Jenička serbska profesorka sorabistiki, dr. phil. habil. Lucija Hajnec swjeći dźensa, 30. jutrownika, 95. narodniny. Přeju jubilarce po tutym puću Daj Bóh zbožo!
Přeju filmej Grit Lemkoweje wjele kinow, kotrež jón po wšej Łužicy a Němskej pokazaja. A tysacy přihladowarjow, kotrychž by wón inspirował, kak bychu swoje serbske korjenje wožiwić móhli. K jeje wobrazej, zo je wbohi indigeny serbski lud wopor złeho němskeho kolonializma, drje njechilam. Wšako wěmy tež dźakowano slědźenjam historikarkow, kaž Lubiny Malinkoweje, zo běše w stawiznach tež němskich dobroćelow, kaž Friedrich Caspar von Gersdorf, ale tež dosć Serbow, kotřiž su swoju narodnosć bjez nuzy wědomje wotbyli. Najebać to ma film tež nam Serbam wužitne poselstwo: Předstajejće sej serbski lud wjetši hač serbski swět, kotryž wokoło so widźiće – serbskosć saha wot katolskich Serbow dokoławokoło Chrósćic přez Wojerecy, Zły Komorow a Miłoraz hač do „Kolektiwa“ eksperimentelnych Serbowkow w Choćebuzu a hišće dale.
Budyšin (MD/SN). Dźakowano pokiwej z Litawskeje bu pruska „Agenda za evangelsku krajnu cyrkej“ z lěta 1899 w hornjoserbskej rěči namakana. Mjeztym bu žadna kniha z kemšacym porjadom, modlitwami a liturgiskimi formularami digitalizowana a je nětko zjawnje na portalu sachsen.digital přistupna.
Čitarnja w Lipšćanskej kniharni Hugendubel ma wosebitu atmosferu. Sedźiš-li za jednym z małych blidkow, čuješ so nimale kaž w swójskej dobrej stwě. Tute začuće matej po zdaću tež na podiju sedźacej moderatorka a awtorka – němska žurnalistka Ine Dippmann a serbska lyrikarka Měrana Cušcyna, kotraž je w ramiku Lipšćanskich knižnych wikow a zarjadowanja „Lipsk čita“ ze swojeje zběrki basnjow „innen bröckelt die unerhörte schicht“ čitała. Wudawaćelka zwjazka basnjow je Sakska Kulturna załožba. Na hodźinku z Měranu Cušcynej bě na wšěch połsta zajimcow do kniharnje přichwatało.
Wjacore lěta hižo wabi sobudźěłaćerka krajneho kuratorija Wjesny rum z. t. Sonja Hejdušcyna na Lipšćanskich knižnych wikach za cile w Hornjej Łužicy. Franziska Weber z předewzaća Sachsen Kartografie skedźbnja na dwurěčne napisy za městne mjena na kartach. Milenka Rječcyna je so z nimaj rozmołwjała.
Z kotrymi prašenjemi wopytowarjo na stejnišćo přichadźeja?
S. Hejdušcyna: Zastupujemy tule towarstwo Dowol w Sakskej we wjesnych kónčinach. Informuju zajimcow wo mnohich móžnosćach, sej dowol na kraju popřeć. Woni zhonja, zo njetrjebaja daloko do dowola jězdźić – runje ći, kotřiž pytaja za dowolowymi poskitkami za dźěći. Wězo wabju tež za klóšter Marijina hwězda w Pančicach-Kukowje. Přićahliwa tema na wikach su tež serbske jutrowne nałožki.
A što ma to z knižnymi wikami činić?
Budyšin (CS/SN). Hižo něšto lět so Jurij Łušćanski prócuje, serbskeho wuměłca Jurja Hajnu zjawnosći zbližić. Wuslědki swojich rešeršow předstaji wón předwčerawšim w Budyskeje měšćanskej bibliotece čłonam staroměšćanskeho towarstwa. Zahajiwši přednošk skorigowa najprjedy někotre wopačne podaća, kotrež we wšelakich žórłach kursěruja. Wuměłc „njeje so mjenujcy w Židowje narodźił, ale we Wjerinej chěžce, kotruž je pozdźišo tež wuměłsce zapopadnył. Swoje prěnje twórby stwori w času wukubłanja w Litografiskim wuměłstwowym wustawje bratrow Weigang.“ Hajna narodźi so w lěće 1877. Tohodla chce Łušćanski wuměłca w lěće 2027 składnostnje jeho 150. narodninow počesćić. „Hišće je čas, wo tym rozmyslować, kotra formje je w tym zwisku najkmańša.“
Budyšin (SN/bn). „Studijo hraje“ rěka rjad Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła, z kotrymž so elewojo domu wot lěta 1994 publikumej na kóncu hrajneje doby ze swójskej inscenaciju předstajeja. Tele dny hotuja so w tym zwisku Aquina Žurec, Bernadet Šnajdrec a Ole Schmidt na premjeru. Štwórtk, 25. apryla, chcedźa kruch „Zhub so, baby, zhub so“ prěni raz w Budyskim Dźiwadle na hrodźe pokazać. Originalnu předłohu Cariny Lacroix běštej elewce samej do hornjoserbšćiny přełožiłoj, režiju wukonja Torsten Schlosser, zastupujcy schorjeneho nawodu činohrajneho studija při NSLDź Ralpha Hensela.