Waršawa (dpa/SN). Pólski ministerski prezident Mateusz Morawiecki chce so na róčnicy lětadłoweje katastrofy w Smolensku na ruskim wopomnjenskim zarjadowanju za wopory wobdźělić. Při zražce lětadła 10. apryla 2010 bě tež pólski prezident Lech Kaczyński žiwjenje přisadźił. „Haj, chcu do Smolenksa a Katynja jěć, zo bych wopory suroweho sowjetskeho masakra w Katyńskich lěsach a wopory katastrofy pola Smolenska wopominał“, pisaše Morawiecki minjeny kónc tydźenja w interneće.
Při znjezboženju pólskeje knježerstwoweje mašiny, kotraž so runje lětanišću w Smolensku bližeše, bě 96 ludźi zahinyło. Woni běchu po puću na wopomnjenske zarjadowanje za wopory Katyńskeho masakra, hdźež běchu čłonojo sowjetskeje tajneje słužby NKWD w lěće 1940 wjace hač 20 000 pólskich oficěrow morili. Přičiny njezboža njejsu přeco hišće wujasnjene. Přiwisnicy narodno-konserwatiwneho knježerstwa z toho wuchadźeja, zo jednaše so wo atentat. Dotal předpołožene přepytowanja pólskeho nutřkowneho ministerstwa a ruskich fachowcow rěča porno tomu wo zmylku pilotow.
Dale njerozrisany je problem krokodila z wobruču wokoło šije. Awstralski fachowc za zwěrjata Matt Wright přebywaše ze swojimi kolegami podarmo na kupje Sulawesi. Tam chcychu krokodila z pomocu paslow popadnyć a wobruč wotstronić. Reptil pak so paslow wohlada. Mjeztym su so pomocnicy zaso do Awstralskeje wróćili. W meji chcedźa znowa spytać krokodilej pomhać.
Najwjetšu fosilnu nopawu swěta wustajeja wot dźensnišeho w hornjofrankskim Bambergu. Jeje pancer je 140 centimetrow dołhi, normalne wšak je 30 centimetrow, tamniši přirodowědny muzej zdźěla. Fosil běchu sobudźěłaćerjo lěta 2018 při wurywanjach w skale namakali. Dokelž bě skelet při transporće rozpadnył, su fachowcy w tysac hodźin trajacym dźěle 154 milionow lět staru nopawu zaso hromadu sadźili.
Bagdad (B/SN). Kardinal Louis Raphael I. Sako, patriarch chaldejskeje cyrkwje, kotraž je z Romom uněrowana, žada sej z dorazom kulowate blido za měr w Iraku. Loni je wón wšě oficialne zarjadowanja k woswjećenju hodownych wobrjadow w cyrkwi wotprajił. „Ludźo w kraju so strachuja, zo so Irak stajnje bóle k bitwišću wuwije hač k suwerenej domiznje, kotraž je w stawje, swojich wobydlerjow a swoje bohatstwa škitać“, wón wujasni. Irak a region dokoławokoło njeho stej „wulkan krótko do wubucha“, praji wón w sćelaku Domradio.
Myto za zwjazk pohrjebnišćow
Erfurt (dpa/SN). Nimale dwaj tydźenjej po debaklu při wólbach durinskeho ministerskeho prezidenta chcychu zastupnicy Lěwicy, SPD a Zelenych dźensa w Erfurće ze zapósłancami CDU wo wupućach z knježerstwoweje krizy wuradźować. Křesćanscy demokraća dotal wotpokazuja, bywšeho ministerskeho prezidenta Boda Ramelowa (Lěwica) aktiwnje do zastojnstwa wolić. Ramelow chcył znowa za ministerskeho prezidenta kandidować. Jemu pak pobrachuja štyri hłosy za wjetšinu w parlamenće.
Wjace mortwych wirusa dla
Peking (dpa/SN). Ličba z nowym corona-wirusom natyknjenych wosobow w Chinje je mjezu 70 000 překročiła. Cyłkownje 1 770 zemrětych mjeztym na wirus maja, kaž strowotniska komisija w Pekingu zdźěla. Wosebje potrjechena je centralna China z milionowej metropolu Wuhan. Na dowolowej łódźi „Westerdam“, kotraž je tuchwilu w Kambodźi, dyrbja ludźo dale w karantenje wutrać. Mjeztym su USA připowědźili, zo chcedźa lětadła do Kambodźe po staćanow USA pósłać.
Železniske čary zawrěli
Berlin (dpa/SN). Hospodarski fachowc Marcel Fratzscher je sudnisce wukazane přetorhnjenje pušćenja štomow na terenje planowaneje twornje awtotwarca Tesla pola Berlinje kritizował. „Hdźež je wola, tam je puć – to za wažne wulkoprojekty w Němskej wočiwidnje hižo njepłaći“, rjekny prezident Němskeho instituta za hospodarske slědźenje nowinarjam. „Štož so w zwisku z Teslu stawa, je symptomatiske za přehnatu, njeeficientnu a samowólnu běrokratiju, kotraž wuwiće hospodarstwa skerje haći.“
Berlinsko-braniborske wyše zarjadniske sudnistwo bě ze swojim rozsudom sobotu wječor skóržbje Zeleneje ligi Braniborskeje wotpowědowało. Wot štwórtka bě lěsniski zawod na terenje pola Grünheidy hižo tójšto štomow pušćiło: Na wšě 20 tak mjenowanych harvesterow a dźewjeć specialnych mašinow su štomy z wulkej spěšnosću pušćeli a za transport přihotowali. Krajny zarjad za wobswět bě to dowolił, byrnjež twarska dowolnosć za twornju, w kotrejž chcedźa e-awta produkować, hišće njepředležała.
Parada połsta daklow je wčera w Berlinskej měšćanskej štwórći Neukölln wulku kedźbnosć zbudźiła. Parada bě dźěl kónctydźenskich zarjadowanjow, kotrež stejachu cyle w znamjenju dakla. Z bayerskeho Passauwa běchu zamołwići tamnišeho dakloweho muzeja přichwatali. Winicar z Porynskohessenskeje poskićowaše „daklowe wino“. K jědźi mějachu bracle a pomfritki w formje daklow.
Wóń parfima je wopiteho a před policiju ćěkaceho šofera wosoboweho awta přeradźiła. 26lětny ze Speyera bě zastojnikam napadnył, dokelž bě přespěšnje a stajnje zaso bjez swěcy po puću. Jako jeho zastojnicy dosćahnychu, muž z awta wulěze a ćekny. Wóń parfima, kotraž tež w awće knježeše, pak wjedźeše zastojnikow za kerk, za kotrymž so muž chowaše. Test alkohola w jeho kreji wunjese 1,38 promilow.