Přewjedu wulkej hońtwje
Razne naprawy přećiwo rozšěrjacej so swinjacej mrětwje w Pólskej
Zielona Góra/Frankfurt n. W. (RD/SN). W lěsach a na polach wuchodnje Wódry a Nysy budźe 15. kaž tež 31. januara chětro třělane. Z dwěmaj wulkimaj hońtwomaj chcedźa dalšemu rozšěrjenju afriskeje swinjaceje mrětwy we wojewódstwje Lubuskie zadźěwać, kaž tamniši wojewoda Wojciech Perczak kónc tydźenja medijam zdźěli. Wojewódstwo ma zhromadnu mjezu z Braniborskej a zdźěla ze Sakskej. Při pytanju za zahinjenymi dźiwimi swinjemi chcedźa pólscy wojacy pomhać. Wšěm druhim wosobam je w tym času zastup do lěsow na juhu wojewódstwa zakazany. Wukaz k hońtwomaj dokładnje rjaduje, kelko swini smědźa hajnicy w jednotliwych wokrjesach třěleć. We wokrjesu Żary na přikład podłu Nysy stej to 202, we wokrjesu Słubice blisko Frankfurta nad Wódru porno tomu 213.
Za cyłkownje 2 177 dźiwich swini chcedźa hajnikam premiju płaćić. Za wurosćene swinjo dóstanu 600 złotych (nimale 150 eurow), za mjeńše 300 złotych.
Komisija EU kritizuje Babiša
Praha (dpa/SN). Čěski ministerski prezident Andrej Babiš je znowa z ćežkimi wumjetowanjemi konfrontowany. Po informacijach powěsćoweho portala Neovlivní.cz je přepytowanje zličbowanskeho zarjada komisije EU wunjesło, zo je multimiliardar njewoprawnjenje wot spěchowanskich srědkow EU profitował. W nowym padźe dźe wo ratarske subwencije za koncern Agrofert, kiž je wón załožił a kotryž wot lěta 2017 rukowaćelnja wobhospodarja.
Kaž wotkrywanski portal wčera rozprawješe, powołujo so na dowěrliwe žórło, je Brüssel knježerstwowemu šefej tež tónkróć konflikt zajimow wobswědčił, w kotrymž Babiš jako ministerski prezident a zdobom jako předewzaćel tči. Rukowaćelnja jenož pozdatnje funguje. „Agrofert nima žane prawo na ratarske subwencije z fondsa EU“, cituje portal swojeho informanta.
Agrofertej přisłuša něhdźe 200 firmow z ratarskeho, medijoweho a chemijoweho wobłuka. Lěta 2018 bě koncern spěchowanske srědki EU we wobjimje 70 milionow eurow dóstał. Rozprawa EU wo tym je hišće interna.
Taizé w Pólskej
Wrócław (JBR/SN). Mjeztym 42. europske zetkanje młodostnych Taizé je pólski Wrócław organizował. Křesćanska młodźina swěta zetkawa so kóžde lěto w hinašim měsće a přeco mjez hodami a Nowym lětom. Iniciěrował bě ekumeniske zetkanje bratr Roger 1940 w francoskej wsy Taizé (Burgundska).
Do delnjošleskeje stolicy, kotraž je Taizéske zetkanje hižo třeći raz zarjadowała, přichwata tónraz 15 000 ludźi ze 60 krajow swěta: z Ukrainy runje tak kaž z Hongkonga a Koreje a wězo Pólskeje.
Na programje njestejachu jenož paćer, spěw a meditacija, ale tohorunja wopyty w starownjach, w jastwje a pola bjezdomnych. Młodostni rozmołwjachu so tež z ewangelskim biskopom Jerzyjom Samiecom a we Wrócławskej synagoze z rabinerom Davidom Basokom. Zastup do busow a tramwajkow kaž tež do muzejow a na dalše kulturne městnosće bě nachribjetnik z napisom „Taizé-Wrócław, 28.12.2019–01.01.2020“. Přenocowali su młodostni we Wrócławskich swójbach. Silwester swjećeše arcybiskop Józef Kupny z křesćanami cyłeho swěta Božu mšu w Stolětnej hali a požohnowa jich.
Kónc lěta 2020 přeprosy italske město Turin na Taizéske zetkanje.
Hordosć přewahuje
Kawsa Kuciak wjercholi
Peter Čačko rozprawja z Bratislavy za Serbske Nowiny
Swoju kónclětnu kolumnu dyrbju bohužel ze smjerć zrudnej powěsću zahajić: we wuchodosłowakskim měsće Prešovje bě srjedź hodownika w dwanaćeetažowskim wysokim platowym twarjenju k rozbuchej zemskeho płuna dóšło. Eksplozija a woheń njedaloko centruma města žadaštej sej wosom smjertnych woporow a k tomu dźesatki zranjenych ludźi, dorosćenych a dźěći. Je to najwjetše a najbóle tragiske njezbožo toho razu w stawiznach Słowakskeje.
Row „sołobika“ syły wopytali
Wuhlad na šmjatk
Tusk: Pólskej hrozy puć z EU
Přećiwo zakonjej wo disciplinowanju sudnikow po cyłym kraju protestuja
Waršawa. Pólski sejm je wčera prěni raz naćisk dwělomneho zakonja wo disciplinowanju sudnikow rozjimał. Tysacy ludźi přećiwo wobzamknjenju zakonja protestuja. Dotalny wjeršk běchu demonstracije předwčerawšim, srjedu, kotrež wotměchu so w 180 městach krajach. K tomu namołwjał bě Komitej za škit demokratije – zwjazk wobydlerskich iniciatiwow, aktiwistow za zachowanje čłowjeskich prawow a organizacijow sudnikow. Tež najwjetša opoziciska strona, liberalnokonserwatiwna Wobydlerska platforma, je namołwu podpěrała. W Krakowje zhromadźi so srjedu 2 500 ludźi, w Poznanju 1 500. Lawreatka Literarneho Nobeloweho myta Olga Tokarczuk demonstrantam we Waršawje internetnje rjap skrućeše, rěčo k nim na wideosćěnje.
Hody wjele wjace ludźi kemši dźe
WĚRIWYCH LUDŹI je w susodnej Čěskej w zašłymaj lětomaj přibyło. Za tajkich ma so nětkole 55 procentow wobydlerstwa, štož je dwaj dypkaj wjac hač 2017. Prawidłownje wšak najmjenje z nich kemši chodźi. Znajmjeńša jónu wob měsac wopyta Božu słužbu dźesaćina wěriwych, dalša dźesaćina dźe někotre razy wob lěto do cyrkwje. To wuchadźa z naprašowanja agentury STEM, kotrež je wona spočatk decembra přewjedła. Hody hladajcy wjace ludźi kemši dźe, mjenujcy dobrej dwě pjećinje. To so tež mnozy njewěriwi na puć do cyrkwje nastajeja, „z hodowneje zwučenosće“.
Ličba do Boha wěrjacych bě tež po somoćanej rewoluciji 1989 hišće woteběrała. 1995 bě so 39 procentow ludźi za wěriwych měło, 2012 jenož hišće 30 procentow. Po tym bě jich ličba poněčim rostła. Do Boha wěri wjace žonow hač muži. Wjetšina je starša hač 60 lět. A najpobožniši su ludźo na Morawje. Zdobom naprašowanje wupokazuje, zo je přirosta wěriwych tež mjez 39- do 44lětnymi, a to wo wosom dypkow na 38 procentow. Awtorojo studije maja wšak za to, zo hakle přichodne zwěsćowanje pokaza, hač bywa to trend abo jenož nachwilny zjaw.
Židowski kěrchow zapusćeny
Námestovo (dpa/SN). Dotal njeznaći skućićeljo su židowski kěrchow sewjerosłowakskeho města Námestovo wonječesćili a zapusćili. Cyłkownje 59 narownych kamjenjow je spowalanych a zdźěla rozbitych, zdźěla předsyda lokalneho wopominanskeho towarstwa powěsćerni TASR a lokalnym medijam. Mjenowane towarstwo kěrchow hižo wjele lět hlada.
Kaž policija wobkrući, běchu wonječesćenje kěrchowa w regionje Orava njedaloko pólskeje mjezy hižo minjenu póndźelu zwěsćili. Njeskutk pak móhł so tež dny do toho stać. Kěrchow hižo aktiwnje njewužiwaja. Wón je jako městnosć dopominanja na bywšu židowsku wosadu mysleny a jako tajki swědomiće hladany. Nadrobniše informacije nochcyše policija hladajo na tuchwilne přepytowanja najprjedy raz zdźělić.
Spočatnje njebě tež jasne, hač ma njeskutk antisemitiski pozadk abo hač jedna so wo ryzy wandalizm. Lokalna nowina kónčiny My Orava je wobrazy zničenja wozjewiła. Hokate křiže abo dalše antisemitiske symbole njeběchu na nimi widźeć. Na kóždy pad pak je njeskutk „barbariski akt“, w nowinje rěka.
