„Pódlanske“ procesy

Dienstag, 26. Mai 2020 geschrieben von:
Zmilinjenje brunicy w milinarnjach zakónčić, za čož rozjimuje zwjazkowy sejm naćisk zakonja zwjazkoweho knježerstwa, saha šěršo do žiwjenja ludnosće, hač sej to druhdy myslimy. Mjenje wustorka wuhlikoweho dioksida ma klimje tyć. Hdyž pak staj so delnjołužiskaj zapósłancaj wčera na zjawnym słyšenju w parlamenće nastupajo „pódlanske“ procesy wobhoniłoj, je so wukopało, štož často zakryte wostawa. Kóždy dźě njewě, zo w milinarnjach w Janšojcach, Hamoru a Čornej Pumpje wotpadki sobu spaleja. Prašenje, što so z nimi stanje, hdyž žane milinarnje wjace njebudu, je tuž cyle praktiskeho razu. Runje tak dalše, kak chcedźa přichodnje zastaranje z dalnoćopłotu zawěsćić. Bydlenja we Wojerecach, Grodku abo Picnju njemóža prosće bjez tepjenja być, hdyž bliska milinarnja hižo žanu ćopłotu njedodawa. Jasnej wotmołwje fachowcow wčera słyšeć njeběštej, stej pak jara trěbnej. Je tuž dawno načasu sej wo tym skónčnje hłójčku łamać. Axel Arlt

Wótry wołojnik (26.05.20)

Dienstag, 26. Mai 2020 geschrieben von:
Wětrniki a časyŠćěpan Hanuš

To a tamne (26.05.20)

Dienstag, 26. Mai 2020 geschrieben von:

Sudniska zwada wo kruwjace zwónčki na pastwje je dźensa dalši wjeršk dožiwiła: Sudnicy Mnichowskeho Wyšeho krajneho sudnistwa pobychu dźensa wosobinsce w hornjobayerskim Holzkirchenje, zo bychu so přeswědčili, hač je hara zwónčkow woprawdźe tak wulka, kaž skóržbnik twjerdźi. Mandźelskaj hižo pjeć lět přećiwo klinkanju zwónčkow na bliskej pastwje skoržitaj a staj hižo wjacore instancy přešłoj. Pječa jimaj „hara“ spar rubi.

3 500 lět staru hlinjanu taflu je šěsćlětny pachoł na juhu Israela namakał, kotruž maja archeologojo za jónkrótnu. Hólc bě ze staršimaj městno wurywanjow wopytał a tafličku připadnje wuhladał. Na njej je zarysowane, kak muž naheho a sputaneho wojaka wotwjedźe. Wědomostnicy lubja sej nowe stawizniske dopóznaća. Šěsćlětny je mjeztym myto dóstał.

Bamž jako rjedźer woknow

Montag, 25. Mai 2020 geschrieben von:

Rom (B/SN). Znowa je bamž Franciskus na grafiće widźeć, tónkróć na wulkim nasćěnowym wobrazu w Albano. W Laziale blisko Roma je bamž jako rjedźer woknow předstajeny, kiž smog bliskeje fabriki z njebja trěje. Twórba wuměłca Maura Pallotty předstaja tak zasadźenje bamža za wobswětoškit. Nadawkidawar je biskopstwo w Albano, kotrež je bamž Franciskus njedawno wopytał. Pallotta bu znaty přez grafito, kiž pokazuje Franciskusa jako supermana.

Dźěći před namocu škitać

Radebeul (B/SN). Sakski šef Diakonije Dietrich Bauer starosći so přiběraceje namocy w swójbach dla. „Wuskutki izolacije, minimalne socialne kontakty, wulke financne starosće a strachi eksistency, homeoffice, hladanje dźěći a homeschooling poćežuja mnohe swójby a zawinuja stres“, wón rjekny. Trajace přežadanje přez izolaciju spěchuje agresije a namóc. Wosebje dźěći maja so před namocu škitać. Šef Diakonije wupraja so tuž za to, podpěrać ze wšej mocu akciju zwjazkoweho ministerstwa za swójby „Žane dźěćo same njewostajić“!

Lěkuja pacientow z wukraja

Korona Danam wulke njezbožo

Montag, 25. Mai 2020 geschrieben von:

Berlin (SN). Třeće lětuše posedźenje mjeńšinoweje rady štyrjoch awtochtonych narodnych mjeńšin w Němskej su wobdźělnicy koronawirusa dla tydźenja online přewjedli, kaž mjeńšinowy sekretariat minjeny pjatk zdźěli. Prěni raz zastupjena bě nowowuzwolena předsydka kulturneho towarstwa Sydslesvigsk Forening Gitte Hougaard-Werner. Po tym zo běchu so wšitcy na techniske wobstejnosće nastajili, wopokaza so wuradźowanje jako płódne a produktiwne.

Jedna rozjimana tema bě tuchwilu nastawaca pućowanska wustajeńca. Wo aktualnym stawje dźěłow informowaše projektowa managerka Johanna Pansec čłonow mjeńšinoweje rady.

Wobdźělnicy posedźenja rěčachu tež wo tym, kak su w swojich sydlenskich rumach a w mjeńšinowych organizacijach dotal z koronapandemiju wobchadźeli. Wosebje danskej mjeńšinje w Južnej Schleswigskej je korona wulke njezbožo, wšako běchu za lětuši 100. jubilej němsko-danskeje mjezy dołhodobnje wobšěrny program planowali. Hišće njejsu wšitke zarjadowanja wotprajene, dalše bychu na klětu přesunyć móhli.

Krizy zhromadnje přewinyć

Montag, 25. Mai 2020 geschrieben von:

Drježdźany (dpa/SN). Wot koronawirusa zlemjene swětowe hospodarstwo móže so po słowach sakskeho ministerskeho prezidenta Michaela Kretschmera (CDU) jeno zhromadnje z krizy wudrapać. Staty dyrbjeli zhromadnje jednać, zo njeby k swětowej hospodarskej krizy kaž před 90 lětami dóšło, rjekny Kretschmer powěsćerni dpa. „Na eksport orientowana Němska so starosći, dokelž su so wiki w druhich krajach zwjezli. Tež wulke dźěle Europskeje unije su zlemjene. Trjebamy zaso swětło na kóncu tunla.“

Miliardy za hospodarstwo

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy hospodarski minister Peter Altmaier (CDU) chce srjedźnostawske zawody w časach koronakrizy lěpje podpěrać. Firmy z hač do 249 sobudźěłaćerjemi maja wot junija hač do decembra hač do 50 000 eurow měsačnje dóstać, rozprawja powěsćernja dpa. Zaměr je eksistencu małych a srěnich zawodow zaručić, kotrež su wot wobmjezowanjow potrjechene. Za program planuja 25 miliardow eurow.

Maas: Wjace samostatnosće EU

Z dźěłom zarjadow spokojom

Montag, 25. Mai 2020 geschrieben von:

Drježdźany (SN). Runje lětsa je hladajo na koronapandemiju mnohim dawkipłaćerjam wažne, swoju dawkowu zdźělenku tak spěšnje kaž móžno dóstać. „Tójšto wobydlerjow dawkowu deklaraciju prjedy zdźěła, tak zo prawje bórze swoje zarunanja přepokazane dóstanu“, wujasni sakski financny minister Hartmut Vorjohann (CDU). Wobdźěłać deklaracije ma w financnych zarjadach tuž najwjetšu prioritu. „Cyłkownje 68 procentow dawkowych deklaracijow, kotrež su hač do kónca apryla dóšli, su mjeztym hižo wobdźěłane. Wjace hač 198 000 zdźělenkow su sakske financne zarjady hižo wotpósłali“, Vorjohann rozjasni. Wón dźakuje so wšitkim sobudźěłaćerjam zarjadow, kotřiž su w minjenych tydźenjach dobre dźěło wukonjeli a tak financne wuskutki potrjechenych za čas pandemije trochu wolóžili.

Spominamy na zhubjene dźěći

Montag, 25. Mai 2020 geschrieben von:

Drježdźany (dpa/SN). W Sakskej stajnje zaso za dźěćimi a młodostnymi pytaja. „Mnohe pady pak móžemy w běhu krótkeho časa rozrisać“, wuswětli rěčnik krajneho kriminalneho zarjada (LKA) Tom Bernhardt krótko do dnja zhubjenych dźěći, na kotrež dźensa, 25. meje, spominamy. Po cyłej Němskej a wjacorych dalšich krajach dopomina dźeń na zhubjene njepołnolětne dźěći.

W swobodnym staće bě před tydźenjom 67 dźěći a 102 młodostnej w starobje 14 do 17 lět zhubjenych. Mjez nimi bě tež 77 ćěkancow bjez přewoda. Po informacijach iniciatiwy „Zhubjene dźěći“ so kóžde lěto po cyłej Němskej něhdźe 60 000 njepołnolětnych zhubi. „80 do 90 procentow padow w prěnich hodźinach rozrisaja“, měni čłon předsydstwa iniciatiwy Lars Bruhns. Najwjac z nich je swójskich přičin dla kaž hubjenych znamkow abo rozkory ze staršimi doma ćeknyło. Su pak tež pady, hdyž staršiske dźěle dźěći do wukraja dowjezu, dokelž je swójba w rozkorje. Tajke pak zwjetša tak spěšnje njerozrisaja. Snadna dwucyfrowa ličba padow zhubjenja njepołnolětnych wostawa přiwšěm njerozrisana.

Tež Sakska chce změnu korony dla

Montag, 25. Mai 2020 geschrieben von:

Karl Lauterbach kritizuje planowane zběhnjenje škitnych naprawow

Drježdźany/Berlin (dpa/SN). Po Durinskej chcyła tež Sakska dotalne wobchadźenje z wobmjezowanjemi wšědneho žiwjenja koronawirusa dla zasadnje změnić. „Wostanje-li ličba nowych infekcijow dale na jara snadnym niwowje, planujemy za čas po 6. juniju w nowym wukazu wo škitnych naprawach korony dla zasadnu změnu“, rjekny ministerka za strowotnistwo Petra Köpping (SPD) dźensa w Drježdźanach. „Město toho zo wukazamy razne wobmjezowanja z wuwzaćemi, chcemy generelnje wšitke wobmjezowanja zběhnyć a jenož tam wuwzaća napołožić, hdźež je to hišće trjeba“, ministerka podšmórny. Wjele wot toho wotwisuje, kak zamołwiće ludźo jednaja a sebje samych a druhich škitaja.

To a tamne (25.05.20)

Montag, 25. Mai 2020 geschrieben von:

Tójšto puntow přibyli su Japanjenjo w časach koronakrizy. To je wuslědk woprašowanja internetneje fitnesoweje firmy „30.f“. Ta bě so 600 žonow a muži w starobje 20 do 49 lět prašała. 42,7 procentow žonow a 30,4 procenty muži při­znachu, zo su doma přibyli, žony přerěznje 2,6 a mužojo 3,3 kilogramy. Čas domjaceje izolacije pak so nachila: Hišće dźensa wočakowachu kónc nuzowych naprawow w stolicy Tokiju.

Wjelka dla wustróžane su sej štyri wosoby wčera rano na třěchu lawby w zjednoćenstwje małozahrodkarjow w Strausbergu pola Berlina wućeknyli, alarmujo policiju wo pozdatnym wjelku. Přichwatani zastojnicy pak móžachu zwěrjo jako „njestrašneho pastyrskeho psa“ identifikować, kotryž bě z bliskeje ležownosće twochnył. Wobsedźer sej jeho krótko na to zaso wotewza.

Neuheiten LND