To a tamne (14.05.19)
Z nimale 190 km/h staj młodostnaj w starobje 14 a 19 lět před policiju z awtom ćěkajo po Berlinje smaliłoj. Wobaj běštaj zastojnikam w nocy na póndźelu přespěšneje jězby dla napadnyłoj. Jako chcyše policija jeju zadźeržeć, jědźeštaj wonaj hač do 188 km/h, zo byštaj twochnyłoj. Wopušćiwši awtodróhu smaleštaj w Neuköllnje ze 130 km/h po dróze, na kotrejž je jeničce 30 km/h dowolene. Na parkowanišću jeju skónčnje dosahnychu.
Do dweju kontejnerow zakwartěrowali su jebacy turistow w Amsterdamje, kotrejž běchu do toho na chódnik stajili. Turisća, kotřiž běchu nóclěh přez internetneho posrědkowarja Airbnb za 134 eurow knihowali, nochcychu swojimaj wočomaj wěrić. W kontejneru běchu tři łoža, blido a nuznik. Hosćo z Jendźelskeje dźěchu tola radšo do praweho hotela. Pjenjezy je jim Airbnb wróćił.
Zeleni ze „serbskej strukturu“
Gremij chce so lětsa ze zastupjerjemi Domowiny a Serbskeho sejma zetkać
Budyšin (juny/SN). Krajny dźěłowy kružk Zwjazka 90/Zelenych Sakskeje „Serbske žiwjenje“ su na zetkanju minjeny pjatk w Budyskim Zelenym wobchodźe załožili. Za rěčnika gremija je dwanaće přitomnych Serbow a za serbsku politiku zajimowacych so 37lětneho Roberta Krawca z Budyšina wuzwoliło. Mjez wobdźělnikami běchu nimo někotrych serbskich čłonow Zelenych tež zapósłanc zwjazkoweho sejma Stephan Kühn a krajny rěčnik strony Norman Volger kaž tež dalši stronjenjo, hłownje z Budyskeho wokrjesneho zwjazka.
Pady hnydom přizjewić
Rom (dpa/SN). Bamž Franciskus je wšej katolskej cyrkwi přikazał, pady splažneho znjewužiwanja hnydom přizjewić. Wotpowědny wukaz płaći za duchownych a rjadnikow wot junija, kaž Vatikan zdźěla. „Bě-li tutón zawjazk dotal we wěstym zmysle wosobinskemu swědomju přewostajeny, je to nětko uniwerselny prawniski předpis“, zdźěli šefredaktor komunikaciskeho wotrjada Vatikana Andrea Tornielli. Zakoń płaći wot 1. junija. Přiwšěm njeje předwidźane pady znjewužiwanja tež statnym institucijam přizjewić. W japoštołskim spisu „Wy sće swětło swěta“ nimo toho rěka, zo měli katolske biskopstwa po cyłym swěće najpozdźišo hač do junija přichodneho lěta „jedne abo wjacore zjawnosći trajnje a lochko přistupne“ informaciske městnosće za to zarjadować. Katolska cyrkej tči hižo lěta dołho skandalow seksualneho znjewužiwanja dla w mnohich krajach swěta – tež w Němskej – w jednej z najćešich krizow. Za čas pontifikata předchadnika Benedikta XVI. bě so wukopało, zo běchu so mnozy duchowni na dźěćoch přešli a zo je to cyrkwinska wyšnosć kryła.
Jednaćel za LND pytany
Nakładnistwo na crossmedialnje publikowacy medijowy dom přetwarić
Budyšin (SN/JaW). Ludowe nakładnistwo Domowina (LND) w Budyšinje ma klětu k 1. junijej noweho jednaćela abo nowu jednaćelku dóstać. To zdźělištaj předsydka rady Załožby za serbski lud Susann Šenkec a direktor załožby Jan Budar po zašłym wuradźowanju załožboweje rady minjenu wutoru w Budyskim Serbskim domje žurnalistam. „Přičina je, zo woteńdźe tuchwilna jednaćelka LND Marka Maćijowa na wuměnk. Jeje posledni dźěłowy dźeń budźe 31. meja 2020“, kaž Jan Budar připowědźi.
Prawicarjo z nowej dynamiku
Berlin (dpa/SN). Prezident zwjazkoweho zarjada za wustawoškit Thomas Haldenwang wobswědča prawicarskemu ekstremizmej w Němskej nowu dynamiku. Tute wuwiće bě w Kamjenicy widźomne, rjekny Haldenwang dźensa rano w telewiziji ARD. „Wosebje napadne su wuske splećenje mjez prawicarjemi, informaciske łžě, wopačna propaganda a intensiwna namóc na dróze.“ Tole móhło k tomu wjesć, zo z namócnych skupin małe teroristiske skupiny nastanu.
Warnuje před manipulacijemi
Berlin (dpa/SN). Krótko do wólbow Europskeho parlamenta warnuje justicna komisarka EU Věra Jourová před organizowanymi kampanjemi desinformacije we wólbnym boju. „Njesměmy w ani jeničkim kraju dopušćić, zo su wuslědki wólbow přez manipulaciju sfalšowane. Wólby su wažne za dóńt Europy“, praji čěska politikarka nowinarjam. Justicna komisija so boji, zo so předewšěm Ruska z wopačnymi internetnymi informacijemi do wólbow tyka. „Dožiwjamy internetne napřemobrónjenje. Europa dyrbi so na to nastajić“, sej Jourová žada.
Orbán pola Trumpa był
Porošenko prosy Merkel wo pomoc
Kijew/Berlin (dpa/SN). W zwadźe z Ruskej wo spožčenje ruskeho staćanstwa wobydlerjam wuchodneje Ukrainy nadźija so Ukraina pomocy Němskeje. Wotwoleny prezident Petro Porošenko je po informacijach Kijewskeho prezidialneho zarjada minjeny pjatk zwjazkowu kanclerku Angelu Merkel (CDU) telefonisce prosył Ukrainu podpěrać, zo so sankcije přećiwo Ruskej jako wotmołwa na tak mjenowane pasowe dekrety rozšěrja.
Ruski prezident Wladimir Putin bě z dekretom wukazał, zo smědźa wobydlerjo w krizowych kónčinach wuchodneje Ukrainy wokoło Luhanska a Donjecka, wo kotrež tam wojuja, lóšo ruski pas a z nim ruske staćanstwo dóstać. Ukraina a zapadne kraje běchu přećiwo tomu protestowali, dokelž nowe wupokazy njepřipóznawaja.
Porošenko bě při prezidentskich wólbach před třomi tydźenjemi podležał. Wólby dobył bě komikar Wolodymyr Zelenskij. Hdy jeho do zastojnstwa zapokazaja, njeje znate. Porošenko dźakowaše so Angeli Merkel za jeje „wosebitu kedźbnosć za Ukrainu“.
Wuradźuja wo škiće klimy
Berlin (dpa/SN). Wo přesadźenju Pariskeho klimoweho zrěčenja wuradźuja wot dźensnišeho ministrojo z 35 statow w Berlinje. Kóždolětny Petersbergski klimowy dialog zarjaduja wot lěta 2010. Tehdy chcychu z informelnym zetkanjom jednanja po přesłapjacym Kopenhagenskim swětowym klimowym wjeršku zaso wožiwić. Sobuhosćićel je nimo zwjazkoweho knježerstwa tónkróć Chile, hdźež so lětsa w decembru přichodny klimowy wjeršk UNO wotměje. Jutře chce zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) k hosćom ze wšeho swěta porěčeć.
We wulkej koaliciji so ministrojo tuchwilu wo tym wadźa, kak móhli wustork klimje škodźaceho wuhlikoweho dioksida podróšić. Po wšěm swěće běchu so staty loni z wulkej nuzu na prawidła nastupajo škit klimy dojednali. Nětko chcedźa so bóle temam kaž financowanju, zwoprawdźenju a přiwótřenju narodnych klimowych zaměrow wěnować. Petersberski klimowy dialog je pomjenowany po prěnim zetkanju toho razu na Petersbergu pola Bonna.
Iran hłowna tema
To a tamne (13.05.19)
Nahi drje, ale z telefonom a cigaretu je 34lětny w Rotenburgu we wokrjesu Wümme sawnu wužiwał. Muž bě so spočatnje spjećował, trjenjo sobu wzać a je po tym w sawnje telefonował, štož tamnych wopytowarjow chětro rozhněwa. Jako sej tež hišće cigaretu zapali, dyrbješe sawnu wopušćić. Dokelž njeměješe za to dowidźenje, dyrbjachu policiju wołać, a ta jeho ze sawny přewodźeše. Wotnětka ma muž tam přistup zakazany.
Plastowy kóń wosrjedź dróhi je w nocy na njedźelu policiju w Mannheimje zaběrał. Po prěnim telefonaće zastojnicy skoćo z plastiki, wulke kaž woprawdźity kóń, z dróhi zrumowachu. Bórze po tym zo jich znowa wołachu, dyrbjachu plastikoweho konja zaso z dróhi wotnjesć. Hakle po třećim zasadźenju wostajichu konja na městnje. Štó je za jeho nócny „wulět“ zamołwity, dotal nichtó njewě.
Wyše cła USA za chinske twory
Washington (dpa/SN). Najebać tuchwilne wikowanske rozmołwy z Chinu su USA wosebite cła na importy z wuchodoaziskeho kraja minjenu nóc wjace hač podwojili. Bjezposrědnje na to je China „trěbne přećiwne naprawy“ připowědźiła. Přiwšěm chcetej wobě stronje z jednanjemi pokročować. W nocy běchu nowe wotedawki płaćiwosć nabyli. Cła přiběrachu wot dotal dźesać na nětko 25 procentow. Tak je něhdźe połojca wšěch chinskich eksportow do USA potrjechena.
Wahanje EU žněje kritiku
Sibiu (dpa/SN). Wahace zadźerženje Němskeje a druhich krajow EU nastupajo škit klimy zbudźa wótru kritiku. Po wjerškowym zetkanju EU w rumunskim měsće Sibiu wobswětowy zwjazk Climate Action Network statnym a knježerstwowym šefam wumjetuje, zo strachi a starosće ludźi před změnu klimy ignoruja. Předewšěm Němska bě so krućišim zawjazkam nastupajo wobmjezowanje klimje škodźacych płunow spjećowała.
Z raketami zwučowali
