Schulze za jednanja z Ruskej
Hamburg (dpa/SN). W Drježdźanach rodźeny spisowaćel Ingo Schulze wupraja so hladajo na wójnu w Ukrainje za to, za móžnosćemi jednanjow z Ruskej pytać. „Perspektiwa za jednanja dyrbjała tola móžna być“, rjekny 61lětny časopisej Stern. „Hórje hač nětko móže tola lědma hišće być. Tutomu zabiwanju a rozdrěwanju njemóžemy dlěje přihladować“, Schulze rjekny. „Prajimy jednorje, zo dyrbi Ukraina dale wojować. Štóž pak tole rjeknje, dyrbjał tež zwólniwy być, swoje dźěći do tuteje wójny pósłać.“
Schulze bě wčera na Lipšćanskich knižnych wikach. Tam rěčeše wón ze zwjazkowym prezidentom Frankom-Walterom Steinmeierom wo stawje demokratije. Spisowaćel widźi zwisk mjez socializaciju wuchodnych Němcow a jich strachom před wójnu. „Na wuchodźe bě nimale kóždy muž we wójsku. Štóž je raz wulke zymske wojerske zwučowanje sobu dožiwił, tón znaje začuće dospołneje bjezmocy jednoreho wojaka.“ Tuž widźa mnozy na wuchodźe wójnu z cyle wosobinskeho wida a so prašeja: „Kak drje by było, bych sam do wójny dyrbjał?“, spisowaćel w tym zwisku praji.
Hodźina ćmy na dobro swěta
Berlin (dpa/SN). Mjeztym hižo wosomnaty raz wotměwa so po cyłym swěće klimowa akcija załožby za wobswět WWF „Earth Hour“. Při tutej so sobotu swětoznate zajimawostki wot 20.30 hodźin jednu hodźinu njewobswěća. Tež Braniborske wrota w Berlinje njebudu wobswětlene. Při tym pod motom „Twoja hodźina za zemju“ na to skedźbnja, zo hasnu ludźo po cyłym swěće swoju swěcu. Měrna protestna akcija njesadźi z tym jenož znamjo za meteorologisku, ale tež za politisku klimu. „Tučasna situacija je napjata. Krizy, konflikty a wójny nas jara zaběraja. Chcemy hodźinu za swět, za mjezsobnosć wužić a pokazać, zo njestejimy jenož za škit klimy, ale tež za mjezsobny respekt a demokratiju“, rozłoži Viviane Raddatz, wjednica wobłuka klima załožby WWF w Němskej. „Dźe wo wustupowanje přećiwo prawicarstwu a z tym zwjetša zwjazanym wotprěćom klimowych katastrofow.“
W lěće 2007 běchu akciju w Awstralskej zahajili. W lěće 2023 wobdźěli so jeničce w Němskej 580 městow a gmejnow. Lětsa je so w Němskej hižo wjace hač 500 gmejnow za akcijupřizjewiło.
To a tamne (22.03.24)
„Hysteriske škrěčenje“ při kompjuterowej hrě je w Bornheimje pola Bonna zasadźenje policije zawinowało. Žona na chódniku bě hary w bydlenju dla tak znjeměrnjena, zo zastojnikow wołaše. Jako tući při bydlenju klinkachu, so wukopa, zo bě 14lětny syn kompjuterowu hru hrał a podležał. Hněwny na to wón zasakle protestowaše. Staršej přilubištaj, zo podawk ze synom wuhódnoćitaj.
Na wšěch 48 000 eurow přisadźiła je žona w Drježdźanach na jebakow. 55lětna bě srjedu tak mjenowany šokowy telefonat dóstała. Skućićeljo wudawachu so jako policisća a statny rěčnik. Woni rozprawjachu, zo je dźowka žony smjertne wobchadne njezbožo zawinowała a zo trjeba nuznje kawciju 48 000 eurow, zo by so jastwu wuwinyła. Žona pjenjezy posołej přepoda. Hakle pozdźišo bu jej wědome, zo su ju wobšudźili.
Zatrašenja tež w Serbach
Nošerjo komunalnych hamtow a mandatow nadběham wustajeni
Su wjesnjanosća a měšćanosća kaž tež gmejnscy, měšćanscy a wokrjesni radźićeljo nadběham a samo žiwjenje a strowotu kažacym njepřećelskosćam wustajeni? Su woni tež we Łužicy wot ekstremistow a njemdrichow tajkeje a wonajkeje družiny wohroženi? A što ma to do konsekwencow?
Tute prašenja jimaja tohorunja tu abo tamnu, toho abo tamneho, kiž so w gmejnach, městach a wokrjesach z kandidaturu hotuje do přichodnych ludowych zastupnistwow; njedźelu 9. junija tohole lěta wšak sej tajnje a swobodnje tych wuzwolimy, kiž w přichodnych pjeć lětach zjawne žiwjenje na wsach a w městach tohorunja w sydlenskim rumje Serbow postajeja – abo lěpje prajene: na dobro komunow a wokrjesow w nich skutkuja, nam a demokratiji słužo.
Jěriši jazyk
Ruske rakety na Kijew
Kijew (dpa/SN). Ruska je ukrainsku stolicu Kijew minjenu nóc z wjacorymi raketami nadběhowała. W rańšich hodźinach běchu detonacije lětadła wotwobaracych raketow nad centrumom města słyšeć, nowinarjo powěsćernje dpa rozprawjeja. Po wjacorych tydźenjach je Ruska zaso swoje strategiske wojerske lětarstwo w Kaspiskim morju zasadźiła, ukrainske wójsko zdźěla. Kijewski měšćanosta Witalij Kličko rěčeše wo dźělach wottřělenych raketow, kotrež su na město padnyli.
Habeck: Brónjenje zesylnić
Berlin (dpa/SN). Němska a Europa dyrbitej po měnjenju wicekanclera Roberta Habecka hladajo na změnjene połoženje na swěće brónjenje zesylnić. „Europa dyrbi nastupajo kmanosć zakitowanja swoje domjace nadawki spjelnić. Po 1990 smy wotbrónili“, rjekny politikar Zelenych wčera wječor na konferency„Europe 2024“ w Berlinje. Habeck wupraji so za stopnjowanje produkcije brónjow a za programy na dobro zakitowanja kraja.
Blinken optimistiski
Policisća běchu wčera w Berlinskim měšćanskim dźělu Buckow ...
Zeleni sympatije ludźi přisadźili
W krajnym sejmje wo konopi rěčeli
Wot ratarstwa hač k Ukrainje
Wjerškowe zetkanje EU w Brüsselu z dołhej lisćinu palacych problemow
Brüssel (dpa/SN). Wójna w Ukrainje, eskalacija konflikta na Bliskim wuchodźe abo protesty ratarjow: Na swojim prawidłowym zetkanju maja nawodźa čłonskich statow Europskeje unije cyły rjad temow na blidźe.
Jedna z wusahowacych problemow su protesty burow w mnohich krajach EU. Komisija EU w Brüsselu je sej tutu naležnosć na šefowu pozběhnyła. W naćisku kónčneje deklaracije statnych a knježerstwowych šefow mjez druhim rěka, zo chce Europska komisija pod nawodom Ursule von der Leyen jara spěšnje krótko- a srjedźodobne naprawy na dobro ratarstwa zdźěłać. Komisija bě hižo minjene tydźenje wospjet pomocne naprawy předstajiła. Tak su wšelake postajenja za škit wobswěta zaso zběhnyli.
