstać. Za někotrehožkuli je to hižo chětro wulki projekt. To je na kóždy pad najprjedy raz chwalobne. Z telko pjenjezami hodźi so hižo něštožkuli na wsach zeskutkownić. Špak při tym je, zo trjeba komuna abo towarstwo swójski podźěl. Bjez njeho njeń­dźe.