Patoržica: alfa a omega
Poprawom móhło na tutym městnje samsne stać kaž hižo jutry. Komuž je potajkim za kritiku na dalšim hladajo na wobsahowe žro mjenje abo bóle dospołnje wužłobjenym, pře wšu měru komercializowanym swjedźenskim marathonje, njech hišće raz do wotpowědneho wudaća pokuknje.
Nastorki z naprašowanja
Serbska rěč, kultura a tradicije zaběraja w skutkowanju Domowiny wusahowace městno. Wšo to zachować a sposrědkować bě, je a wostanje nadawk narodneje organizacije. Wězo polěkuja tajke aktiwity tomu, zo by so mjez Serbami swójska identita skrućiła abo so zaso wutworiła. W tym zmysle měła Domowina swěru dale dźěłać. To znajmjeńša je konkluzija z naprašowanja, na kotrymž so wobdźělić běchu čłonojo serbskich towarstwow a zwjazkow lětsa nazymu namołwjeni. Prěnje wuslědki smy w běhu tydźenja zhonili.
Sami sejdo kolena třělili
Jako słyšach prěni króć wo „ultimatumje“ USA a wo wonej „poslednjej šansy Ruskeje“, swoje nowe rakety zničić, bě mi dospołnje jasne, kak to wuńdźe. Štó móhł sej chutnje předstajić, zo so Ruska ultimatumej Washingtona podwoli a želniwje swoje rakety zniči? Nětko pak běži za Washington wšitko takrjec po planje: Ruski prezident Wladimir Putin je připowědźił, zo žadanje USA wotpokazuje a zo chcył sam nowe rakety wuwiwać, dyrbjeli-li USA to tež činić. A prezident Donald Trump ma jeno 60 dnjow čakać a móže potom cyle oficialnje twar nowych raketow wukazać, jeli to dawno hižo činił njeje. Potom změjemy nowe koło atomarneho napřemobrónjenja a swět je dalšej swětowej wójnje zaso kročel bliže. Něšto druheho wšak wot woneho Trumpa poprawom wočakować njesměš.
Kandidatow njechować
Aktualna wólbna doba rady Załožby za serbski lud so klětu zakónči. W měrcu nowowoleni čłonojo dźěłać započnu. Hač do spočatka nowembra bě móžno kandidatow a kandidatki za přewšo zamołwite čestnohamtske sobuskutkowanje w gremiju namjetować, štož je prawdźepodobnje tež tójšto cyłkow, zwjazkow a jednotliwcow wužiwało. A kaž ličby požadarjow tohorunja přeradźeja, je wjac požadarjow hač móžnych mandatow. Derje tak, to maja ći, kotřiž dyrbja serbskich zastupnikow wolić, tež woprawdźity wuběr a móža so rozsudźić.
Škoda pak, zo Domowina přilubjenje, swoje dźěło transparentnišo wukonjeć, konsekwentnje dosć njespjelnja. Cyły měsac je trało, prjedy hač je zjawnosć zhoniła, štó so wo městna w nowej załožbowej radźe prócuje. Tež na naprašowanja za mjenami hornjoserbskich kandidatow a kandidatkow ze stron medijow je Domowina dołho trjebała reagować. Hakle wčera je so skónčnje k tomu předrěła mjena wozjewić. Mam to za prawu a dobru kročel.
Merkelmi sympatiska
Ja wěm! Hišće před tydźenjemi bych sej za tute wuprajenje po wšej Němskej puki dóstał. Znajmjeńša pak bychu so mi ludźo sobuželniwje smjeli abo mi ptačka pokazali. Wšitcy běchu sej přezjedni: Merkel dyrbi preč! Po 18 lětach na čole CDU a po 13 lětach jako kanclerka je dosć, wobydlerjo měnjachu. Budźmy sprawni: Wšitcy přejachmy sej něšto noweho a čerstweho město woneje njeemocionalneje žony ze skromnymi rěčniskimi kmanosćemi a we wostudłej drasće.
Nětko pak so něšto wuwiwa, čehoždla je mi zatrach. Friedrich Merz so na to hotuje, předsydstwo CDU a prjedy abo pozdźišo tež zastojnstwo zwjazkoweho kanclera přewzać. Wězo ma wón dweju kontrahentow. Tola z Annegret Kramp-Karrenbauer by hižo zaso žona z předsydku CDU była, a strowotniski minister Jens Spahn nima dosć přiwisnikow w rjadach křesćanskich demokratow. Nimo toho je Merz nětko temu nastorčił, z kotrejž móžeš ludźi w kraju porjadnje rozhorić a kotraž přinjese wjele hłosow: migraciju. Na regionalnej konferency w Durinskej je wón w tym zwisku samo w Zakładnym zakonju zakótwjene prawo na azyl do prašenja stajił.
Zestarjeny zakoń – słaba směrnica
Jako su so před nimale pjeć lětami zastupjerjo frakcijow SPD, Zelenych a Lěwicy w Sakskim krajnym sejmje zhromadnje za nowelěrowanje sakskeho Serbskeho zakonja wuprajili, njejsu woni ze stron Domowiny wočakowane přihłosowanje nazhonili. Serbja chcedźa sami rozsudźić, hdy je tajki krok trěbny, bě tehdy ze Serbskeho domu słyšeć.
To je w zasadźe prawje. A proces nowelěrowanja braniborskeho Serbskeho zakonja w januarje 2014 je so runje na tej bazy nastorčił. Delnjoserbske gremije, towarstwa a delnjoserbska ciwilna towaršnosć su zhromadnje naćisk zdźěłali. Na to su łužiskich krajnych zapósłancow zdobyli, kotřiž přez stronske hranicy tónle wupłód serbskich prócowanjow krajnemu sejmej zapodachu.
Dźakownosć přewažuje
Kóždy drje ma w swojim žiwjenju dny, na kotrež so cyle jasnje a dokładnje dopomina a wo kotrychž wě, što je w kotrej hodźinje runje činił abo hdźe runje bě. Za mnje je jedyn z tajkich dnjow 9. nowember 1989. Runje dźensa před 29 lětami sedźach w swojej stwě w staršiskim domje wječor před telewizorom, w kotrymž zapadne sćelaki hladach, dokelž běchu domjacnosće w Radworju hižo tehdy telewizijnemu kablej a satelitowej škli přizamknjene. A tak widźach wo-srjedź wusyłanja na delnjej kromje wobrazowki pismo „NDR wočini swoje hranicy“. Krok po kroku jewjachu so na to wobrazy, kotrež su so takrjec do našeho kolektiwneho pomjatka zaryli: wo syłach ludźi na Berlinskim hraničnym přechodźe, wo do směra na zapad jěducych Trabantach, wo ludźoch na Berlinskej muri atd. Hišće dźensa mje huška, hdyž tele wobrazy widźu.
Dalekubłanje wužiwać
Mam to za woprawdźite zbožo, zo móžu jako redaktorka serbskeho dźenika wobstajnje wužiwać šansy dalekubłanja. Redakciji podate terminy, kotrež wšědnje posrědkowane dóstawamy, zaručeja nam redaktoram bohaty pokład temow. Za mnje je kóždy termin, na kotrymž so wobdźělam, naležnosć sebje kubłać resp. dale kubłać. Wosebje jimaja mje mjez druhim temy, zaběrace so z wuknjacymi – dźěćimi, młodostnymi a dorosćenymi.
Wuwiće jako šansu widźeć
Wšitcy čakaja na wuslědki. Hdy budu brunicowe milinarnje wotpinjene? Tak mjenowana wuhlowa komisija wo tym intensiwnje wuradźuje. Před tydźenjomaj přebywachu jeje čłonojo we Łužicy a Ranju a wčera w porynskim brunicowym rewěrje. Před něšto tydźenjemi su so woni w srjedźoněmskim rewěrje wo połoženju wobhonili. Wobraz bě wšudźe jenaki. Sobudźěłaćerjo brunicowych koncernow zasadźeja so za swoje dobre dźěłowe městna a tuž protest wótře zwuraznjeja. Na tamnym boku chcedźa přirodoškitne zwjazki wudobywanje wuhla najradšo hižo jutře zakónčić. Móžu sej derje předstajić, kak ćežko čłonam komisije je wuwić naprawy, kotrež potrjechenym kónčinam přichod zawěsćeja.
Čuwy woči- widnje napjate
Njemóžu so hižo dopomnić, hdy běchu minjene lěta Serbja w jednym a tym samym prašenju tak rozdźělneho nastajenja: Měnju diskusiju wo Serbskim sejmje.
Wězo maja čłonojo iniciatiwneje skupiny dospołnje prawje, hdyž skorža, zo pobrachuja Serbam wučerjo, duchowni a politikarjo. Zo serbska rěčna substanca woteběra, kóždy widźi, kiž z wotewrjenymaj wočomaj po swěće chodźi. Rozsudne prašenje pak za mnje je: Kak chce sejm wšo to změnić? Stajnje zaso słyšana stereotypna wotmołwa „Budźe-li sejm najprjedy raz wuzwoleny, wšitko zrjadujemy“ mje njespokoja. Ničo druheho pak dotal słyšał njejsym. Argumenty sejmikarjow maja mjeztym samo wěsty ideologiski raz: Njetrjebaš to scyła zrozumić, dyrbiš to prosće wěrić.
