Wjelcej (JoS/SN). Cyle w znamjenju jubileja „150 lět brunica“ steješe Wjelcej tele dny w srjedźišću.

1866 dósta wobsedźer ryćerkubła Paul Rüdiger prěnje prawa, za wuhlom kopać. Spočatki wudobywanja brunicy běchu skromne a wuwiwachu so z přiběracej industrializaciju hač k nastaću akciskeje towaršnosće Přezjednota 1891. Jako bě najstarša dźowka Paula Rüdigera Clara 16 lět, pomjenowachu brunicowu jamu po njej. To běše tehdy tak z wašnjom. Krótko do swojich 30. narodnin Clara zemrě, jeje mjeno pak ma hač do dźensnišeho wulku symboliku za Wjelcej.

Wšelake spisy pokazuja na to, zo je Wjelcej serbskeho pochada. Na tym drje dźensa někotři dwěluja, čehodla tež přeco. Fakt je, zo su mnohe wjeski wokoło Wjelceje serbskeho pochada, kaž na přikład Prožym, Zasrjew (Rosendorf) abo Žarnow (Sorno). Poslednju mjenowanu je tež dr. Lotar Balko z Drjowka jako serbsku wjes dokumentował. Přiwšěm je w chronice za měšćanske a hórnistwowe stawizny čitać, zo móhła Wjelcej w 13. lětstotku wot Němcow załožene sydlišćo być. Čehodla běchu wosrjedź serbskich wsow němske sydlišćo załožili, wostanje potajnstwo.