Paris (dpa/SN). Němska a Francoska dyrbjałoj so po słowach wonkowneho politikarja CDU Norberta Röttgena zhromadnje Pólskej přiwobroćić, zo by so jednota Europy skrućiła. Pólska móhła so najebać rozdźělne měnjenja z „centralnym akterom w Europje stać“, rjekny Röttgen na zarjadowanju Pariskeho slědźenišća za strategiske studije Institut Montaigne. Bywši zwjazkowy minister za wobswět je jedyn z kandidatow za předsydu CDU.
Waršawa a EU so pólskeje justicneje reformy dla wadźitej. Zakoń wo disciplinowanju sudnikow bě mjezynarodnu kritiku zbudźił. Francoski prezident Emmanuel Macron bě Pólsku hakle minjeny měsac wopytał. Kaž Röttgen rjekny, je „zwjazanosće Europy dla wažne, zo nětko k nutřkownej zwadźe njedóńdźe“.
Norbert Röttgen ma wodźacej europskej krajej Němsku a Francosku tež w prašenju europskeje wonkowneje politiki w zamołwitosći. Zhromadnje z Wulkej Britaniskej, kotraž wšak je z EU wustupiła, měli wonkownu politiku wothłosować, kotraž je druhim krajam wotewrjena.
Brüssel (dpa/SN). Po puću ke „klimoneutralnej“ Europje hač do lěta 2050 žada sej komisija EU wjace połnomocy. Tak chcył Brüsselski zarjad prawo měć, etapowe zaměry, pomjeńšić wustork klimje škodźacych płunow, po lěće 2030 prawidłownje přiwótřić. To wuchadźa po informacijach powěsćernje dpa z najnowšeho naćiska klimoweho zakonja EU. Naćisk chcychu dźensa w Brüsselu zjawnosći předstajić. Zeleni běchu dokument hižo do toho kritizowali.
Zakoń ma wot Europskeje unije wobzamknjeny zaměr klimoweje neutrality hač do lěta 2050 za wšitkich zawjazujcy zakótwić. Měnjene je, zo so potom žane klimje škodźace parnišćowe płuny z EU do atmosfery njedóstanu. Za to ma so najwjace emisijow zalutować a zbytk narunać, na přikład ze sadźenjom štomow abo ze składowanjom škódnych maćiznow. W tym zwisku planuja wobšěrny přetwar hospodarstwa a dospołny kónc wolija, wuhla kaž tež płuna.
Drježdźany (dpa/SN). Nowa železniska čara mjez Němskej a Čěskej ma jězbny čas mjez stolicomaj wobeju krajow wuraznje skrótšić. Za to planuja perspektiwiski zwisk zwonka połobskeho doła z cyłkownje 26 kilometrow dołhim pomjeznym tunlom. By to najdlěši železniski tunl Němskeje był. Póndźelu su zastupnicy Čěskeje a Němskeje za to w Drježdźanach wotpowědnu deklaraciju podpisali. Za jězbu ze sakskeje stolicy do Prahi njebudźe ćah po dotwarje čary wjace hač hodźinu trjebać, tuchwilu je to połdra hodźiny wjace. „Europa hromadu rosće“, wuzběhny za infrastrukturu zamołwity wotrjadnik Němskeje železnicy Roland Pofalla w swojim stejišću a mjenowaše projekt jara naročny.
Tuchwilu přewjeduja proceduru za rjadowanje krajiny z wjacorymi móžnosćemi čary. Wo kóštach dotal ničo znate njeje. Fachowcy z toho wuchadźeja, zo budźe projekt najzašo za dwaceći lět hotowy. Wobydlerjo a zwjazki maja hišće hač do pjatka składnosć, swoje wobmyslenja zapodać. Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) rěčeše wo „projekće lětstotka“.
Wohnjowemu wobornikej z belgiskeje gmejny Kaprijke je po puću k zasadźenju zawěsće wutroba stejo wostała. Najprjedy bu jeničce informowany, zo so na Rysselhofskej dróze pali. Čisło domu njebě podate. Čim bóle pak so z hašenskim jězdźidłom městnosći bližeše, ćim wěsćiši sej Patrick Goossens bě, zo jědu k jeho domej. Susod bě wohenja dla nuzowe čisło wolił. Po štyrjoch hodźinach běchu płomjenja skónčnje zhašane.
Paduchaj staj w Moskwje před kupnicu 20 tonow butry w hódnoće wjac hač 100 000 eurow z nakładneho awta spakosćiłoj. Šofera awta a sobujěduceju běštaj do druheho nuzowałoj a staj jich w lěsu wusadźiłoj. Jako so šofer na městno njeskutka nawróći, drje tam Lkw hišće steješe, ale butra bě fuk. Policija je ju w druhim awće našła, što pak měještaj paduchaj z njej planowane, wostanje potajnstwo.
Orestiada (dpa/SN). Napjateho połoženja při grjeksko-turkowskej mjezy dla su wodźacy zastupnicy Europskeje unije dźensa namjezne městačko Orestiada wopytali. Na sewjerowuchodźe Grjekskeje chcychu so prezidentka komisije EU Ursula von der Leyen, šef Rady EU Charles Michel a prezident Europskeho parlamenta David Sassoli wo połoženju wobhonić. Turkowski prezident Recep Tayyip Erdoğan bě sobotu připowědźił, zo je Turkowska mjezy wotewrěła. Na to poda so tójšto migrantow na puć do EU.
Netanjahu wólby dobył
Jerusalem (dpa/SN). Konserwatiwna strona Likud ministerskeho prezidenta Benjamina Netanjahuwa je z třećich wólbow parlamenta w běhu lěta w Israelu jako najsylniša móc wušła. Před wyskacymi přiwisnikami w Tel Avivje rěčeše 70lětny minjenu nóc wo „hoberskim dobyću“. Netanjahu je sej ze swojej stronu Likud 37 mandatow zdobył, jeho wužadar Benny Gantz 34. Hač móže tak nowe knježerstwo wutworić, pak dawno hišće wěste njeje.
Buttigieg podpěruje Bidena
Istanbul (dpa/SN). Hladajo na eskalaciju wobrónjeneho rozestajenja mjez turkowskim a syriskim wójskom na sewjeru Syriskeje chcetaj so prezident Recep Tayyip Erdoğan a ruski prezident Wladimir Putin zajutřišim, štwórtk, w Moskwje zetkać. To je Erdoğan w narěči w Ankarje připowědźił. Wón nadźija so přiměra abo druheho rozrisanja, zo móhli po najspěšnišim puću „wuslědk docpěć“.
W Moskwje su planowane zetkanje mjeztym wobkrućili. Rěčnik Krjemla Dmitrij Pjeskow zdźěli powěsćerni Interfax, zo je Ruska wo rozmołwu prosyła. Tak dołho dyrbjała Turkowska z nowej wojerskej ofensiwu čakać.
Berlin (dpa/SN). W nimale wšitkich zwjazkowych krajach Němskeje su wot wčerawšeho wječora infekcije z nowym corona-wirusom dopokazane. Cyłkownje je so ličba registrowanych natyknjenjow w Němskej tak na 170 powjetšiła. Z wjace hač 90 padami ma Sewjerorynsko-Westfalska najwjace inficěrowanych wosobow. Jeničce Posaarska, Mecklenburgsko-Předpomorska a Saksko-Anhaltska tuchwilu hišće žane infekcije nimaja.
Prěni króć su wčera z Braniborskeje (1), Durinskeje (1) a Sakskeje (1) pady corona-wirusa přizjewili. W Berlinje, hdźež běchu minjenu sobotu prěni pad zwěsćili, stej wčera dalšej k tomu přišłoj. Dokelž je mjez natyknjenymi tež wučerka, wostanje w stolicy nětko jedna ze zjawnych šulow zawrjena.
Strowotniski fachowc Karl Lauterbach (SPD) so boji, zo móhli němske chorownje při wjetšej epidemiji problemy při zastaranju z trěbnymi lěkami dóstać. Potom móhło so stać, zo dyrbja planowane operacije wotprajić. „Tajki strach pak dotal hišće njeje.“