30 lět wobsteji biosferowy rezerwat Hornjołužiska hola a haty. Nimale runje tak dołho traja prócowanja, nic jenož Budyskeje župy „Jan Arnošt Smoler“, serbsku rěč w jeho skutkowanju zakótwić. Zarjadnistwo biosferoweho rezerwata chce tu skónčnje widźomny krok doprědka přińć. Wuchadźišćo za to tworjachu wobdźěleni na workshopje wčera w Domje tysac hatow.

Mužakow (AK/SN). Łužica chce so z regionom za zelenu energiju stać, kotryž je po cyłej Europje jónkrótny. Tak ma so w kónčinje prěni „Zero Net Valley“ jako pilotowy projekt přewjesć, w kotrymž so žadyn wuhlikowy dioksyd njewustorkuje. Wizija ma so nětko přez konkretne zaměry a žadanja komunow a wokrjesow formulować a sakskemu kaž tež braniborskemu knježerstwu sposrědkować. Runje tak maja so zaměry a žadanja komunow parlamentej EU předstajić, zo móhli za wiziju wabić. Tole wobzamknychu čłonojo Łužiskeho kruha minjeny štwórtk na swojim posedźenju w Mužakowskim Nowym hrodźe.

Chcedźa znowa próstwu zapodać

Mittwoch, 12. Juni 2024 geschrieben von:

Zaměrowy zwjazk Łužiska jězorina Sakska podpěruje komuny při jězorach nastupajo wobhospodarjenje přibrjohow a šćežkow, za čož wužiwaja spěchowanske srědki Zwjazka. Bórze pak so doba zakónči.

Wojerecy (AK/SN). Zaměrowy zwjazk Łužiska jězorina chce komunam, kotrež su čłonojo w gremiju, nastupajo wobhospodarjenje přibrjohow a kolesowarskich šćežkow při jězorach sylnišo podpěrać. Předewšěm maja so spěchowanske srědki ze zwjazkoweho programa STARK wužiwać, wo kotrež chce so zwjazk prócować. Program Zwjazka je za kónčiny ze změnu strukturow předwidźany. Radźićeljo wobzamknychu na wčerawšim posedźenju we Wojerecach jednohłósnje, zo dyrbi so spěšnje wotpowědna próstwa zdźěłać. Nowe spěchowanje měło wot klětu spočatka septembra do kónc awgusta 2029 płaćić. „Dźe wo to jězdźidła, graty a wosebite mašiny kupić. Chcemy komuny wolóžić a sami nadawki při jězorach přewzać. Tak maja so na přikład přibrjohi wurjedźić a kolesowarske šćežki hladać“, wuswětli jednaćel zaměroweho zwjazka Łužiska jězorina Sakska Daniel Just.

Radworscy starši so wobaraja

Freitag, 07. Juni 2024 geschrieben von:
Radwor (SN/mb). Krajny zarjad za šulu a kubłanje (LaSuB) chce na Radworskej serbskej zakładnej šuli „Dr. Marja Grólmusec“ přihotujo přichodny štwórty lětnik serbsku rjadownju likwidować. To je kubłanska referentka Domowiny Katrin Suchec-Dźisławkowa po wčerawšim digitalnym krizowym posedźenju zastupjerjow sakskeho kultusoweho ministerstwa, LaSuB, Serbskeho šulskeho towarstwa a třěšneho zwjazka Serbow wobkrućiła. LaSuB dale na tym wobsteji, po prózdninach šěsć šulerjow serbskeje rjadownje aktualneho třećeho lětnika z 19 němskimi šulerjemi do zhromadneje rjadownje fuzioněrować – štož by serbski rěčny rum, kotryž je sej staršiska iniciatiwa před třomi lětami wuwojowała, zaso skóncowało. Tohodla je Suchec-Dźisławkowa, zdobom rěčnica staršiskeje iniciatiwy, připowědźiła, zo „budu so starši wobarać“. Tež zwjazkowe předsydstwo Domowiny chce so na swojim dźensnišim wuradźowanju z naležnosću zaběrać. LaSuB wusprawnja swoje postupowanje z personelnymi problemami na němskich šulach a trěbnym wotrjadowanjom personala z Radworja.

Nimale 70 milionow eurow za Čornu Pumpu

Donnerstag, 06. Juni 2024 geschrieben von:

Regionalny přewodźacy wuběrk Łužiskeho rewěra (RBA) je na swojim posedźenju wčera, dalši wutwar parka industrije w Čornej Pumpje, nimo dalšich projektow, wobkrućił.

Zhorjelc (AK/SN). Park industrije w Čornej Pumpje chcedźa do wuchodneho směra powjetšić. K tomu je so regionalny přewodźacy wuběrk Łužiskeho rewěra (RBA) wčera, srjedu, na swojim sedmym posedźenju wuznał. Wón wobkrući projekt změny strukturow „Park industrije Čorna Pumpa rozšěrjenska płonina juh“. „Nam dźe wo wuměnjenja planowanja a wo wotkryće. Perspektiwisce maja nowe dźěłowe městna w industriji nastawać“, podšmórny Zhorjelski krajny rada dr. Stephan Meyer (CDU), kotryž je lětsa předsyda RBA, po posedźenju. Wuběrk so z dohromady 12 projektami zaběraše, kotrež maja cyłkowny wobjim 171 milionow eurow. Někak 140 milionow eurow ma z nich Zwjazk z pomocu zakonja k zesylnjenju strukturow spěchować. Jědnaće projektow je RBA wobkrućił.

Na pochad Krabata dopominać

Donnerstag, 06. Juni 2024 geschrieben von:

Kulow woswjeći „400 lět Janko Šajatović“

Swoje poslednje žiwjenske lěta je Janko Šajatović přewažnje we Łužicy skutkował. Wot lěta 1691 do 1704 bydleše wón na wuměnku we Wulkich Zdźarach. Chorwatski obrist Janko Šajatović (1624-1704), historiska wosoba, kotraž je mnohim awtoram zakład jich powědkow wo Krabaće, je we Łužicy daloko sahace slědy zawostajiła. Kulow dopomina wot 14. do 16. junija ze swjedźenskim kóncom tydźenja na 400. narodniny Šajatovića. Wo nastorku, motiwaciji a wobsahach je so Andreas Kirschke z koordinatorku Beatu Hufnagel rozmołwjał.

Što je motiw za město Kulow swjedźenski kónc tydźenja wuhotować?

B. Hufnagel: Krabata jako mytisku figuru mnozy ludźo znaja, Janka Šajatovića porno tomu pak wo wjele mjenje. Dźakowano Hansej-Jürgenej Schröterej, kiž je wo Šajatoviću slědźił, wěmy, zo je so wón jako historiska wosoba z protagonistom powěsćow stał. Na to chcemy přichodnje bóle dopominać.

Što zwjaza Šajatovića z Kulowom?

Wojerecy (AK/SN). We Wojerecach zamołwići zaměrnje na změnje hospodarskich strukturow dźěłaja. W bywšej produkciskej hali předewzaća Robotron w Ćiskowskim industrijnišću nastanje „Centrum za twarjenje a bydlenje“. Tam maja so nowe maćizny a technologije wuslědźić a za zasadźenje w praksy přepruwować. Nošer projekta je Łužiski technologiski centrum Lautech, kotryž dźěła wusko ze zwjazkowej inowaciskej syću „BauRaumWerk“ hromadźe. W industrijnišću ma mjez druhim zhotowjenska hala, labor, seminarna rumnosć a składźišćo za material nastać. Cyłkownje 5,8 miliony eurow naprawa płaći. 5,7 milion eurow spěchuje so ze zakonja za inwesticije we wuhlowych kónčinach. Łužiski technologiski centrum Lautech, wužiwar industrijoweje hale, tohorunja podźěl přewza.

Spěchowanje po modelu Samow

Mittwoch, 05. Juni 2024 geschrieben von:
Berlin (SN/bn). Krajne zastupnistwo Sakskeje w Berlinje bě předwčerawšim z hosćićelom dźěłoweje rozmołwy pod hesłom „Serbske kino“. Zastupjerjo serbsko-němskeje syće Łužycafilm, mjez druhim režiserka dr. Grit Lemkowa, Ola Staszel z Nysoweho filmoweho festiwala a nawoda mjeńšinoweho sekretariata Měto Nowak rozłožichu zastupjerjam politiki – mjez druhim Conrad Clemens (CDU), społnomócnjeny Sakskeje pola Zwjazka, a zapósłanča zwjazkoweho sejma Kathrin Michel (SPD) – kaž tež reprezentantam spěchowacych institucijow – mjez druhim dr. Frank Castenholz (Zwjazk za kulturne zarjadowanja BKM) a dr. Markus Görsch (Mitteldeutsche Medienförderung) – staw a perspektiwy serbskeho filmowstwa. Konsens slědowaceje, po słowach Łužycafilm „konstruktiwneje a na dopóznaća bohateje“ diskusije: „Kinematografija awtochtonych ludow resp. mjeńšinow w Němskej ma so kruće do noweho zwjazkoweho zakonja za spěchowanje filmow zapřijimać, na přikład po modelu za Samow“. Iniciatoraj rozmołwy běštaj Łužycafilm a zapósłanc Sakskeho krajneho sejma Marko Šiman (CDU).

Změnu strukturow dale forcěruja

Mittwoch, 05. Juni 2024 geschrieben von:

Čorna Pumpa (SN/BŠe). W sakskim dźělu industrijoweho parka w Čornej Pumpje so tójšto hiba. Za wuwiće stejnišća na mjezy do Braniborskeje je zaměrowy zwjazk spěchowanske pjenjezy dóstała. Z cyłkownje 28 milionami eurow z hornca inwesticiskeho zakonja za brunicowe regiony spěchuje sakske knježerstwo industrijnišćo. Wotpowědnu zdźělenku je zastupowaca předsydka zaměroweho zwjazka industrijoweho parka Christine Herntier zawčerawšim přiwzała. Kaž sakski minister za regionalne wuwiće wobkrući, móža so z pjenjezami ramikowe wuměnjenja polěpšić. Tak zmóžnja spěchowanje nakup nowych ležownosćow we wobjimje 368 241 kwadratnych metrow. Tohorunja ma so wobchadna infrastruktura polěpšić. Rozšěrjenje industrijoweho parka w Čornej Pumpje je jedyn z 15 projektow wobłuka hospodarsce bliskeje infrastruktury Łužiskeho rewěra.

Z nowej techniku młodźata wuchowaja

Mittwoch, 29. Mai 2024 geschrieben von:

Ratarjo a hajnicy dźěłaja wokoło Radworja hromadźe a chcedźa mnohotnosć družinow zwěrjatow zachować

Z wulkimi mašinami jězdźa ratarjo po łukach a trawu syku. W nalěću do směra lěća pak je to za dźiwinu wulki problem. Łuki su wažny žiwjenski rum. Předewšěm sorny chowaja swoje młodźata we wysokej trawje a so jim hdys a hdys přidruža a sornjatka zastaraja. Tohorunja škita wěsty přinarodźeny instinkt młodźata před njepřećelemi. Tak so wone při zwukach abo pohibach cyle hłuboko do trawy stłóča a njećeknu. Tohodla je ratarjo we wysokej trawje scyła nic abo jenož cyle ćežko wuhladaja. Wjele młodźatow tuž su wopory trawusyčakow.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND