Serbja rólu hraja

Montag, 02. Dezember 2019 geschrieben von:
Změjemy w Sakskej nowu knježerstwowu koaliciju, zestajenu z frakcijow CDU, Zelenych a SPD. Koaliciske dojednanje steji. Do njeho zakótwjeny je mjez druhim wot­rězk pod hesłom „Serbski lud“. A w nim jewi so tež dypk zachowanje serbšćiny. Wotrězk njeje ani tak krótki a wopřijima konkretne­ wuprajenja. Derje, zo widźa koalicionarojo serbsku maćeršćinu jako centralny element kulturneje identity a zo chcedźa jeje moderne posrědkowanje spěchować. Za wosebje zajimawe mam wuprajenje, zo chce knježerstwo Witaj-model sylnić a šulski kubłanski koncept 2plus ewaluěrować. To je po dotal zwjetša nje­zjawnje wjedźenych diskusijach najwjetši čas. Wšako so po wjacorych lětach praktiskeho nałožowanja pokazuje, hdźe je koncept wunošny a hdźe ma swoje brachi. Hdy pak ma so ewaluěrować a hdźe, w dźěćacych dnjowych zarjadnišćach a šulach? A štó dóstanje wědomostny nadawk? To sym wćipna! Milenka Rječcyna

To a tamne (02.12.19)

Montag, 02. Dezember 2019 geschrieben von:

K swojim prěnim narodninam dósta běła mjedwjedźica Hertha w Berlinskim zwěrjencu wčera słódnu překwapjenku: zamróženy sad a zeleninu w formje wulkeje „1“. Koparjo zwjazkoweho ligista Hertha BSC běchu ju darili. Po spočatnym wćipnym wobčuchanju stej Hertha a mać Tonja spěšnje spóznałoj, što so w lodowym bloku chowa. Młoda mjedwjedźica je atrakcija zwěrjenca Berlin-Friedrichsfelde na wuchodźe stolicy.

Jěsć kaž w hotelu „mama“: Njeznaći paduši su so w zahrodkowej chěžce w braniborskim Küstrin Kietzu nad Wódru porjadnje posłužowali: Woni tam pijachu a jědźachu, wužiwajo sudobjo tamnišeje kuchnje. Nimo toho wzachu sobu, štož namakachu: dwě powětrowce, prochsrěbak, dwě kolesy a trašawku. Wšitko bě přeborkane, jako je wobsedźer kónc tydźenja zaso raz pohladać přišoł.

Najnišu kwotu registrowali

Freitag, 29. November 2019 geschrieben von:

Kamjenica (dpa/SN). Ličba bjezdźěłnych w Sakskej je so znowa pomjeńšiła, kaž regionalna­ direkcija zwjazkoweje dźě­łoweje agentury w Kamjenicy zdźěla. W nowem­brje bě cyłkownje 107 300 muži a žonow bjez dźěła. Kwota je so tuž wo 0,1procentny dypk na 5,0 znižiła. Wot zawjedźenja statistiki w lěće 1991 je to najniši staw. Přičina dalšeho pomjeńšenja su po wšěm zdaću přiběrace ličby nadawkow w nazymje.

Pola Amazon stawkuja

Berlin (dpa/SN). Přistajeni online-wikowarja Amazon dźensa, jutře a póndźelu stawkuja, informuje dźěłarnistwo ver.di. Tak wukonjeja wulki ćišć na dźěłodawarja. Wšako su runje tele dny hladajo na akcije „Black Friday“ a „Cyber Monday“ we wobchodnistwje jara wažne. Rěčnik Amazon připowědźi, zo kupcy wot stawka potrjecheni njejsu. Skazane twory budu zdypkom dodawane. Hižo wot lěta 2013 sobudźěłaćerjo stajnje zaso stawkuja, dokelž žane tarifowe zrěčenje nimaja.

Swójsku strategiju předstajił

Po cyłym swěće su ludźo dźensa namołwjeni za škit klimy demonstrować. Protestne zarjadowanje wotměchu tež w Južnej Koreji.­ Studenća w Seoulu su swój protest zwuraznili, žadajo sej wot tamnišeho knježerstwa so sylnišo za škit klimy zasadźeć. We wjac hač 500 městach Němskeje běchu demonstracije předwidźane, mjez druhim tež w Budyšinje, Zhorjelcu a Žitawje. W Zwjazkowej radźe rozjimachu dźensa klimowy paket knježerstwa, ale blokowachu jón. Nětko ma posrědkowanski wuběrk­, wobstejacy ze zastupjerjow zwjazkoweho sejma a Zwjazkoweje rady, so z naležnosću zaběrać. Foto: pa/AP/Lee Jin-Man

Wobswětoškitne zwjazki: Nicw našim mjenje

Freitag, 29. November 2019 geschrieben von:

Berlin/Madrid (dpa/SN). Hladajo na zwadu wo kónc zmilinjenja brunicy, wo wu­twar parkow wětrnikow a wo škit klimy dla pojědźe zwjazkowe knježerstwo z wida němskich wobswětoškitnych zwjazkow z prózdnymaj rukomaj na swětowu klimowu konferencu UNO. „Prózdne w tym zmysle, zo swójske klimowe zaměry, kotrež tak a tak njedosahaja, podkłasć njemóže“, rjekny šef wobswětoškitneje organizacije WWF Michael Schäfer wčera w Berlinje. Zaměr za lěto 2020, na wšě 40 procentow škódnych płunow porno lětu 1990 zalutować, „je do druheje połojcy přichodneho lětdźesatka přestorčeny“. Zaměr za lěto 2030, potom 55 procentow mjenje wustorkować, njeje ze žanymi naprawami podkładźene. Klimowa konferenca UNO započnje so póndźelu.

To a tamne (29.11.19)

Freitag, 29. November 2019 geschrieben von:

Wurosćeneho jelenja při awtodróze dla je zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) ducy na termin wokołopuć jěć dyrbjała. Wona bě póndźelu ze swojim słužbnym wozom na awtodróze A 20 po puću,­ jako su jězdnju jelenja dla cyłu hodźinu zawrěli, zo bychu jeho wuhnali. Awto kanclerki dyrbješe pódlanske puće wužiwać. Zwěrjo steješe mjez dźiwinowym płotom a awtodróhu strašnje blisko při jězdni.

Dlěje hač 70 lět po skónčenju Druheje swětoweje wójny bu akordeon, kiž bě so we wójnskich šmjatkach zhubił, zaso swojemu wobsedźerjej wróćeny. Ameriski general přepoda jón w eifelskim měsće Schleiden swójbje Kupp. Dźěd generala bě instrument po bitwje pola padnjeneho němskeho wojaka našoł a sobu wzał. Na akordeonje napisana adresa pak zmóžni, jón nětko wróćić.

Trump hibanje podpěruje

Donnerstag, 28. November 2019 geschrieben von:

Washington (dpa/SN). Demokratiske hibanje w Hongkongu móže wyskać, knježerstwo w Pekingu je roznjemdrjene: USA su demokratiskemu hibanju w chinskim wurjadnym zarjadniskim pasmje rjap skrućili. Prezident USA bě wot kongresa wobzamknjenej zakonjej podpisał, kotrejž matej měsacy trajace protesty w aziskej metropoli podpěrać. China je hnydom reagowała, rěčo wo „nješwarnym měšenju do nutřkownych naležnosćow“ kraja.

Podźěl USA a Němskeje jenaki

Brüssel (dpa/SN). Němska přewozmje přichodnje jenaki podźěl zhromadnych kóštow w NATO kaž USA. Po informacijach powěsćernje dpa je so 29 čłonskich statow w Londonje na to dojednało, dotal płaćiwy kluč rozdźělowanja změnić. Tak ma so podźěl USA na zhromadnych kóštach wot lěta 2021 wot 22,1 na 16,35 procentow pomjeńšić. Němski podźěl rozrosće w samsnym času wot 14,8 na 16,35 proc. Nasta­wacy deficit maja tamne kraje NATO wurunać, z wuwzaćom Francoskeje.

Etat Seehofera wobjednali

Dwaj dnjej po ćežkim zemjerženju w Albanskej pomocnicy z psami dale za přežiwjenymi pytaja, kaž tule w měsće Durrës. Wčera je so poradźiło, 46 přežiwjenych z rozwalinow wućahnyć. Katastrofa bě sej wutoru rano znajmjeńša 39 smjertnych woporow žadała­, něhdźe 650 ludźi so zrani. Bě to najćeše zemjerženje minjenych lětdźesatkow w Albanskej. Foto: dpa/Zhang Liyun

Parlament EU za „klimowy nuzowy staw“?

Donnerstag, 28. November 2019 geschrieben von:

Strasbourg (dpa/SN). Europski parlament chcyše dźensa „klimowy nuzowy staw“ wukazać. Zapósłancy EU mějachu na posedźenju w Strasbourgu wotpowědny dokument schwalić, kotryž ma přede­wšěm symboliski charakter a ma ćišć wutworić, zo bychu z toho konkretne zakonje wo škiće klimy nastali. Z rozsudom chce Europski parlament po swójskich wuprajenjach podšmórnyć, zo dyrbja kraje změny klimy dla nuznje jednać.

Hač do kónca běchu so wo teksće rezolucije wadźili. Někotři němscy zapósłancy běchu sej žadali, město „nuzoweho stawa“ radšo wo „nuzowym padźe“ rěčeć. Zaso druzy parlamentownicy chcyli wuraz „nuznosć“ wužiwać, předewšěm čłonojo Europskeje ludoweje strony (EVP). „Nuzowy staw“ dyrbjał konsekwency měć, kotrež móhli tež demokratiske prawa ludźi wobmjezować, rjekny wobswětopolitiski rěčnik EVP Peter Liese. Wón ma rezoluciju generelnje za „njetrjebawšu. Dyrbimy so na konkretne dypki na dobro klimy koncentrować.“

Debatuja wo winowatostnym lěće

Donnerstag, 28. November 2019 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Namjet předsydki CDU Annegret Kramp-Karrenbauer nastupajo powšitkownu słužbnu winowatosć za młodych ludźi zbudźa diskusije. Tajka winowatosć njeby bjez změny wustawy móžna była, a za to trěbna wjetšina dweju třećinow njeje tuchwilu wotwidźomna. W centrali CDU w Berlinje su so fachowcy dźensa na tak mjenowanej dźěłarničkowej rozmołwje z tajkej jednolětnej słužbu młodostnych po wuchodźenju šule w towaršnostnym a powšitkownowužitnym wobłuku zaběrali.

Předsydka CDU Annegret Kramp-Karrenbauer bě namjet do diskusije přinjesła. W rozmołwje z nowinarjemi wona rjekny, zo je jej „hłuboka byrgarska myslička, zo młodźi ludźo towaršnosći něšto wróća“.

Předsyda FDP Christian Lindner winowatostne lěto wotpokazuje. Stat „měł swobodu zaručić a njewupěrać so jako reglementěrar a kubłar“, praji Lindner powěsćerni dpa. „Cyłe žiwjenske lěto młodych ludźi by so zestatniło, zo móhła so CDU stronskopolitisce profilować.“

Neuheiten LND