Wěcy morjenych přepodali
Němske wudaće předstajił
Wopomnišćo wobškodźili
Praha (dpa/SN). Njeznaći su wopomnišćo za wopory komunizma pod Praskej horu Petřín ćežko wobškodźili. Při tym su jednu ze sydom bronzowych figurow politiskich jatych wottorhnyli, kaž čěska policija informuje. Na podesće wosta jenož noha postawy stejo. Wuměłscy restawratorojo dowjezechu jednotliwe dźěle do dźěłarnje, zo bychu je zaso hromadźe skowali. Policija pyta z pomocu wobrazow widejoweje kamery za wjacorymi skućićelemi. Dokładny rozměr škody njeje dotal hišće znaty.
Twórba rězbarja Olbrama Zoubeka z lěta 2002 dopomina na bronzowej tafli na wjace hač 200 000 politiskich jatych w bywšej socialistiskej Čěskosłowakskej w lětach 1948 do 1989. Hižo wospjet běchu so wandalojo na nju měrili. Při tym mjetachu bencinowe bleše a titki z běłej barbu na pomnik. W nowembru 2003 běchu njeznaći samo jednu z bronzowych postawow rozbuchnyli. Po tym běchu zamołwići města widejokamery připrawić dali. Skućićeljo pak přichadźeja zwjetša zakukleni.
Třo bywši prezidenća z apelom
Tysacy ludźi w pólskej stolicy za demokratiju a swobodu demonstrowali
Waršawa (dpa/SN). Pod hesłom „Wšitcy za swobodu“ su sobotu dźesaćitysacy wobydlerjow Pólskeje róčnicu prěnich zdźěla swobodnych wólbow w lěće 1989 wopominali. Zdobom demonstrowachu woni přećiwo politice noweho narodnokonserwatiwneho knježerstwa. We Waršawje zhromadźi so po informacijach měšćanskeho zarjadnistwa 50 000 ludźi k pochodej. Policija rěčeše porno tomu wo něhdźe 10 000 wobdźělnikach.
K demonstraciji namołwjeli běchu opoziciske hibanje KOD a třo něhdyši pólscy prezidenća Lech Wałęsa, Aleksander Kwaśniewski a Bronisław Komorowski. Mjeztym zo so Wałęsa na demonstraciji njewobdźěli, kročeštaj Komorowski a Kwaśniewski w prěnim rynku zhromadnje.
Stajnje zaso zhromadźeni wołachu: „Swoboda, jednota, demokratija“. Mnozy njemějachu jenož pólsku, ale tež europsku chorhoj při sebi. „Wěmy hišće derje, kak ćežke dźěło na dobro swobody bě“, rjekny Komorowski, „dźensa pak wěm, zo je Pólska hinaša, lěpša.“
Lawrow: Misiju OSZE rozšěrić
Awtowa branša z rekordom
Mjez EU a Waršawu hrozy eskalacija
Waršawa (dpa/SN). W zwadźe nastupajo pólsku justicnu reformu hrozy dalša eskalacija mjez komisiju Europskeje unije a Waršawskim narodnokonserwatiwnym knježerstwom. W Brüsselu běchu zawčerawšim, srjedu, wobzamknyli, zo pólskemu knježerstwu kritiku na justicnej reformje w oficialnym stejišću posrědkuja. Z tutej kročelu docpěje w januaru zahajene jednanje EU přećiwo Pólskej hladajo na prawnostatnosć w kraju nowu runinu. W poslednjej instancy móhła komisija EU samo namjetować, artikl 7 europskich zrěčenjow nałožować. Tam je předwidźane, zo móža čłonskemu krajej „při ćežkich a trajacych ranjenjach zrěčenja EU“ prawo na wothłosowanje nachwilnje sćazać.
Wicešef komisije EU Frans Timmermans přiwótřene postupowanje přećiwo Pólskej z tym wopodstatnja, zo běchu dotalne rozmołwy z Waršawu bjez wuslědka. Najebać wšitke prócowanja a intensiwne rozmołwy njezamóchu narěčane problemy rozrisać.
Wulke ptaki wutupjeja małke
LIBEREC je wone čěske město, kotrež su „lěsne ptaki wobsadźili“. Takle drastisce hódnoći nowina Mladá fronta dnes zjaw, zo sewjeročěska metropola přezměru wjele srokow a škrěkawow (Eichelhäher) „hosći“. Njeje hižo ničo rědke, widźeć je po wotpadkowych tonach wokoło skakać abo na třěchach chěžow sydać. Ornitologa Liberecskeho Sewjeročěskeho muzeja Martin Pudil ma wšak za dospołnje logiske, zo ćehnje něhdy typiske lěsne ptaki dale bóle do městow. W nich maja dźě wjele lěpše a wosebje jednoriše móžnosće so zežiwjeć; tež při twarje hnězdow nimaja telko starosćow kaž we wólnej krajinje. Kelko jich tam wšo hromadźe wokoło lěta, njemóže nichtó rjec, ale srokow je w Liberecu z wěstosću wjele, wjele stow. Ludnosć jich „inwazija“ mjenje zwjesela. Wone zanjerodźeja wobydlerjam njepřestajnje awta a jim ze swojej stajnej harowańcu čuwy rubja. Sroki jako wšožrawcy kóncuja tež mjeńše ptački kaž sykorki a wrobliki abo wurubjeja jich hnězda. Wobkedźbować je, zo populacija wobeju družin woteběra, praji ornitologa Pudil. Chocholik (Haubenlerche) je so z Libereca hižo dospołnje zhubił.
