Klaus Kinkel njeboh
Berlin (dpa/SN). Něhdyši zwjazkowy minister za wonkowne naležnosće Klaus Kinkel je njeboh. Bywši předsyda FDP je wčera 82lětny zemrěł, zdźěli nětčiši předsyda Christian Lindner powěsćerni dpa, powołacy so na swójbu Kinkela. Politikar bě wjele lět najwuši sobudźěłaćer něhdyšeho wonkowneho ministra Hansa-Dietricha Genschera a bě lěta 1992 sam šěsć lět wonkowny minister.
Přepytuja přećiwo Trumpej
Washington (dpa/SN). Demokraća w Domje reprezentantow USA su wobšěrne přepytowanja přećiwo prezidentej Donaldej Trumpej zahajili. Justicny wuběrk komory žada sej sep dokumentow z Běłeho domu a wot ludźi, kotřiž maja z Trumpom zwiski. Mjez nimi je samo jeho syn. Přepytować chcedźa wumjetowanja korupcije, znjewužiwanja mocy a haćenja justicy. Rěčnica prezidenta Sarah Sanders mjenowaše přepytowanja přećiwo njemu „skandalozne“.
Macron žada sej reformy EU
Zestajeja lisćinu najwažnišich projektow
Böhlen (dpa/SN). Brunicowe kraje chcedźa přichodny tydźeń lisćinu z, kaž měnja, najnuznišimi projektami za strukturnu změnu zestajeć. Lisćinu chcedźa zwjazkowemu knježerstwu potom jako zakład zakonja wo trěbnych naprawach předpołožić. To je sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) wčera w Böhlenje pola Lipska připowědźił.
Zakoń ma hišće lětsa płaćiwosće nabyć, sej wón žada. Zwjazkowy sejm dyrbi so hišće do prózdnin z tym zaběrać, Zwjazkowa rada bjezposrědnje po tym. Potrjechene kraje trjebaja spěšnje wěstotu, zo móhli sćěhi kónca zmilinjenja brunicy 2038 zmištrować.
Sakska, Saksko-Anhaltska, Braniborska a Sewjerorynsko-Westfalska běchu wuhlowej komisiji sta namjetow předpołožili, što by w brunicowych kónčinach trěbne było, zo bychu so dźěłowe městna a žiwjenska kwalita zachowali. Ideje sahachu wot wulkich železniskich a dróhotwarskich projektow přez zasydlenja institucijow hač ke kulturnym a turistiskim projektam. Za strukturnu změnu ma 40 miliardow eurow k dispoziciji być.
Nabu: Němska wobswětoškit haći
Berlin (dpa/SN). Škitarjo wobswěta su lěto po nastupje wulkeje koalicije njespojkojom z wobswětoškitnej politiku. „Po wšej Europje ju Němska haći, město toho zo by ju pohonjała“, zdźěli wobswětoškitny zwjazk Nabu dźensa w Berlinje. Samsny čas, hdyž druhe knježerstwa Europskeje unije wobswětoškit nastorčeja, zwjazkowe knježerstwo „hłowu do pěska“ tyka. „Jeli so scyła něšto stanje, da jenož jako reakcija na sudniske wusudy abo na ćišć towaršnosće“, rjekny prezident Nabu Olaf Tschimpke.
Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) a jeje ministrojo „njejsu wočiwidnje spóznali“, kak wažny wobswětoškit za přežiwjenje je. Nabu paruje koncept wobchadneho ministra Andreasa Scheuera (CSU), kak chcył wustork wuhlikoweho dioksida pomjeńšić. Jeno z wodźenjom wobchada, ze změnami w šaltowanju amplow a z nowej app k mobiliće so to njeporadźi, Tschimpke měni. Porno tomu chwali wón plan wobswětoweje ministerki Svenje Schulze (SPD), redukować plastowe a zapakowanske wotpadki.
Demonstrować abo do šule hić?
Merkel sej zasadźenje šulerjow za klimu chwali – w CDU so jej spjećuja
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel je kóždotydźenske demonstracije šulerjow za lěpši škit klimy zakitowała. „Podpěruju jara, zo šulerki a šulerjo za škit klimy na dróhu du a za to wojuja“, rjekny politikarka CDU w swojim minjenu sobotu wozjewjenym internetnym poselstwje. „Měnju, zo je to jara dobra iniciatiwa.“ Zaměry klimoweho škita su jenož docpějomne, hdyž towaršnosć tajke akcije podpěruje. Na wjele diskutowane ranjenje šulskeje winowatosće so wona při tym njepoćahowaše.
Šulerjo a studenća po wšěm swěće mjeztym kóždy pjatk za čas šule pod hesłom „Fridays for Future“ po přikładźe młodeje šwedskeje aktiwistki Grety Thunberg demonstruja. Thunberg bě so minjeny pjatk w Hamburgu na demonstraciji wobdźěliła. „Politikarjo a dalši ludźo na mocy su hižo předołho z tym přešli, zo ničo přećiwo krizy klimy nječinja“, wona tam rjekny. „My zaručimy, zo dlěje z tym njewobsteja.“
Žadaja sej zamołwjenje předsydki
Berlin (dpa/SN). Zwjazk homoseksualnych muži a žonow w CDU/CSU žada sej wot předsydki CDU Annegret Kramp-Karrenbauer, zo so wona za swój póstniski žort wo nuznikach za mjezysplažnych ludźi zamołwi. Sćelakej SWR předsyda zwjazka Alexander Vogt wčera rjekny. „Wězo ma so wona zamołwić. To prosće wočakujemy.“ Tež na póstnicach płaća hranicy. Vogt je sej wěsty, zo njebě to zła wola předsydki. „Bě-li wuprajenje njepřemyslene, je wone znamjo za to, kak rozšěrjene po wšěm kraju tajke myslenje je.“ Wón wočakuje rozmołwu z předsydku CDU wo tutej naležnosći.
Kramp-Karrenbauer bě minjeny štwórtk w badensko-württembergskim Stockachu rozhorjenje zbudźiła, jako planowane zawjedźenje toaletow za třeći splah wusměšowaše. „To je za muži, kotřiž hišće njewědźa, hač smědźa při čilanju hišće stać abo hač dyrbja hižo sedźeć. Za to, mjeztym, je tajki nuznik.“ Alexander Vogt k tomu dale měni: „Politisku korektnosć maja mnozy za přehnatu. Hranicy pak měli jasne być. Mjeztym dźě nichtó wjace mjeńšiny njewusměšuje.“ Runje w swojej poziciji měła předsydka CDU z temu čućiwišo wobchadźeć.
To a tamne (05.03.19)
Z psom na łónčku je muž w frankskim Schweinfurće před policiju ćěkał, po tym zo bě swoje awto zešrotował. Šofer w póstniskim kostimje bě ze swojim jězdźidłom wjacore wobchadne znamjenja wobškodźił a skónčnje do ample zrazył, kotruž hišće znajmjeńša dwaceći metrow ze sobu ćehnješe. Po tym zo bě z dospołnje skóncowaneho awta wulězł, so wón chětro wopity chabłajo wotsali. Wěcna škoda wšak wučinja šwarne 20 000 eurow.
W požčenych kupanskich cholowach su policisća sewjerorynsko-westfalskeho Velberta zamyleneho muža w kupanskim bazenku zajeli. Agresiwny a psychisce napadny bě tón dosrjedź bazenka w kupjeli ćeknył. Zastojnicy njewidźachu hinašeje móžnosće, hač so uniformu slec, sej kupanske cholowy požčić a wobaraceho so 32lětneho zajeć. Na to dowjezechu jeho do psychiatrije.
Před synodu protestowali
Drježdźany (B/SN). Zastupjerjo zwjazka „Zurück auf Los“ su składnostnje wosebiteho posedźenja sakskeje krajneje synody w Drježdźanach protestowali. Iniciatiwa kritizuje wobzamknjenu strukturnu reformu, po kotrejž maja so cyrkwinske wosady do wjetšich cyłkow zjednoćić. „Planowane hromadupołoženje wosadow je zwjetša nanuzowane a zbudźa njeměr“, wuzběhny iniciator protesta, cyrkwinski předstejićer Friedhelm Zühlke z Auerswalde. Čłonojo zwjazka so boja, zo so indiwidualny wobraz a tradicija wosady tak pominjetej.
Křesćenjo dale přesćěhani
Zeleni widźa so w klučowej róli
Kamjenica (SN/at). Zwjazk 90/Zeleni w Sakskej su na krajnej delegatnej konferency minjenej pjatk a sobotu w Kamjenicy swój program za wólby krajneho sejma 1. septembra wobzamknyli. Pod napismom „Kulturu dožiwić/hajić“ je serbski zaměr podaty, hdźež rěka: „Zasadźamy so za prawa Serbow a Serbowkow: Podpěramy wšitke prócowanja, zo wostanje serbska rěč wšědny dźeń, w medijach, literaturje a dźiwadle žiwa. Zo by so serbšćina w pěstowarnjach a šulach posrědkowała, ma wu- a dalekubłanje serbskorěčnych kubłarjow/kubłarkow a wučerjow/wučerkow centralny wuznam. Institut za sorabistiku na Lipšćanskej uniwersiće a Serbski institut w Budyšinje stej bytostnej stołpaj za pěstowanje serbskeje identity.“ Dale tam rěka, štóž Zelenych woli, hłosuje sobu „za zaměrne spěchowanje serbskeje rěče a kultury“.
Zeleni wočakuja wot lětušich wólbow krajneho sejma přewrót w Swobodnym staće Sakskej. Po słowach designowaneje načolneje kandidatki Katje Meier přicpěwa sej strona při tym klučowu rólu. Wužadanja w kraju su přewulke, zo bychu „je dale jednej CDU přewostajili“.
K protestam namołwjał
Caracas (dpa/SN). Sam za přechodneho prezidenta Venezuele postajeny Juan Guaidó je swojich krajanow k masowym protestam pozbudźał a jich namołwił, statnemu šefej Nicolásej Madurej so spjećować. Zdobom je statnje přistajenych napomnił so dźensnišim protestam přizamknyć. W běhu dnja chcyše so Guaidó z wukraja do Venezuele nawróćić. Tam wšak hrozy jemu jastwo, dokelž bě kraj najebać zakaz wopušćił.
Opozicija wólby dobyła
Tallinn (dpa/SN). Z wólbow estiskeho parlamenta je opoziciske Reformowa strona jako najsylniša móc wušła. Po wuličenju wšitkich hłosow wčera wječor změje strona 34 z cyłkownje 101 mandata ludoweho zastupnistwa w Tallinnje. Slěduje lěwicarska Centrumowa strona dotalneho ministerskeho prezidenta Jürija Ratasa. Poprawny dobyćer wólbow pak je prawicarskopopulistiska konserwatiwna strona, kotraž móžeše swój wólbny wuslědk z nětko 19 sydłami podwojić.
Wuradźuja wo přestajenju časa
Rozdźělne reakcije na nowe tarifowe zrěčenje
Podstupim (dpa/SN). Z tarifowym dojednanjom na wosom procentow wjace mzdy w zjawnej słužbje we wjacorych kročelach su dźěłodawarjo a dźěłarnistwa nowym stawkam zadźěwali. Po dny trajacych jednanjach stej so wobě stronje w nocy na njedźelu na tarifowe zrěčenje dojednałoj, kotrež ma 33 měsacow płaćiwe być. Něhdźe milion přistajenych dóstanje lětsa 3,2 procentaj wjace mzdy. Za klětu su so na dalše zwyšenje wo 3, 2 procentaj dojednali a za lěto 2021 hišće raz na 1,4 procenty. Znajmjeńša maja ludźo 240 eurow wjace dóstać.
„To je najlěpši wuslědk na krajnej runinje po wjele lětach“, rjekny předsyda dźěłarnistwa ver.di Frank Bsirske. Nawoda tarifowych jednanjow na stronje zwjazkowych krajow, Berlinski financny senator Matthias Kollatz (SPD), wuzběhny, zo dawa poměrnje dołha doba płaćiwosće krajam wěstotu planowanja. Zwjazkowym krajam nastanu po informacijach Kollatza přidatne kóšty wjace hač sydom miliardow eurow.
