Mjezynarodna konferenca wo hórnistwje
Lipsk (dpa/SN). Ze swojim fachowym přinoškom wo saněrowanju hórnistwa je Techniska uniwersita Hórniska akademija w sakskim Freibergu mjezynarodne zetkanje „Mine Closure“ do Němskeje zwabiła. Něhdźe 250 fachowcow z cyłeho swěta schadźuja so wot 3. do 7. septembra w Lipsku, zo bychu wo zawrěću brunicowych jamow a wo jich sćěhach rěčeli. Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) je patronat za zarjadowanje přewzał a ma postajenu městnosć konferency za „wuraz wćipnoty za naš know-how“. Z pusćinow, kajkež bě brunicowe hórnistwo zawostajiło, su atraktiwne jězoriny za dowolnikow a wodowych sportowcow nastali. „Tele wuspěšne nazhonjenja widźimy, hdyž wo to dźe, strukturnu změnu we Łužicy pohonjować, prjedy hač tam za něšto lětdźesatkow hižo žanu brunicu njewudobywaja“, Michael Kretschmer rozkładźe.
Po informaciji Hórniskeje akademije su Zwjazk a kraje wot 90tych lět něhdźe 16 miliardow eurow za to nałožili, wotstronić škody z hórnistwa na wuchodźe Němskeje. Hižo dlěje zaběra so akademija z fachowym wobłukom saněrowanske hórnistwo.
Jónkrótne a kreatiwne projekty podpěrali
Běrow leaderoweho managementa w Hornjej Łužicy před dźesać lětami dźěłać započał
Běrow Leaderoweho regiona Hornjołužiska hola a haty (OHTL) w Rakecach zhladuje na dźesaćlětne wobstaće. Přičina to, so raz bliže z docpětymi wukonami rozestajeć. A tych je tójšto z najwšelakorišimi narokami.
Zaměr leaderoweho managementa bě sylne regiony wutworić, hdźež su akterojo najwšelakorišich wobłukow, kaž politiki, towarstwow, rjemjeslnistwa atd., pod jednej třěchu zapřijeći. Zamołwite za to je Towarstwo za wuwiće hornjołužiskeje hole a hatow, kotremuž přisłušeja tři města a 13 wjesnych gmejnow.
„Srjedźna katastrofa“
Bjedrichecy (AK/SN). Hižo wot apryla trajaca horcota a suchota, mało wětřika, wulke wuparjenja a přemało kislika k tomu wjedu, zo ryby w Slěbornym jězoru pola Łaza mrěja. „Cyły jězor je potrjecheny. Jeničce na 350 metrach přizwoleneho južneho přibrjoha, hdźež smědźa so ludźo kupać, su wot minjeneho štwórtka dwě tonje mortwych rybow wułójili, kotrež dowjezechu do připrawy za wotstronjenje zahinjenych zwěrjatow w Lenzu pola Mišna“, podšmórnje jednaćel wudźerskeho zwjazka Połobski florenc Drježdźany René Häse. „Po dotalnych wobličenjach je cyłkownje 20 tonow rybow w jězoru zahinyło. Za Slěborny jězor je to srjedźna katastrofa. Wuchowamy nětko to, štož hišće móžemy.“
Jabłuka bjez čerstwosće
Šěrachow (SN/at). Plahowarjo jabłukow w Braniborskej wočakuja jara dobre žně, kaž Krajny zarjad za statistiku wozjewi.
Wo tajkim wuhledźe njemóže pola Stollec w Šěrachowje rěč być. Hornja Łužica pod suchotu ćerpi. To pytnje mějićel Bernhard Stolle na jabłučinach. Płody su nětko w fazy, zo maja po wulkosći rosć. Za to pak pobrachuje woda. Mjeńše jabłuka su jedna stronka, kotraž wunošk pomjeńša. Bernhard Stolle skedźbnja na dalši kwalitatiwny njedostatk: „Zo bychu płody za družinu typisku barbu dóstali, trjebaja nócnu temperaturu pod 10 stopnjemi celsija.“ Tuchwilnych jara ćopłych nocow dla pak sadowy ratar na jabłukach čerstwu barbu paruje. „Za to su často wot słónca kaž spalene a so k jědźi njehodźa, ale jeno za brěčkownju. Budu-li přichodne tydźenje wuměnjenja idealne, su normalne žně hišće docpějomne.“ Z druhimi słowami, čim wjace so dešćuje, ćim lěpše budu tež žně. Njewjedra z krupami pak bychu płodam škodźeli. Měnjenje Bernharda Stolle wobkrući Uwe Jentzsch, jednaćel zwjazka Sakski sad, prajo: „Normalne žně su hišće móžne.“
Přihladowali a sobu činili
Klimowy camp přećiwo brunicy přewjedli
Pödelwitz (dpa/SN). Wulke bagry maja tam bórze brunicu wudobywać, hdźež je dźensa hišće mała wjes Pödelwitz. Z klimowym campom su tam wobswětoškitarjo a wobydlerjo na połoženje skedźbnili. Zawčerawšim je so zarjadowanje skónčiło. „Z wotběhom campa a akciskim dnjom kónc tydźenja smy jara spokojom“, zdźěli Florian Teller z organizaciskeje skupiny. Wjac hač 1 000 ludźi z cyłeje Němskeje bě so na campje wobdźěliło a měrliwje za spěšny kónc wudobywanja wuhla demonstrowało.
Měłoj so zwjazkaj zjednoćić?
Za lěpše železniske zwiski w Budyskim wokrjesu
Drježdźany/Budyšin (UM/SN). Pokazkow na bórzomne zjednoćenje zaměroweho wobchadneho zwjazka Hornja Łužica-Delnja Šleska (ZVON) z wobchadnym zwjazkom Hornje Łobjo (VVO) je dźeń a wjace. Tak pruwujetej po informacijach Budyskeho krajneho rady Michaela Hariga (CDU), kiž wobaj zwjazkaj nawjeduje, sakske hospodarske ministerstwo a krajna direkcija, hač je tajka fuzija prawnisce móžna. Prěnje signale su pozitiwne. Mjeztym tež VVO jasniše kroki do směra na Budyski wokrjes čini, kotryž dźě jemu hižo po połojcy – z bywšim Kamjenskim wokrjesom a městom Wojerecami – přisłuša. Bywši Budyski wokrjes z Biskopicami a Zhorjelski wokrjes tworitej město toho wobchadny zwjazk ZVON.
Atraktiwne přidatne wukmanjenja
Ze započatkom noweho wukubłanskeho lěta 1. awgusta mamy w Němskej nowe wukubłanske powołanje – překupc/překupča w e-commerce. Nimo toho bu 24 wukubłanskich powołanjow modernizowanych. Hłownje su to wužadanja ditigalizacije, na kotrež z nowymi wobsahami reaguja.
Budyšin (SN/at). Kanale rozšěrjenja posudźować, zasadźeć a dale wuwić, to słuša k nadawkam překupca/překupče w e-commerce. Ale tež online-portale a online-shopy wobhospodarjeć tomu přiličamy. Nowe wukubłanske powołanje je trěbne, dokelž klasiski profil překupca wužadanjam digitalizacije we wikowanju hižo njewotpowěduje. Online-wikowarjo pak trjebaja fachowy personal. Štóž je so za te powołanje rozsudźił, ma za teoretiske wukubłanje tuchwilu daloki puć do jeničkeho wukubłanišća w Sakskej, Powołanskošulskeho centruma w Oschatzu. We wobłuku Budyskeho wokrjesneho rjemjeslnistwa maja młodeho čłowjeka, kiž chce nowe powołanje nawuknyć, jednaćelka Sabine Gotscha-Schock wujasnja. Wukubłanje je branše přesahowace a traje tři lěta.
Dale a mjenje kislika we wodźe
Smjertny strach při kupanju
Zły Komorow (SN). Hladajo na smjertne njezboža minjenych dnjow w šćerkowych a pohórniskich jězorach warnuje Łužiska a srjedźoněmska towaršnosć hórnistwoweho zarjadnistwa (LMBV) před tym, w tajkich wodźiznach so kupać. „Ludźo zaraćene tereny kołowokoło bywšich brunicowych jamow přeco zaso ignoruja, pytajo za pozdatnje kmanym ćichim městnom. Tam pak hrozy žiwjenski strach“, informuje nowinski rěčnik LMBV dr. Uwe Steinhuber.
Rjane a horce wjedro zawjeduje ludźi přiběrajcy k tomu, w hišće njehotowych jězorach so kupać. We wodźiznach, kaž na přikład w Starodarbnjanskim abo Sedlišćanskim jězoru, pak je to zakazane. Hórnistwowa towaršnosć wuzběhnje, zo njeje překročenje jeno za kupacych, ale tež za potencielnych pomocnikow strašne. Nimo toho hrozy wysoka pjenježna pokuta, wosebje potom, jedna-li so wo přirodoškitny areal.
W hišće doskónčnje njesaněrowanych wodźiznach pohórniskeje kónčiny móže k zesuwanjam pódy a rozłamam spódka dóńć. LMBV je wotpowědne areale jasnje z taflemi woznamjeniła.
