Myto aktiwistomaj
SPD namołwja CDU
Berlin (dpa/SN). Generalny sekretar SPD Lars Klingbeil sej wot CDU žada, so wot AfD jasnje wotmjezować. Na přichodnym stronskim zjězdźe CDU měli delegaća wobzamknyć, zo je kóždežkuli zhromadne dźěło z AfD zakazane, rjekny Lars Klingbeil Berlinskim nowinarjam. „W uniji jewja so hłosy, kotrež zwjazkarstwo z AfD hižo njewuzamkuja. Tajki łamk zasadow je smjerćstrašny. Tomu mamy nuznje zadźěwać“, Klingbeil rjekny.
Nowy předsyda frakcije CDU w Sakskim krajnym sejmje Christian Hartmann bě minjeny tydźeń njeměr zbudźił, jako nochcyše po wólbach krajneho sejma 2019 koaliciju z AfD hižo wuzamknyć. Tež ze stron AfD tajku móžnu koaliciju witaja. Kanclerka Angela Merkel (CDU) tajku dotal wotpokazuje.
Wliw Ruskeje wobmjezować
Kijew (dpa/SN). Ukraina chce z wjacorymi dwělomnymi nacionalistiskimi zakonjemi wliw Ruskeje wobmjezować a sowjetske namrěwstwo wottřasć. Parlament w Kijewje je w prěnim wuradźowanju zakoń wo tak mjenowanym ukrainizowanju zjawneho žiwjenja schwalił. Tón mjez druhim wopřijima, zo maja so nałožowanje ukrainšćiny wobstražować a přeńdźenja přećiwo zakonjej chłostać. Wšitke nowiny a časopisy kaž tež internetne strony bywšeje sowjetskeje republiki maja ukrainsku wersiju dóstać. Dotal wuchadźa něhdźe 70 procentow wšěch nowin w rušćinje. W telewiziji a radiju płaći hižo postajenje, zo ma 75 procentow wšěch wusyłanjow ukrainskorěčnych być.
Přećiwnych hłosow přećiwo naćiskej zakonja bě jenož jara mało. Kritikarjam „ukrainizowanja“ dźě spěšnje „krajnu přeradu“ wumjetuja. Rušćina je třećinje wšěch wobydlerjow z maćeršćinu.
Po dalšim zakonju su wojacy a policisća přichodnje nuzowani, mjez sobu dwělomny postrow „Sława Ukrainje – sława rjekam“ wužiwać. Postrow z časa Druheje swětoweje wójny běchu nacionalisća na protestach 2013/2014 wožiwili.
Aneta Zahrodnikowa H 1
1Z kandidaturu chcu prawo na nutřkowne sebjepostajowanje wužiwać. Štó měł to činić, hdyž nic my? Hdy, jeli nic nětko? Franklin D. Roosevelt je raz prajił: „W žiwjenju dawa hóršeho, hač njewuspěšny być: To je, zo ničo činił njejsy!“
2Fairna procedura wutwori legitimowane ludowe zastupnistwo, kotrež najwšelakoriše serbske zajimy přitomnosće zwobraznja, sformuluje a přesadźi. So wobdźěleć na relewantnych zarjadnisko-, hospodarsko-, kubłansko- a kulturnopolitiskich diskusijach a rozsudach na wšěch runinach. Z korporaciju zjawneho prawa jewjamy so jako Serbja skónčnje zaso w politiskej arenje.
3Chcu zajimy na wšěch runinach zastupować, sobu rozsudźić wo wužiwanju zjawnych srědkow a zo so kmane kontrolne a rewiziske organy wutworjeja. Mi dźe wo kubłanskopolitiski wliw za wjace serbskich pěstowarnjow, zakładnych a dale wjeducych šulow, za kwalifikowanje dorosćenych a swójsku serbsku fachowu a wysoku šulu.
Ignac WjeselaH 2
1Chcu so za přichod Serbow zasadźeć a widźu w ideji sejma potencial, zo smy na politiskim parkeće runohódnje druhim ludam připóznaći. Wažne mi tohorunja je, zo so Serbstwo jenož na kulturu njeredukuje, ale zo so tež hospodarstwo Łužicy dale wuwiwa.
2Prašenje tola je, čehodla su Serbja jedyn z poslednich ludow w Europje, kotrež dadźa swójske zajimy přez towarstwo zastupować a móžnosće demokratiskeho parlamenta njewužiwaja.
3Steju za sprawnosć a transparentnosć w mjezsobnym cyłku a chcu tuž, zo w přichodźe wšitcy za jedyn postronk ćehnjemy – so potajkim z cyłej wšelakorosću na zhromadny přichod měrimy – a zo so šćuwanja a tukanja na jednotliwych runinach wotstronja.
Cornelia Šnypowa H 3
1Chcu za aktiwne towarstwa wjace podpěry zmóžnić, dokelž zachowaja wone našu rěč, kulturu a nałožki. Wěda prjedownikow njesmě so zhubić! Wšojedne hač w kuchni, w domjacnosći a na přikład w stawizničkach a bajach – wšo to naš region wučinja. Naši prjedownicy su nam charakteristiki raz dali a to dale dawaja. Tohodla trjebamy wusku syć we wšěch wobłukach.
2Za nas je wažne wjace zhromadnosće docpěć. Serbski parlament móhł zakonske zakłady tworić, kotrež wjace podpěry za serbski lud wunjesu.
3W našej domiznje šěrja aktiwne towarstwa wědu wo našich prjedownikach. Jich bóle podpěrać, wo to chcu so prócować. Runje tak su rozmołwy a dorěčenja z Domowinu a Załožbu za serbski lud wažne, zo bychmy zhromadnosć docpěli.
Požadarjo so předstajeja
Hišće hač do 27. oktobra maja wšitcy, kotřiž so k Serbstwu wuznawaja, we Łužicy a zwonka njeje přiležnosć, so jako wolerjo a wolerki za prěnje wólby Serbskeho sejma registrować dać. Mjena wobkrućenych wosobow, kotrež kandiduja pak na hornjołužiskej pak na delnjołužiskej lisćinje, je wólbny wuběrk 17. septembra wozjewił.
Mjez kandidatami su někotre znate wobliča, ale z mnohimi mjenami dotal prosće ničo započeć njemóžeš.
Tohodla su so Serbske Nowiny z małym naprašnikom na wobkrućenych kandidatow za wólby Serbskeho sejma wobroćili. Z napisanych informacijow je redakcija stajnje wosobinsku wizitku zestajała. Z njeje wuchadźeja staroba, bydlenišćo, powołanje resp. aktualne dźěło kandidatki, kandidata, hač serbsce rěči a kotre towarstwo resp. zwjazk je jednotliwy wólbny namjet podało.
Dale čitaće wotmołwy na tři prašenja
1Čehodla kandidujeće za serbski parlament?
2W čim widźiće lěpšinu Serbskeho sejma porno dotalnej strukturje?
3W padźe wuzwolenja: Za kotru naležnosć chceće so jako prěnje zasadźeć?
Sofija CyžecH 4
1Přichod leži w rukach młodźiny – to płaći tež za Serbow. Zo woni w přeco wjetšej měrje hłowny sydlenski rum wopušćeja a zwonka Łužicy bydla, je realita w našim globalizowanym swěće. Tež ja we Łužicy wjace njebydlu. To pak njerěka, zo so za serbske naležnosće njezajimuju. Tohodla je wažne, zo su w sejmje tež hłosy młodych Serbow/-kow, kotřiž zwonka Łužicy bydla. Wšako budźe rozbrojenje přiběrać. Dokelž wěrju do přichoda Serbstwa, chcu k tomu přinošować, jón dale tworić.
2Serbski sejm je krok, zo bychmy na demokratiske legitimowane wašnje serbske naležnosće we wjetšej měrje, a za kóždeho Serba přistupne, wobwliwować móhli. Je načasu, nowe struktury tworić, kotrež Serba społnomócnja wjace zamołwitosće za přichod přewzać.
3Jako prěnje je wažne, so wo legitimowanje Serbskeho sejma starać. Jenož jako legitimny gremij móžemy dotalne struktury přewinyć a na samopostajowanju našeho přichoda dźěłać.
Pětr JanakH 5
1Kandiduju, zo bych politiske samopostajowanje Serbow w regionje skrućił.
2Parlament je demokratisce legitimowany forum ludoweho zastupnistwa za nutřkowne a wonkowne politiske samopostajowanje. Tajka politika regionalnje a nadregionalnje wuprudźa a twori identitu, skrući wobstejace kulturne a kubłanske zarjadnišća. Tu tworjene rozsudy su na wužitk wšěch ludźi we Łužicy.
3Mi dźe wo narodne wujednanje nastupajo přewróty w stawiznach, wo wustawu na zakładźe rezolucije Zjednoćenych narodow 61/295 a spožčenje statusa korporacije zjawneho prawa za serbski lud, docpěć statne zrěčenje mjez druhim wo financowanju kulturneje a kubłanskeje awtonomije, a wo to, skrućić regionalne wosebitosće kaž je to wjacerěčnosć we Łužicy.
Hajko KozelH 6
1Wšitke subregiony serbskeje Łužicy měli w Serbskim sejmje zastupjene być. Pochadźam z ewangelskeje Hornjeje Łužicy, hdźež so Serbstwo ćežko ma. Steju jasnje za lěwicarsko-demokratiski profil. Z dźěłom w parlamenće mam nazhonjenja a jako prawiznik znaju prawniske ramikowe wuměnjenja.
2Lěpšinu widźu we woprawdźitym samopostajowanju na kubłanskim a kulturnym polu, hdźež njemóža němscy pjenjezydawarjo rozsudy wobwliwować; w samsnej demokratiskej legitimaciji, kajkuž maja němscy partnerjo; w přesadźenju europskeho mjeńšinoweho prawa a w móžnym dosćahnjenju šěršeje bazy serbskeho ludu.
3Wudobyta demokratiska legitimacija ma so z politiskej kampanju w prěnich konkretnych kompetencach, najprjedy na polomaj kubłanja a kultury, zaměrnje wotbłyšćować. Za to dyrbi so politiska wola cyłeje towaršnosće budźić a prawniske wuměnjenja ze statnymi instancami wujednać, zo bychmy wočakowanja wolerjow zwoprawdźili.
