Na hudźbny puć do Čelna so podali

Dienstag, 20. Oktober 2020 geschrieben von:
Na Slepjanskim farskim dworje je so minjenu sobotu jedyn z rědkich koncertow skupiny „Rüdiger Bartsch a stara combo“ ze spěwnym programom „Po puću do Čelna“ wotměł. Hudźbne kruchi skupiny poćahowachu so přewažnje na Łužicu, Slepo a wězo Čelno. To bě wjes na kromje Běłeje Wody. Wobydlerjow běchu brunicoweje jamy dla přesydlili. Domy, zahrody a dróhi buchu zničene a wotbagrowane. „Puć do Čelna je puć w myslach, dopomnjenkach a spěwach a wjedźe tež k druhim zhubjenym městnam a jich ludźom“, rjekny Rüdiger Bartsch (naprawo), kiž bě w Běłej Wodźe wotrostł. Mjez wopytowarjemi běchu tež něhdyši Čelnjenjo. Foto: Joachim Rjela

To a tamne (20.10.20)

Dienstag, 20. Oktober 2020 geschrieben von:

Kak wodosłon cyły kirbs žerje, móža ­zajimcy pola Berlinskeje coologiskeje ­zahrody wobkedźbować. Składnostnje 25. narodnin wodosłona běchu zwěrjo a jeho sobuwobydlerjow z kirbsom překwapili a tole na facebooku dokumentowali. Ede bě so 17. oktobra 1995 w Praskim zwěrjencu narodźił. Ze swojimi mjeztym 25 lětami je wón „měrny a wurunany“, zwěrjenc kónc tydźenja pisaše.

Tysacy tonow kokošaceho hnoja su njeznaći w Japanskej ilegalnje zaryli. Kaž medije rozprawjeja, su na polu w sewjerowuchodnej prowincy Miyagi dźesać dźěrow z přeměrom dźesać metrow wotkryli. Po prěnich dopóznaćach je so tam w běhu dźesać lět něhdźe 2 000 tonow hnoja nahromadźiło. Tuchwilu so wobsedźerja bliskeje kokošaceje farmy prašeja. Hnój ma so po zakonju jako industrijne smjeće wobhladować a wotstronić.

Konflikt bamža starosći

Montag, 19. Oktober 2020 geschrieben von:

Rom (B/SN). Bamža Franciskusa přiwótřacy so konflikt mjez Armenskej a Azerbajdźanom wulce starosći. Wón namołwja wšitkich wěriwych, za krizowu kón­činu w Kawkazu so modlić, a je konfliktnej stronje napominał, „dobru wolu po­kazać. Njeje móžno, sej z brónjemi rozrisanje wunuzować.“ Mjez křesćan­skimi armenskimi a muslimskimi azerbajdźanskimi wojakami dochadźa zas a zaso k ćežkim bitwam. Pozadk konflikta je region Hórski Karabach, kotryž je swoju samostatnosć wobzamknył.

Wućek z rezignacije

Mnichow (B/SN). Mnichowski farar a aw­tor­ Rainer Maria Schießler liči z tym, zo trend wustupow z cyrkwje dale traje. To pak je za njeho skerje přičina, rezignaciji wućeknyć, rjekny 59lětny dźenikej Münchener Abendzeitung. „Nětko je wažne na to skedźbnić, zo nochce cyrkej ničo druhe być hač domizna, kotraž je kóždemu wotewrjena. Mamy hladać na žiwjenje Jězusa a cyle jednorje z nim sobu hić. Tak mamy tež my ludźi přeprosyć, k nim hić a nječakać, doniž woni njepřińdu“, Schießler potwjerdźi.

Z dźesać wosadow jedna fara

Ratarsku politiku ponowić

Montag, 19. Oktober 2020 geschrieben von:

Luxemburg (dpa/SN). Ratarscy ministrojo čłonskich statow Europskeje unije su dźensa w Luxemburgu wo reformje zhromadneje ratarskeje politiki za přichodne lěta wuradźowali. Dokelž Němska hišće hač do kónc lěta Radu EU jako zastupnistwo čłonskich statow EU nawjeduje, měješe ratarska ministerka Julia Klöckner (CDU) předsydstwo konferency. Hłowny zaměr je, zo so kraje na wotpowědne naprawy hoberskeho projekta dojednaja. Tuchwilu nałožuje EU 40 procentow swojeho etata za ratarstwo.

Předpisy dale přiwótřene

Rom (dpa/SN). Trěći króć w běhu dweju tydźenjow je Italska předpisy w boju přećiwo koronawirusej přiwótřiła. Raznje přiběracych ličbow nowych infekcijow dla knježerstwo gastronomiju dale wobmjezuje. Ministerski prezident Giuseppe Conte je wobydlerjow k „maksimalnej kedźbnosći“ namołwjał, zo njebychu so z koronawirusom natyknyli. W telewiziji rěčeše wón wčera wječor wo „kritiskim połoženju“. Po najnowšich předpisach smě w hosćencach jenož hišće najwjace šěsć ludźi za blidom sedźeć.

Wo integraciji wuradźowali

Chorobny lisćik korony dla zaso telefonisce

Montag, 19. Oktober 2020 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Přiwótřeneho połoženja koronapandemije dla móža sej ludźo ze symptomami nazymnjenja wot dźensnišeho zaso chorobny lisćik telefonisce wobstarać. Wuwzaćne rjadowanje płaći hač do kónc lěta. To je zhromadny wuběrk za strowotnistwo w Zwjazkowym sejmje wobzamknył. Pacienća ze snadnymi zjawami schorjenja dychanskeho puća njetrjebaja so hižo do lěkarskeje praksy podać, jenož zo bychu sej po chorobny lisćik doběželi. Tole ma pomhać, połnym čakarnjam a tak dalšim natyknjenjam zadźěwać. Wotpowědny chorobny lisćik płaći sydom dnjow. Lěkarjo dyrbja so pacientow telefonisce za jich strowotniskim stawom prašeć. Woni maja nimo toho prawo, telefonisce posrědkowany chorobny lisćik wo tydźeń podlěšić.

Kubicki: Parlament zapřijeć

Montag, 19. Oktober 2020 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Wiceprezident zwjazkoweho sejma, Wolfgang Kubicki, warnuje před negatiwnymi sćěhami za demokratiju, dyrbjeli-li rozsudy w boju přećiwo koronapandemiji dale wot knježerstwow Zwjazka a zwjazkowych krajow wuchadźeć a nic wot zwjazkoweho sejma. „Jeli jako parlament nětko swoje nadawki njespjelnimy, je demokratija trajnu škodu poćerpjeła“, rjekny Kubicki wčera ­wječor w telewiziji.

Tež prawniski fachowc SPD, Florian Post, skorži pobrachowaceho zapřijeća zwjazkoweho sejma do rozsudow přećiwo koronawirusej dla. „Nimale tři štwórć ­lěta postupuje knježerstwo z wukazami w Zwjazku, krajach a komunach, kotrež prawa a swobody wobydlerjow w hišće nihdy njesłyšanym wašnju w powójnskej Němskej wobmjezuja, bjez toho zo by woleny parlament wo tym wothłosował. Městopředsyda frakcije CDU/CSU w zwjazkowym sejmje Carsten Linnemann rěči wo „znjeměrnjowacym wuwiću“.

Iniciatiwa tež Serbam pomha

Montag, 19. Oktober 2020 geschrieben von:

Minority SafePack skónčnje w Europskim parlamenće wobjednawali

Brüssel (SN). „W minjenych lětach su zakładne prawa a hódnoty wjace wuznama dóstali. Mjeńšinowe prawa słušeja k zakładnym prawam a su zdobom europska hódnota“, wuzběhny sobustaw Europ­skeho parlamenta a prezident organizacije FUEN Loránt Vincze na słyšenju woby­dlerskeje iniciatiwy Minority SafePack (MSPI) minjeny štwórtk w Europskim parlamenće. Koronapandemije dla njewotmě so zarjadowanje na městnje w Brüsselu. Internetnje su zastupjerjo mjeńšin zapósłancam parlamenta EU iniciatiwu rozkładli, na straty skedźbnjeli a namjety podawali.

To a tamne (19.10.20)

Montag, 19. Oktober 2020 geschrieben von:

Kuriozne zasadźenje policije w Essenje: Muž bě zastojnikow informował, zo je z mječemi wojowacych na łuce wobkedźbował. Wobrónjeny policist spěchaše k pozdatnemu městnu njeskutka – a zetka tam čłonow kluba tesakowarjow. Tući běchu so rozsudźili, koronakrizy dla radšo pod hołym njebjom zwučować.

Lětaceho čłowjeka w powětře wuhladali su pječa pilotojo nad metropolu USA Los Angelesom. Wosoba z raketowym nachribjetnikom bě po jich informacijach 1 800 metrow wysoko po puću, jědnaće kilometrow sewjernje mjezynarodneho lětanišća. Zarjad za wěstotu lětarstwa FAA chce pad nětko z pomocu policije přepytować. Je to druhi pad tajkeho razu w běhu něšto tydźenjow. Hižo w awgusće běchu muža z raketowym nachribjetnikom njedaloko pasažěrskeho lětadła wobkedźbowali. Tole móže strašne być.

Mjeno Sakskeje relatiwowane

Freitag, 16. Oktober 2020 geschrieben von:

Drježdźany (dpa/SN). Saksku njemóžeš po měnjenju wědomostnikow njewobmjezowanje jako srjedźišćo prawicar­skeho ekstremizma wobhladować. W někotrych wobłukach tomu prosće tak njeje, rjekny Maximilian Kreter, doktorand na Instituće Hanny Arendt za slědźenja wo totalitarizmje TU Drježdźany, powěsćerni dpa. Dźensa su w instituće w přitomnosći sakskeho ministerskeho pre­zi­denta Michaela Kretschmera (CDU) ediciju „Sakska – srjedźišćo prawicarskeho ekstremizma?“ z přinoškami wjacorych ekspertow předstajili.

Po słowach Kretera njehodźa so wuslědki přepytowanjow lochce do jednoho směra interpretować. Prawicarstwo nastupajo njeje porno tamnym zwjazkowym krajam žanoho mjenowanjahódneho rozdźěla. Sakski specifikum je wjetša njepřećelskosć islamej napřećo, štož pak za wšitke kraje na wuchodźe płaći. „Sakska jewi so jako srjedźišćo prawicarskeho ekstremizma w jadrje potajkim jenož w přirunanju ze zapadnymi zwjazkowymi krajemi. W kruhu wuchodnych krajow wona lědma abo scyła njewusahuje“, Maximilian Kreter wuzběhny.

Znowa so njedojednali

Freitag, 16. Oktober 2020 geschrieben von:

Brüssel (dpa/SN). Britiski premierminister Boris Johnson chcyše dźensa wujasnić, hač a kak Wulka Britaniska z Europskej uniju dale wo wikowanskim zrěčenju jedna. Po wčerawšich wobzamknjenjach wjerška EU bě zastupjer kraja David Forst přesłapjeny. Do intensiwnišich jednanjow přichodny tydźeń namołwja zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) ke kompromisam. Hižo ­měsacy dźěłatej EU a Wulka Britaniska na wikowanskim pakće, a po planach Johnsona mějachu zamołwići hač do wčerawšeho chwile so dojednać.

Wólbny bój w telewiziji

Miami/Philadelphia (dpa/SN). Po wotprajenju duela w telewiziji staj prezident USA Donald Trump a jeho konkurent wo zastojnstwo Joe Biden wčera runočasnje w dwěmaj telewizijnymaj sćelakomaj na prašenja wolerjam wotmołwjałoj. Nimale tři tydźenje do wólbow 3. nowembra mějachu so wobydlerjo USA rozsudźić, koho z wobeju chcychu na kotrym sćelaku sćěhować. Wobaj wustupištaj w krajomaj, hdźež jeju wjetšina ludźi njepodpěruje.

Pačenje so přiwótřa

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND