Za Dudu chwile njeměłoj
Pólski prezident w USA bjez termina pola Joewa Bidena a Donalda Trumpa
Doylestown. Wopyt pólskeho prezidenta Andrzeja Dudy w USA zbudźa w pólskich medijach wulki wothłós. Při tym njeńdźe jenož wo oficialny termin na Hłownej zhromadźiznje UNO, ale tež wo jeho zetkanje z Polakami w USA.
Hłowna přičiny jězby Dudy do USA bě Hłowna zhromadźizna UNO w New Yorku, štož je pólskemu prezidentej winowatostny termin. Nimo statnikow swěta wočakowaštaj Dudu tam – po informacijach jeho kenclije we Waršawje – prezident USA Joe Biden a prezidentski kandidat republikanow Donald Trump.
Wobwodne wólby w Čěskej
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Pjatk a sobotu tydźenja mějachu Češa składnosć, nowych zastupjerjow do wobwodnych parlamentow wolić. Opoziciska strona miliardara a bywšeho premierministra Andreja Babiša doby w dźesać z třinaće regionow susodneho kraja. W tamnych třoch nažnjachu koaliciske strony tuchwilneho knježerstwa najwjace hłosow. Nimo toho čakaše třećina senatorow na šansu, z přizwolenjom wobydlerjow do hornjeje komory čěskeho parlamenta zaćahnyć móc. Po wólbach do senata měješe pjeć z nich absolutnu wjetšinu, tajke něšto je so prěni raz w stawiznach Čěskeje stało. Wo dóńće zbytnych senatorow w 22 wobwodach rozsudźa wolerjo w druhim kole. 33 procentow wólbokmanych wobdźěli so na wothłosowanju, pjeć procentow mjenje hač w lěće 2020. Hižo minjenu sobotu započachu we wšelakich městach nowych koaliciskich partnerow pytać. W južnej Morawje na přikład budu wšitke štyri knježerstwowe strony za čas přichodnych štyrjoch lět politiku postajeć.
Wólby přiwšěm přewjedu
Wulka woda zahubu přinjesła
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Trajny dešć nižiny Boris bě přičina za wulku wodu w Čěskej a jeje susodnych krajow. Hižo minjeny štwórtk warnowachu meteorologojo a medije wobydlerjow wjacorych kónčinow před sylnymi dešćemi a z nimi zwisowacymi powodźenjemi. Wobydlerjo najwohroženišich městow a wsow mějachu so po pokiwach ekspertow a přihotowachu so na ćežki kónc tydźenja. Wšudźe pak njemóžachu strachej zadźěwać. Hižo sobotu wojowachu wobydlerjo wsy Višňová w Friedlandskim wuběžku přećiwo zahubnej wodźe rěčki Smědá. Wjes bě samo na wěsty čas dospołnje wot dźiwjeje rěki wobdata. Ale tež w dalšich regionach, wosebje w Jeseníkach a na sewjernej Morawje, wočakowachu ludźo po dešćikojtej soboće najhórše.
„Běchmy na wšo přihotowani“
Praha. Sčasom je čěska wjedrowa słužba připowědźiła, zo čaka kónc tydźenja mjez druhim na Čěsku wulke njezbožo. Na rozdźěl wot wulkeje wody 1997 na Morawje a 2002 w Čechach, hdyž bu tež Serbski seminar přepławjeny, je stat hnydom reagował. Tohodla je so přihotowała wohnjowa wobora, policija, wójsko, sanitetarjo, wšitcy su pjelnili měchi z pěskom, na někotrych městnach – tež w Praze na Małej stronje njedaloko Serbskeho seminara – mobilne murje přećiwo wulkej wodźe twarili. Předewšěm je so stat rozsudźił, wšitke rěčne zawěry wotpušćeć.
Wěste pak njebě, hač budźetej Serbski seminar a Hórnikowa knihownja wohroženej abo nic. Tohodla sym jako předsyda Towarstwa přećelow Serbow pjatk rozsudźił, zo změje předsydstwo kónc tydźenja hotowosć. Štóž je w Praze, dyrbi w měsće wostać. Běch z šefinu Sakskeho kontaktneho běrowa Josefinu Ofner dorěčał, zo směmy wšo pola nich na prěnim poschodźe zawostajić. To je konkretny wuslědku dobreho susodstwa.
Zapósłanca PiS zajeli
Pólski zarjad za bój přećiwo korupciji přepytuje wikowanja z diplomami
Waršawa (dpa/SN). Zastojnicy pólskeho antikorupciskeho zarjada CBA su bywšeho zapósłanca Europskeho parlamenta Ryszarda Czarneckeho wjele lět knježaceje strony PiS zajeli. Politikarja su na Waršawskim lětanišću dosahnyli, rěčnik nutřkowneho ministerstwa nowinarjam zdźěli. Tež žonu Czarneckeho su zajeli. Po informacijach rěčnika přepytuja přećiwo bywšemu wiceprezidentej parlamenta EU njeprawidłownosćow na priwatnej wysokej šuli Collegium Humanum dla. Što statne rěčnistwo politikarjej a jeho mandźelskej wumjetuje, njeje znate. Rěčnik nutřkowneho ministerstwa powěsćerni PAP zdźěli, zo jedna so wo kupowanje wuswědčenjow na wysokej šuli w zwisku z wobtykanjom. W juliju bě antikorupciski zarjad CBA rektora priwatneje wysokeje šule a šěsć dalšich wosobow zajał. Podhladnym wumjetuja, zo su z diplomami wikowali. Po informacijach pólskich medijow su wjacori politikarjo PiS na wysokej šuli w spěšnokursach diplom MBA (Master Business Administration) wotzamknyli.
Hotuja so na katastrofu
Woheń wosaceho hnězda dla
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Lětsa zličichu w Čěskej 57 tropiskich dnjow z temperaturami wyše hač 30 stopnjow, zdźěli Čěski hydrometeorologiski institut minjenu póndźelu. Prěni woprawdźe horcy dźeń w tutym lěće bě 7. apryla. Jenož w lětomaj 2003 a 2018 zwěsćichu wjace tajkich dnjow. Runje tropiski dźeń bě sej přistajeny płuwarnje w čěskim Krumlovje za wotstronjenje wosaceho hnězda wupytał. Za swoje předewzaće bě so za drastisku metodu ze sprayom a zapalowakom rozsudźił. „Přistajeny njeměješe šansu reagować, tak spěšnje bě so třěcha zapaliła“, wopisuje wohnjowy wobornik Jiří Chmel katastrofu. „Třěcha paleše so tak spěšnje, zo smy so boja přećiwo płomjenjam wzdać dyrbjeli. Na zbožo njebě nichtó w twarjenju“, praji Chmel. Płuwarnja, do kotrejež chodźi lětnje 75 000 ludźi a w kotrejž wotměwaja so hłownje płuwanske kursy za šulerjow, je so bohužel wotpaliła.
Spiralu brónjenja sobu wjerćeć
Pólski prezident Andrzej Duda wojerske wiki w Kielcach wopytał
Waršawa. Wulki wothłós žněje tele dny zarjadowanje w Pólskej, kotrež wotměwa so tam mjeztym 32. króć: Mjezynarodne wiki brónjenskeje industrije w Kielcach na juhu kraja. Přehladka, kotruž su předwčerawšim zahajili, traje hišće hač do soboty. Na wšěch 769 firmow ze 34 krajow prezentuje wojerske wudźěłki najwšelakorišeho razu: wot patronow přez třělby hač k tankam a lětadłam. Nowina Rzeczpospolita wěnuje wikam samo wosebite wudaće. Ameriski lětadłowy brónjenski koncern Lockheed Martin wabi w nim z cyłostronskim nawěškom za swoje nowe lětadło F-35, kotrež je tež Pólska skazała. Dokelž mašiny za Pólsku hišće twarja, w Kielcach znajmjeńša hižo raz cockpit lětadła pokazuja.
Quo vadis, srjedźna Europa?
Wólbne wuslědki w Durinskej a Sakskej su za za někotrych Čechow nadźija, zo móže so změna runje tak tež w Čěskej přesadźić. Ale kotra změna poprawom? Ma towaršnosć woprawdźe demokratiju sytu, kaž so husto praji a pisa? Čehodla to? Snano je demokratija njepřitulny system, w kotrymž wšo dołho traje a wšo jara komplikowane je. Na kóncu je kóždy za rozsudy a wuslědki, kotryž so w tutym systemje tworja, někak sobu zamołwity. Abo je snano problem, zo je so zhubiła woprawdźita politiska prawica? Europska politika chila hižo jara dołho na lěwu stronu (tež tohodla smy Britanisku z Europskeje unije zhubili). Politika njeje wjac ekonomiska, ale skerje kulturna a najbóle so stara wo čłowjeska prawa. Štož Serbja derje widźa, dokelž jako mjeńšina steja stajnje w fokusu tuchwilneho systema.
