Kongres na proze noweje doby FUEN
Budyšin/Bozen (SN/mb). Hdyž so wot přichodneho štwórtka w južnotirolskim Bozenje delegaća europskeho třěšneho zwjazka domoródnych awtochtonych mjeńšin FUEN schadźuja, njepóńdźe jenož wo mjezsobnu wuměnu a wólby noweho nawodnistwa organizacije, ale tež wo přichodne politiske wusměrjenje. Dr. Hartmut Leipner, městopředsyda Domowiny a rěčnik dźěłoweho zjednoćenstwa słowjanskich mjeńšin w FUEN, nastupi k wólbam nowych wiceprezidentow. Dotalne wjednistwo je kongresej naćisk zakładneho dokumenta předpołožiło: „Sylnosć w mnohotnosći – manifest za přichod tradicionalnych narodnych a rěčnych mjeńšinow“. W mjeńšinowej radźe Němskeje su so zastupjerjo tudyšich mjeńšin na to dojednali, zo maja diskusiju wo manifesće za zmysłapołnu, wobzamknjenje teksta pak měło so přestorčić.
Z klankami na jewišću hrać
Hladaja młodych ćěkancow dale
Budyšin (LS/SN). We wokrjesnej politice wo tym diskutuja, hač měł wokrjes 20 młodych ćěkancow, kotřiž su wosebitu podpěru jako małolětni požadarjo azyla bjez přewoda dóstali, tež po jich 18. narodninach dale dohladować.
Wokrjesny radźićel AfD Steffen Lehmann na to skedźbni, zo stat lětnje 13 900 eurow za kóždeho azylanta nałožuje, za małolětneho ćěkanca pak 83 500 eurow. 90 procentow potrjechenych młodych dorosćenych pochadźa z Afghanistana abo Syriskeje. Wón twjerdźi, zo nastawaja tak kóšty 1,4 milionow eurow, wokrjes pak bě jeničce wo 3,5 h fachowskeho dohlada wob tydźeń rěčał. Cil je, młodostnych na samostatne žiwjenje přihotować – přez podpěru při komunikaciji ze zarjadami a rjadowanju dokumentow, ale tež při wotzamknjenju šule a wukubłanja. Lehmann žada sej dohlad do aktow, zo by pruwował, čehodla tute pady jako ,,ambulantne hladanje“ płaća. Zakoń dowola podlěšenje pomocy hač do 21. žiwjenskeho lěta, ale jenož w padźe indiwidualneje potrjeby. Lehmann chce wujasnić, hač su wuměnjenja za to spjelnjene. Próstwu ma potrjecheny ze stejišćom hladarja zapodać.
Serbsko-čěski słownik přistupny
Pod nadpismom „Projekt Mudra 2.0 abo Za čo trjebamy dźensa hišće nowy serbski słownik a kak ma tajki wupadać“ přeproša Maćica Serbska 21. oktobra na zjawny přednošk do Budyskeho Serbskeho domu. Referentka budźe dr. Katja Brankačkec. Bosćan Nawka je so z njej rozmołwjał.
Knjeni Brankačkec, što so za projektom chowa a wo kotry nowy słownik so jedna?
K. Brankačkec: Hižo před wjele lětami je slawist a přećel Serbow Jiří Mudra započinał, hesła za hornjoserbsko-čěski słownik zběrać. Jako w lěće 2009 zemrě, wopřijimaše jeho zapis nimale dwě třećinje alfabeta. Wot toho časa je tónle torso w jeho zawostajenstwje „drěmał“. Mjeztym mustwo fachowcow na nastork Towarstwa přećelow Serbow a dźakowano zjawnemu spěchowanju na nim dźěła.
Je da potrjeby za tajkule publikaciju?
Wjele ludźi sej kwětkarnju Ilony Schmidt w Małym Wjelkowje waži, ...
Nětko knježerstwo na rjedźe
Narodne mjeńšiny do zakładneho zakonja – jutře jednanja w Berlinje
Budyšin/Berlin/Kiel (SN/mb). Stefan Seidler, zapósłanc Južnoschleswigskeho wolerskeho zwjazka (SSW), běše přesłapjeny, jako so zašły štwórtk w zwjazkowym sejmje słowa jimaše: So wě, zo ma „wulku sympatiju“ za žadanje zwjazkoweje rady, w zakładnym zakonju nimo zakaza diskriminacije splaha dla tež „seksualnu identitu“ naspomnić. Ale Zeleni su w swojim naćisku zakonja za wotpowědnu změnu zakładneho zakonja „prosće zabyli“, kaž Seidler jim wumjetowaše, zo bě gremij zwjazkowych krajow samsny dźeń dalšu iniciatiwu wobzamknył: tón pasus w zakładnym zakonju wo „identitu awtochtonych mjeńšinow a ludowych skupin“ rozšěrić.
Wobzamknjenje běše drje apel na zwjazkowe knježerstwo, ale na kóncu ma parlament rozsudźić. Tohodla zeńdu so jutře zastupjerjo mjeńšinoweje rady z partnerami w nutřkownym ministerstwje a zapósłancami zwjazkoweho sejma na dźěłowe rozmołwy, zo bychu rozjimali, kak móhli žadanje zwjazkoweje rady zwoprawdźić.
Spěchowansku zdźělenku za spěšny internet přepodał
Zhorjelc (AK/SN). Intensiwnje prócuja so zamołwići Zhorjelskeho krajnoradneho zarjada wo wutwar moderneje techniki za spěšny internet po cyłym wokrjesu. Hač do kónca lěta 2028 chcedźa wjace hač 22 600 dalšich domjacnosćow na spěšnu syć ze škleńčanymi nićemi přizamknyć. Z tym budu potom we wokrjesu dohromady něhdźe 37 000 domjacnosćow nowu internetnu technologiju wužiwać. Z pomocu srědkow spěchowanskeho programa „Swětłošěre blaki“ chcedźa zamołwići spěšnu internetnu syć předewšěm w dotal zanjechanych kónčinach na sewjeru a juhu Zhorjelskeho wokrjesa wutwarić.
Zajim za rěč pomha při dźěle w SN
Bjesada ze šulskimi towarškami a towaršemi je Lydiju Suchec pohnuła, w nazymskich prózdninach tydźeń w redakciji Serbskich Nowin dźěłać. „Woni su zdźěla hižo husćišo tu byli a powědali, zo maš stajnje dosć nadawkow, ženje wostudu a zdobom nawuknješ zamołwitosć za swoje dźěło přewzać“, wona rozjasnja.
Radworski serbski eksperiMINT campus wabi tuchwilu na prózdninske ...
Serbske mysle za wjes na zapadźe
Njebjelčicy/Hilgershausen (SN/mb). W Hilgershausenje w sewjerohessenskim wokrjesu Werra-Meißner je drje mjenje hač 200 ludźi žiwych, najebać to pak dótka so horstki wjesnjanow jedyn z najwjetšich projektow energijoweje infrastruktury: SuedLink, kiž ma milinu z wětrnikow z kraja mjez morjomaj hač do juha Němskeje transportować. Zo je wotrězk w Hessenskej „jedyn z najnaročnišich“, su zamołwići na zahajenju twarnišća w Bad Soodenje-Allendorfje njedawno přiznali, wšako trasa wšelake přirodoškitne areale přeprěča. Hilgershausen bu lěta 1971 do Bad Soodena-Allendorfa zagmejnowany. Sobotu nawječor we 18 hodź. wočakuja w domje wjesneje zhromadnosće něhdyšeho wjesnjanostu Njebjelčic Tomaša Čornaka, kiž ma so jako předsyda załožby Wnučkokmanosć (SN su rozprawjeli) a čłon Serbskeho sejma w diskusiji wužadanjam a rozrisanjam za wjesne žiwjenje wěnować.
