Adolf Kiertscher zemrěł
Po tym zo móžeše so zjawnosć dźensa připołdnju we Wjelećanskej cyrkwi z Adolfom Kiertscherom rozžohnować, su jeho swójbni we wuskim kruhu na Wjelećanskim kěrchowje pochowali.
Adolf Kiertscher słuša k najwuznamnišim hercam Hornjeje Łužicy. Na wjace hač 16 000 wustupach přez lětdźesatki zamó wón ze swojej kapału Horni kraj tysacy ludźi na njezapomnite wašnje zahorić. Mnozy ze staršeje a srjedźneje generacije wědźa so dopomnić, jako hraješe rodźeny Rumunjan ze swojimi hudźbnikami w Haslowje, PančicachKukowje a Njebjelčicach k rejam, jako wuhotowachu w Brětni-Michałkach, Sernjanach a mnohich dalšich wsach a městach wjesne a dalše swjedźenje z pisanym programom. Legendarne su wustupy kapały 1. meje w Budyskej „Krónje“ a na Budyskich nalěćach. Na wusahowacych domizniskich swjedźenjach Drježdźanskeho, Freitalskeho a Freibergskeho regiona bě kapała Horni kraj wosebje požadana. Poboku Kiertschera běchu w prawidłownje měnjacych so wobsadkach dźesatki hudźbnikow a spěwarjow, mjez nimi tež Serbaj.
Dopomnjenki na zničenje Róžeńčanskeje cyrkwje
Lěta 2012 je Baćoński farar Gerat Wornar jara radźenu knihu „W katolskich Serbach“ wudał. Wona nańdźe mjez čitarjemi z prawom wjele zajima. Lětsa w meji slědowaše nětko dalša kniha „Ze žohnowanjom na puć“. Tónraz zamó wudawaćel mnohich sobuawtorow docpěć. Wjetšina su rowjenkojo, kotrychž wjetšina z nas derje znaje. Něchtóžkuli je susod abo samo přiwuzny. Mjez nimi zetkamy na přikład Reginu Šołćinu, Moniku Kralowu, Jurja Špitanka a mnohich dalšich z našich wsow.
Łužica na Prusku a Saksku dźělena
Po poražce francoskeho kejžora Napoleona I. we wójnje Ruskeje, Pruskeje, Rakuskeje, Jendźelskeje a Šwedskeje 1812 do 1815 přećiwo njemu zwołachu Wienski kongres. Pod nawodom rakuskeho wjercha von Metternicha wuradźowachu zastupnicy wjace hač 200 europskich statow wot 1. nowembra 1814 do 19. junija 1815 we Wienje wo noworjadowanju politiskich a administraciskich poměrow w Europje.
Slepjanska folklora Pražanow zajimowała
Wopytowarjo Praskeho etnografiskeho muzeja dožiwichu zańdźenu sobotu serbsku folkloru. Slepjanski ansambl bě sej do čěskeje stolicy dojěł a tam zabawny program poskićił.
Praha (WK/SN). 32 ludowych wuměłcow Serbskeho folklorneho ansambla Slepo je minjenu sobotu w etnografiskim muzeju čěskeje stolicy wustupiło. Sobu wzali běchu tež kulinariske wosebitosće z regiona. Najprjedy dojědźechu sej do Kinski-parka wysoko nad centrumom města. Wšitcy a wužiwachu składnosć, sej prezentaciju muzeja wobhladać, při čimž zwěsćichu paralele k serbskim nałožkam.
Bój „stareho ludu“ wo móst na zbožo derje wušoł
Dešno. Dołho knježeštej měr a přećelnosć w Dešnjanskim staroserbskim sydlišću „Stary lud“. Wikowarjo wikuja, hudźbnicy hudźa, tkalcy tkaja, rězbarjo rězbarja, kowarjo kowaja. Skupina sylnych muži na kromje wsy pak po zdaću žane z tychle rjemjesłow nawuknyć nochce. Při małym mosće přez hrjebju chcedźa bojownicy bjez wulkeho dźěła ludźom cło wotewzać. Na druhej stronje rěčki pak čaka wobrónjena druha skupina, kotraž ma wotpohlad, za sebje zdźeržeć drjewjany móst a prawo, jón přeprěčić. Slědujetej rjejeńca a hroženje ze sekerami, hlebjemi a mječemi. – Takle móhł chronist podawk minjenu njedźelu popołdnju wopisać. Potom by dodał, zo njetraješe dołho a dwacećo wobrónjeni – čěska skupina Skjaldborg a pólscy wojowarjo Družyna Wojow Serbo Biełoboh – so bijachu a do so kałachu. W běhu mjeńšin ležachu prěni zabići w trawje a w hrjebi. Zranjeni mjez nimi stonachu. Dobyćerjo pak wyskachu. Na kóncu wězo wšitcy pod přikleskom přihladowarjow zaso žiwi stawachu. Wojersku scenu hišće wjackróć k wjeselu sta ciwilnych hosći wospjetowachu.
Błótowski žónski chór Lubin 40lětne wobstaće swjećił
Lubin. Spěwarki Błótowskeho žónskeho chóra Lubin přeprošowachu hosći na sobotne jubilejne zarjadowanje do hosćenca „Burglehn“ w Kamjennej (Steinkirchen), štož je dźensa dźěl města Lubina.
Serbska rěč je so wokoło Lubina zahe zhubiła, přazu pak běchu tam hač do kónca 19. lětstotka přewjedowali. Na to su žony před 40 lětami nawjazali, jako tradiciju w hosćencu „Burglehn“ wozrodźichu. Jedna z nich, Hanni Briegerowa, bě nětko hósć na jubilejnym koncerće.
Lawdaciju přednjesła je sobotu Marga Morgensternowa. 21 spěwarkow wuhotowa pisany hudźbny program z němsko-serbskej moderaciju. Na klawěrje přewodźeše je Christine Gehlsdorfojc. Na jewišću su žony z Brjazyny nad jězorom, Noweje a Stareje Niwy přadli. Jedna z nich bě woblečena drastu z Kamjenneje, kotruž bě sej po originalnej předłoze zešić dała. Wulki dźěl pěsnjow wšelakorych žanrow Lubinske žony dwurěčnje serbsce a němsce spěwaja, a to so jim tež na swjedźenskim koncerće derje poradźi. Něhdźe 150 připosłucharjow je so jim za entuziastiski program a z mócnym přikleskom dźakowało.
Čitajće w nowym rozhledźe (29.05.15)
Před 200 lětami w Pólskej rodźeny Oskar Kolberg płaći jako załožer „Europy regionow“. 1857 započa w Serbach mjenje znaty etnograf přez swój rjad „Lud, jeho nałožki, žiwjenske wašnje, rěč, powědki, přisłowa, rituale, kuzłarstwo, hry, spěwy, hudźba a reje“ swoje wobkedźbowanja wo słowjanskich ludowych kulturach zapisować – mjez druhim wo serbskej ludowej hudźbje. W Kolbergowych komparatiwnych přepytowanjach nachadźamy tež serbske pěsnički. Při tej składnosći wěnuje Kinga Doleżal-Kijo tomule mjenje znatemu pólskemu ludowědnikej swój přinošk w junijskim Rozhledźe.
Twórby młodeho Serba zaklinčeli
Rheinsberg/Berlin (MEW/SN). Hudźbna akademija Rheinsberg přewjeduje pod nawodom komponista Helmuta Zapfa dlěje hač dwaj lětdźesatkaj hudźbnu dźěłarnju. Hižo štyri lěta je serbski hudźbutwórc Sebastian Elikowski-Winkler jeje docent. Po tradiciji mějachu tež lětsa šulerjo w starobje dźesać do 21 lět składnosć, zdźěłać swoje twórby zhromadnje z profesionelnymi hudźbnikami. Wuslědki běchu na koncerće mytowanych lawreatow swjatki njedźelu słyšeć.
We wobłuku koncerta docentow zaklinčachu nětko w hrodowym dźiwadle Rheinsberg tři twórby Sebastiana Elikowskeho-Winklera, tak spěw na tekst Mata Kosyka „de mortuis nil nisi bene“ (njepowědaj wo zemrětych ničo druheho hač dobre) za solowu wiolinu a přihraće z paska. Tale kompozicija słuša k časćišo přednjesenym hudźbnym krucham młodeho Serba a wotbłyšćuje trajace zničenje serbskich wsow wudobywanja brunicy dla.
