1Prěnjorjadnje mam za wažne serbšćinu po cyłej Łužicy etablěrować. Dyrbimy ju we wšědnym wužiwanju rěčow w regionje zadomić. W Čornochołmčanskim Krabatowym młynje na přikład hižo přikładnje postupuja a su hladajo na serbskosć chětro aktiwni.
2Strukturna změna je wjac hač jenož kónc wudobywanja a zmilinjenja brunicy, tež hdyž to tu we Łužicy najsylnišo začuwamy. Internetny zwisk generacije 5G na kóždej mlokowej kanje a njedostatk lěkarjow stej jenož dwě dalšej temje, na kotrejž měli dźiwać. Zo móhli efektiwne a skutkowne naprawy zwoprawdźić, bu samo wotrjad statneje kenclije zarjadowany. To zdobom pokazuje, kak chutnje tematiku na knježacej runinje bjeru.
3Kónc zmilinjenja brunicy je wobzamknjeny a njewotwobroćomny. Mamy tuž hač do lěta 2038 chwile z industrijnišćemi a jich předewzaćemi wupuć namakać, kak móžemy stejnišća zachować. Je wopaki myslić, zo energijowe koncerny cyle jednorje tak přestanu milinu produkować jenož, dokelž njeje žanoho wuhla wjac. Wužiwajmy tuž čas a namakajmy wupuće, zo njebychmy potom wo wuhlo žarowali.
1Haj, serbšćinu měli bóle spěchować. Předewšěm nawuknjenje a wšědne nałožowanje rěče stej wažnej, zo móhła wona w přiběrajcy globalizowanym swěće wobstać. Witaj-pěstowarnje su dobry započatk. Zasadźam pak so tohorunja za to, zo stanje so serbskosć stoprocentowsce runoprawna. To konkretnje rěka: We Łužicy měli přichodnje wšitke zjawne znački, wozjewjenja atd. serbsce a němsce (tež w tym slědźe) popisane być. Dale namjetuju załožić młodźinski kanal sćelaka MDR, kotryž móhli na přikład w kooperaciji z Pólskej a Čěskej wobhospodarjeć.
2Strukturnu změnu maja mnozy za wohroženje. Po dramatiskim sypnjenju strukturow po zjednoćenju Němskeje je znowa wothorjeka postajeny nowy start žadany, a recepty za njón zdadźa so z tohole časa być. Ale jenož nowe dróhi a zwjazkowe zarjady ničo njewunjesu. Dyrbimy ludźom na městnje dowěrić, jich při tym podpěrać, jednać. Tohodla dyrbimy Łužicu na wosebite hospodarske pasmo z niskimi dawkami, zjednorjenymi jednanskimi porjadami wulkimi swobodami za załožerjow wutwarić.
1Serbšćina je wažny dźěl našeje kultury tu w Hornjej Łužicy a zdobom rozsudny podźěl na jeje wuwiću. Nimo tuchwilnych spěchowanskich naprawow w poskitkach na wsach abo w kulturnym a medijowym poskitku widźu potencial, serbske tradicije do cyłodnjowskich poskitkow na mnohich šulach zapřijeć. Sym přeswědčeny, zo móhli na přikład z pomocu honorarnych mocow na kubłanišćach runowahu ze zapřijimanjom serbskich temow docpěć.
2Jako „nawrótnik“ po studiju do domizny – Łužicy – mam strukturnu změnu za šansu. Dyrbimy spěchowanske srědki zaměrnje za naslědne projekty a moderne bydlenske koncepty nałožić. Předewšěm młode swójby a inowatiwne předewzaćelki/inowatiwnych předewzaćelow dyrbimy do wjesnych kónčin wabić.
1Haj, z podpěru iniciatiwow Domowiny a jeje zwjazkow a towarstwow k zesylnjenju zapřijimanja serbšćiny na wšitkich šulach ze serbskim profilom we Łužicy. Dale ze sylnišim wužiwanjom serbskeje spisowneje rěče w institucijach a za- rjadach kaž tež z wuwiwanjom rěčneho plana za rewitalizaciju serbšćiny kaž tež za wuwiwanje nowych a digitalnych wuknjenskich metodow a rěčnych kursow.
2Wuwiće je na šansy bohate, zwažimy-li so wjac direktneje demokratije po artiklu 20 wotstawk 2 našeho Zakładneho zakonja za Zwjazkowu republiku Němsku nałožować, zo njebychmy jako wobydlerjo a předewzaćeljo zamołwitosć cofnyli, ale jako nošerjo rozsudow zhromadnje našli efektiwne puće za škit a zachowanje našich žiwjenskich zakładow a tak na dobro našeje towaršnosće a zo konsekwentnje po nich kročili.
Tež na wjackrótne naprašowanje ze stron redakcije Serbskich Nowin njeje kandidatka AfD ani reagowała ani na štyri prašenja wotmołwiła.
Fota: z wólbneho materiala kandidatow
1Měła Sakska serbsku rěč w zjawnosći sylnišo spěchować a hdyž haj, z čim na přikład?
2Kak hódnoćiće tuchwilne wuwiće nastupajo strukturnu změnu we Łužicy?
3Kak stejiće k planowanemu kóncej zmilinjenja brunicy w Němskej a specielnje we Łužicy?
4W Braniborskej su wučbu serbšćiny na šulach ewaluěrowali. Měli to tež w Sakskej přewjesć a na čo měli při tym dźiwać?
1We wólbnym wokrjesu 57, za kotryž kandiduju, su w Slepjanskej wosadźe serbska rěč, serbske nałožki a serbska kultura žiwe. Dwurěčne popisanja su spóznajomne na přikład na wjesnych taflach a pućnikach. Tradicije hajić a z nimi domiznu zachować mam za spomóžne. Lětnje dóstawaja Serbja financnu podpěru ze stron Sakskeje, tež wokrjes Zhorjelc so za narodnu mjeńšinu Serbow zasadźa.
2Akceptabelne namjety komisije za rozrost, strukturnu změnu a dźěło spočatk lěta su wuměnjenje za dalše naprawy Zwjazka w našim swobodnym staće. Po mojim zdaću so tuchwilu naležnosće na zwjazkowej runinje trochu dlija. Ludźo w našim regionje trjebaja nuznje trěbne strukturne wuwića kaž spěšniše planowanje, wutwar infrastruktury, zasydlenje předewzaćow, podpěru wobstejacym zawodam, zasydlenje zwjazkowych zarjadnišćow a slědźerskich institutow.
1Haj, Sakska měła serbsku rěč sylnišo spěchować! Hinašu abo dalšu rěč nawuknyć rěka stajnje tež hinaši abo dalši wid na swět sej zdobyć – to mam za wulke wobohaćenje. Jara so mi lubi, zo su online-poskitki, rěč nawuknyć. Pomocne by zawěsće było, namakać partnerow za zwučowanje rěčenja. Dobry krok do tohole směra by serbska rěčna šula jako swójska institucija była.
2Sprawnje prajene so starosću, kak a za čo budźemy pjenjezy wudawać. Mamy drje hižo proces zakładneho wusměrjenja regiona, ale najwjetši dźěl pjenjez zda so hižo zaplanowany być. To nimam ani za demokratiski ani za transparentny proces – a tajki na kóždy pad trjebamy, zo bychmy wěrjomnu a naslědnu strukturnu změnu zmištrowali. Serbja jako wot brunicy potrjecheny lud trjebaja tule institucionalizowany hłós w kraje přesahowacym procesu.
1Serbska identita dyrbi runohódny dźěl žiwjenja w Sakskej być. Wšitcy wobdźěleni su wužadani Druhi plan naprawow za serbsku rěč zwoprawdźić. Załožić w Budyšinje serbsku rěčnu šulu je při tym jenož jedyn z našich zaměrow. Serbja wobohaćeja towaršnostne žiwjenje w Němskej. Hišće lěpje dyrbi so nam poradźić, zo stej serbska rěč a kultura widźomnišej.
2Je wažne, zo su zajimy serbskeho ludu wobstatk zakónčaceje rozprawy komisije za rozrost, strukturnu změnu a dźěło a zo su tež w planach naprawow wobkedźbowane. Kónc wudobywanja a zmilinjenja brunicy hač do lěta 2038 a ze stron Zwjazka přilubjene financne pomocy skića nětko wulku šansu, region a z nim zdobom hódnotu domizny Serbow pozběhnyć a zesylnić. Za to wosobinsce wojuju.
1Mnozy ludźo w regionje drje serbske nałožki kaž ptači kwas swjeća, njewědźa pak, zo jedna so při tym po pochadźe wo serbski nałožk. Dyrbjeli spytać w šulach zaso wjac wažnosće na regionalnosć kłasć, zo njeby so naša kultura w njewědźe zhubiła.
2 + 3Njerozumju kónc wužiwanja jeničkeho energijoweho nošerja, kotryž mamy w Němskej we wulkej měrje k dispoziciji. Strukturna změna so nam jenož poradźi, hdyž planowanja pospěšimy a tež raz trochu wokoło róžka myslimy. Awtodróhi a elektrifikowane železniske zwiski žane dźěłowe městna a žane tworjenje hódnotow do regiona njepřinjesu. Prašam so tuž, kak by hladajo na demografisku změnu z kompetencnym centrumom za hladanje było? Abo bychmy-li na wěsty čas nowozałoženym předewzaćam přemysłowy dawk spušćili, a tak startup-firmy do kónčiny wabili. Wosebite hospodarske pasmo by, tež hdyž je wone hladajo na EU jeno ćežko zwoprawdźomne, zawěsće dobry zakład było, přichodnje dosć předewšěm atraktiwnych dźěłowych městnow we Łužicy zasydlić a zachować.