„Armin Mueller-Stahl –lět swobody“
„Armin Mueller-Stahl – lět swobody“ rěka wustajeńca swětoznateho dźiwadźelnika, kotraž je wobrazowuměłski přinošk k lětušim Lessingowym akcentam w Kamjenskej Słodarni.
Wjele mjezynarodneje kedźbnosće je Lessingowe město hnydom na so sćahnyło, jako bu znate, zo chce Armin Mueller-Stahl sam na wotewrjenju swojeje přehladki přitomny być. Hižo loni bě wón swoje mólby Kamjenskemu publikumej w tamnišim sakralnym muzeju swj. Hany pod hesłom „Wo basnikach a swjatych“ předstajił, tehdy wšak sam tam njebě. Na wotewrjenje lětušeje wustajeńcy w Słodarni pak přichwata jara wjele lubowarjow wuměłstwa do měšćanskeho dźiwadła. Hladajo na hoberski nawal bě to runje prawy rozsud.
Wowka w nim zahoritosć za molowanje rozpaliła
Serbski Žylow w srjedźišću
Serbska pratyja 2020 wěnuje so předewšěm wosadnej wsy Žylow, wopominacej lětsa 720. róčnicu prěnjeho naspomnjenja sydlišća na kromje Błótow. Na titulnej stronje wuhladamy wobraz wo jěcharjach po puću na łapanje kokota; před nimi kroča holcy w delnjoserbskej narodnej drasće z wěncomaj za dobyćerjow, a w pozadku widźimy Žylowski Boži dom. Na zadnjej stronje je foto jěchacych pachołow při hajenju žnjenskeho nałožka. Fotowa reportaža Tomasa Kläbera předstaja na dźewjeć barbnych fotach zwučowanje Žylowskeje wohnjoweje wobory a pěstowanje nałožkow, kaž stej to camprowanje a mejestajenje.
Jara zajimawy je přinošk wo Gräbigojc swójbje, kotraž po generacijach hižo 400 lět w Žylowje bydli. Awtor Gerat Gräbig bě wobšěrnje we wosadnym cyrkwinskim archiwje slědźił a nimo toho stare swójbne fota a wujimkaj wo Gräbigojc z Casnika dodał. Z tójšto wurězkow zestajenej nastawkaj skićitej přehlad wo wšelakich podawkach wjesneho žiwjenja wot lěta 1854 do 1918 a dale hač do 1933. Tajka mała chronika njeje jenož wjesnjanam jara infomatiwna a powučna.
1001 nóc ke karnewalej
Póstniske bary su Kulowska wosebitosć. Kóžde lěto móža so tam dźesaćitysacy hosći wjeselić. Jakub Langa bě raz wćipny a je so Rolanda Salowskeho kaž tež Krystofa Langi prašał, što wšitko poprawom k tomu słuša, tajku baru w póstniskim času zamołwić?
Hdy a kak sće mysličku zrodźili, zo chceće póstnisku baru wočinić?
K. Langa: Smy hižo dołho ideju měli, jednu baru ke Kulowskemu karnewalej poskićić. Kóždy z našeje skupiny je póstniski nora, a tajka bara je wšak tež přičina, zo móžemy pjeć dnjow zasobu póstnicy bjez hubjeneho swědomja swjećić.
Tematika wašeje bary je Alf Layla wa Layla, štož rěka 1001 nóc. K tomu słuša, zo jako karawana dale poćehnjeće. Je tomu tak?
R. Salowski: Tematice přeco swěrni wostanjemy. Kóždy so orientalisce drasći, zo móhł w karawanje sobu hić. Spytamy tež telko póstniskich spěwow k tematice hrać, kaž je móžno. Tučasna lokalita je mjeztym naša druha městnosć. Prěnja běše blisko šule. Tuž so na to dźeržimy, zo dale ćehnjemy.
Čehodla pak sće lětsa hižo třeće lěto zasobu samsnu městnosć měli?
Kulowske póstnicy z rekordami
Pjatk, 6. měrca 2020
314. póstniska sezona w Kulowje je nimo, a znowa wostanu wšěm sobuskutkowacym kaž tež wopytowarjam najkrasniše kostimy a partyjowe wječory w pomjatku. Na sobotnych žonjacych póstnicach wobdźělichu so 103 skupiny – telko kaž hišće ženje! Wječor běchu bary kopate połne, zdźěla njebě scyła móžno je wopytać. Za to běše pjatk a njedźelu wječor přijomniše, kaž mnozy młodostni rozprawjachu.
Tež póndźelu pokazachu nory zaso swoju kreatiwnu žiłku, jako wjedźeše karnewalowy ćah po městačku. Jedyn wóz bě rjeńši hač tamny, a nalada bě wšudźe wulkotna! Sobotu kaž tež róžowu póndźelu běchu hasy połne hejsowacych póstnicarjow.
Facit: Karnewal w Kulowje je mnohim serbskim młodostnym wjeršk lěta, štož partyjowe wječory nastupa! A to tam zaso raz wšitcy dopokazachu, byrnjež jim wjedro zdźěla chětro klubu činiło!
Jurij Bjeńš
Fota: Beno Šołta
Gymnazij póstničkuswjećił
Kaž je hižo z wašnjom, přeprosychu dwanatkarjo Serbskeho gymnazija Budyšin posledni dźeń do zymskich prózdnin wšitke nory na šulske póstnicy. Tema lětsa rěkaše „Tajki cirkus!“.
Po wulkotnym programje, do kotrehož běchu znowa wučerjo a młódši šulerjo zapřijeći, su DJjej „Pumpl a kumpl“ (Fabian Hejduška a Matej Cyž) kaž tež DJ Savid k rejam hudźili.
Jurij Bjeńš
Mjezynarodna modowa prehladka
Foto: SN/Hanka Šěnec
W e wobłuku dweju dźěłarničkow pod nawodom designerki Saryh Gwiszcz
a wuměłče Andreje Tiebel-Quast su młodostni z Budyšina a wokoliny
swójske drastowe kolekcije zdźěłali a na modowej přehladce „Hip.Fancy.Art“ w Budyskim Kamjentnym domje předstajili. Njewšědne, na dlěšu skutkownosć wusměrjene materialije stejachu za nich runje tak w srjedźišću kaž za hižo etablěrowane labele, kotrež tam swoje produkty prezentowachu. Mjez nimi běchu na přikład delnjołužiscy zhotowjerjo Wurlawy, SerbskiKonsum kaž tež Muslibymusli z Pólskeje. Wosebitosć přehladki bě, zo su ju band Malty Rogackeho a hosćo hudźbnje wobru- bili.
Hody, silwester a Nowe lěto w Mexiku dožiwili
najwyša pyramida Yucatána
Nohoch Mul
městnosć Mayow
„Ek Balam“
fota: julia młynkeclaguna
na pobrjohu
Karibiskeho morja
fijałkowy jězor Rio Lagartosprózdnjeńca
Zazil Tunich
25. decembra w 7.15 hodź., zymne štyri stopnje Celsiusa, dešć a tołsty nachribjetnik – tak stejachmy na Berlinskim lětanišću
a wjeselachmy so, zo so dyrdomdej skónčnje započina! Podachmy so zhromadnje na puć, zo bychmy sebi žiwjenje, kulturu, ludźi a hodowny čas w Mexiku zbližili.
Po dołhim lěće přez Atlantiski ocean docpěchmy skónčnje na wuchodnym pobrjohu Mexika ležace město Cancún, hdźež swoju dwutydźensku jězbu po połkupje Yucatán zahajichmy. Hižo w Němskej běchmy sej awta knihowali, z kotrymiž nastajichmy so wot Cancúna přez Valladolid, Mérida, Cobá a Tulum dale do Playa del Carmen.
Blisko Valladolida leži městnosć Mayow „Ek Balam“ – přełožene čorny jaguar. Hłowny twar tam słuša k najwjetšim dodźeržanym na Yucatánje a je wot lěta 1997 doskónčnje wuhrjebany.
Nowa kniha wo wrobliku
Wroblik Frido a jeho přećeljo su zaso po puću. A to w nowej jutrownej stawiznje spisowaćelki Jěwy-Marje Čornakec. „Kak su wroblik Frido a jeho přećeljo jutry zaječki překwapili“ rěka najnowša kniha z LND, kotraž snano k jutram, lube dźěći, za was w hněžku leži.
A to je wobsah stawizny: Přećeljo su sej, na přeće zajaca Wuchača, wosebitu překwapjenku za małe zaječki wumyslili. Zaječki su staršimaj w dojutrownym času pilnje pomhali jeja pomolować. Tuž chwataja jutrońčku wćipne na zelenu łuku k wroblikej, myšce, žabce a jěžikej. Wroblik Frido, myška Pip-pip, žabka Šlapka kaž tež jěžik Kałačik staja jedyn po druhim zaječkam nadawk. Hnydom so wulke pytanje za jutrownymi jejemi započnje. Tola što to? Pytanje so dlije a dlije. Hdźe nož wostanu zaječki? Po dołhej chwili so skónčnje nawróća. Ale što dźerži kóždy zaječk w packomaj? Kak so stawizna kónči, zhoniće w zajimawej knižce. Wjele wjesela při čitanju přeje wam Dźěćiznak!Wulkotna feta!
Ow jej? Hač drje hódančko wuhódam? Njeje scyła lochko groćane štabiki z kužmota rozwjazać. To sydnu so radšo za kompjuter abo tablet. A hižo awta po wobrazowce jězdźa. Potom dyrbju pak hłójčku napinać. Domjace zwěrjata před wočomaj rejuja a dyrbju je zaso do praweho rynka stajić. Njelochki to nadawk.
Sedźu na stólčku a słucham na hudźbu. Ach, tak didgeridoo klinči?!
Bzzzz. Što to wokoło mojeju wušow lěta? Ach, to je trut. Rjenje, směm jón z programom na tableće po jstwě wodźić.
A na kóncu wołaja wšitcy „cheese“ a hladaja do kamery. Što na kóncu won přińdźe? Nó, hladajće na srjedźny wobraz horjeka!
Hej! Sym kekler! Ow, kak lóštne to je, na jewišću stać a dźiwadło hrać. Nichtó mje njespóznaje. Mam pomolowane mjezwočo. Sym kwětka? Sym hwězda? Sym kocor? Hódajće!
Kedźbu! Hnydom padaja kulki z blida na špundowanje. Spěšnje ruce wupřestrěć a powalenu tyzku zaso stajić. Jenož derje, zo su blida wulke a zo je na nich městna dosć za paslenje.
