Na přeprošenje čěskeho towarstwa „Svatá Ludmila“ poda so minjenu póndźelu přibližnje 50 Serbowkow a Serbow na slědy swj. Ludmile do sewjeročěskeho wokrjesneho města Česká Lípa. Ju česćuja jako dobru wjerchowku a swjatu žónsku na stronje swojeho mandźelskeho Borživoja z rodu Přemysłow a zdobom jako wowku a kubłarku pozdźišeho wjercha Wjacława. Tak steješe wona jako wurjadna historiska wosobina na spočatku konstituowanja čěskeho naroda w 9. a 10. wěku. Dźěše tehdy wo zjednoćenje słowjanskich kmjenow. Přez lětstotki wobwliwowaše jeje skutkowanje sobu čěski stat a jeho duchowne wuwiće.

Nětko wotměwa so k wopominanju wuznamneje wjerchowki a maćerje pjeć dźěći 1 100. róčnica jeje namócneje smjerće. 15. septembra 921 wona na Tetinskim hrodźišću Tuntowa a Gommona jako martrarka za wěru a narod zemrě. Tuž njeměło so tež w dźensnišim času na nju pozabyć, a to byrnjež Čěska mjeztym do sobu najsekularizowanišich krajow słušała.